Τετάρτη 2 Μαρτίου 2016

Νεομάρτυρες ... Ιστορίες από την Επανάσταση του 1821 και την Τουρκοκρατία (Αθανάσιος Διάκος, Σουλιώτες, νεομάρτυρας Αγία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου, Νάουσα-Αραπίτσα)

Ο καθηγητής, μπορεί να μιλήσει στους μαθητές για τα παρακάτω θέματα ή να τους αναθέσεις να κάνουν ερευνητικές εργασίες, αξιοποιώντας τα ως σχετικό υλικό.


Θεματολογία:
  1. Η μάχη της Αλαμάνας (Θερμοπυλών) και το μαρτυρικό τέλος του Αθανασίου Διάκου (23-24 Απριλίου 1821)
  2. Το ολοκαύτωμα της Νάουσας,η θυσία στην Αραπίτσα και οι νεομάρτυρες… (22 Απριλίου 1822)
  3. Οι 2000 νεομάρτυρες του ολοκαυτώματος της Νάουσας (1822)
  4. Μονή Σέλτσου- το δεύτερο “Ζάλογγο” των Σουλιωτών (21 Απριλίου 1804)
  5. Η δωδεκάχρονη μάρτυς Ειρήνη της Μυτιλήνης


Ακολουθούν αναλυτικές περιγραφές των παραπάνω ιστορικών γεγονότων:





1. Η μάχη της Αλαμάνας (Θερμοπυλών) και το μαρτυρικό τέλος του Αθανασίου Διάκου (23-24 Απριλίου 1821)


Η μάχη της Αλαμάνας (Θερμοπυλών) (23 Απριλίου 1821) 
Ο Χουρσίτ πασάς, που πολιορκούσε στα Ιωάννινα τον Αλή πασά, έστειλε τον Κιοσέ Μεχμέτ και τον Ομέρ Βρυώνη με 8.000 πεζικό και 900 ιππείς  να καταπνίξουν την επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα και έπειτα να προχωρήσουν στην Πελοπόννησο, για να ματαιώσουν τα σχέδια του Κολοκοτρώνη για την Τριπολιτσά. Ο κίνδυνος για την επανάσταση ήταν μεγάλος. Ο Διάκος και το απόσπασμά του, που ενισχύθηκαν από τους μαχητές οπλαρχηγούς Πανουργιά και Δυοβουνιώτη, αποφάσισαν να αποκόψουν την τούρκικη προέλαση στη Ρούμελη με την λήψη αμυντικών θέσεων κοντά στα στενά των Θερμοπυλών όπου οι Τούρκοι δεν θα είχαν την ευκαιρία να αναπτύξουν το ιππικό τους και την αριθμητική τους υπεροχή. 
Μετά από σύσκεψη στο χωριό Κομποτάδες, στις 20 Απριλίου 1821, η ελληνική δύναμη των 1.500 ανδρών χωρίστηκε σε τρία τμήματα: ο Δυοβουνιώτης θα υπερασπιζόταν την γέφυρα του Γοργοποτάμου με 600 άνδρες, ο Πανουργιάς το Μουσταφάμπεη με 500 άνδρες, και ο Διάκος την
γέφυρα της Αλαμάνας με 500 άνδρες.
Στρατοπεδεύοντας στο Λιανοκλάδι, κοντά στη Λαμία, οι Τούρκοι διαίρεσαν γρήγορα τη δύναμή τους, επιτιθέμενοι αιφνιδιαστικά το πρωί της 23ης Απριλίου, χωρίς να επιτρέψουν στους Έλληνες να οργανωθούν. Η κύρια τούρκικη δύναμη υπό τον ικανότατο στρατηγό Ομέρ Βρυώνη επιτέθηκε στον Διάκο. Ένα άλλο τμήμα Τούρκων υπό τον Χασάν Τομαρίτσα  επιτέθηκε στο Δυοβουνιώτη, του οποίου το απόσπασμα γρήγορα οδηγήθηκε σε οπισθοχώρηση λόγω της αριθμητικής υπεροχής του αντιπάλου, ενώ έτερη δύναμη επιτέθηκε με σφοδρότητα στις θέσεις του Πανουργιά, οι άντρες του οποίου έδωσαν σκληρή μάχη αλλά υποχώρησαν όταν τραυματίστηκε σοβαρά ο αρχηγός τους που πολεμούσε στην πρώτη γραμμή. Στην μάχη αυτή βρήκε ηρωικό θάνατο ο επίσκοπος Σαλώνων Ησαίας, καθώς και ο αδερφός του. Μετά τις δύο αυτές πολύ σημαντικές νίκες που απογύμνωσαν τα άκρα της Ελληνικής αμυντικής διάταξης, ο Ομέρ Βρυώνης συγκέντρωσε όλη την επιθετική του ισχύ ενάντια στη θέση του Διάκου στη γέφυρα της Αλαμάνας.
Ο Διάκος είχε τάξει 200 άνδρες υπό τους οπλαρχηγούς Μπακογιάννη και Καλύβα πάνω στη γέφυρα της Αλαμάνας, ενώ ο ίδιος με 300 άνδρες κατείχε την θέση Ποριά από όπου με αντεπιθέσεις ανακούφιζε τους συμπολεμιστές του στη γέφυρα. Όταν όμως οι δυνάμεις του Πανουργιά και του Δυοβουνιώτη κατέρρευσαν οι Τούρκοι ξεκίνησαν να σφίγγουν τον κλοιό γύρω από τους αμυνόμενους. Ενώ η κατάσταση γινόταν κρισιμότερη σύμφωνα με τον ιστορικό Σπυρίδωνα Τρικούπη, πρότειναν στον Διάκο να διαφύγει, ενώ ο ψυχογιός του, του έφερε το άλογο του προτρέποντας τον να σωθεί όσο ήταν καιρός. Αυτός όμως απάντησε “ο Διάκος δεν φεύγει” και δεν εγκατέλειψε την θέση του.
Η άνιση μάχη συνεχίζεται κι απ’ τους πρώτους νεκρούς που πέφτουν μπροστά του, είναι ο αδερφός του Κωνσταντίνος Μασαβέτας, τον οποίο ο Διάκος χρησιμοποιεί πλέον σαν ασπίδα στις επιθέσεις που δέχεται. Με μόνο 10 αγωνιστές που του έχουν απομείνει, μεταβαίνει στην εκ φύσεως οχυρή θέση Μανδροστάματα της μονής Δαμάστας, όπου οχυρώνεται και πολεμά εκεί για μια ώρα περίπου. Τα πυρομαχικά όμως είναι περιορισμένα, ο ένας μετά τον άλλο οι περισσότεροι σύντροφοί του σκοτώνονται και ο ίδιος ο Διάκος συλλαμβάνεται ζωντανός. και οδηγείται ενώπιον του Ομέρ Βρυώνη. Ο τελικός απολογισμός της μάχης της ημέρας εκείνης, ήταν περίπου 300Έλληνες κι ελάχιστοι Τούρκοι νεκροί, ενώ αρκετοί ήταν και οι τραυματίες.
Μετά την μάχη στην Αλαμάνα και την σύλληψη του Διάκου, ο Ομέρ Βρυώνης σεβάσθηκε αρχικά τον ήρωα και δεν άφησε να τον σκοτώσουν επί τόπου. Την νύχτα της 23ης Απριλίου 1821, αφού έφτασαν στη Λαμία, τον ανέκριναν, παρόντος και του Χαλήλ Μπέη, σημαίνοντα τούρκου της Λαμίας και του πρότειναν να ασπαστεί τον Μωαμεθανισμό με την υπόσχεση ότι θα τον έχρηζαν αξιωματικό του Οθωμανικού στρατού. Ο Διάκος όμως αρνήθηκε επίμονα όλες τις δελεαστικές προτάσεις που του έγιναν, για να γλυτώσει την ζωή του, αρνούμενος κατηγορηματικά να απαρνηθεί τον χριστιανισμό και απαντώντας με περιφρόνηση στις απειλές των τούρκων. Την επόμενη μέρα, την 24η Απριλίου, ημέρα Κυριακή και κατόπιν επίμονης απαιτήσεως του Χαλήλ μπέη, εκδόθηκε απόφαση για θανατική ποινή με ανασκολοπισμό (σούβλισμα), καθώς όπως υποστήριζε, ο Διάκος είχε σκοτώσει πολλούς τούρκους και θα έπρεπε να τιμωρηθεί παραδειγματικά. Ο Διάκος εξαναγκάστηκε να κουβαλήσει με τα ίδια του τα χέρια το σύνεργο της φρικτής τιμωρίας του και μαρτύρησε με καρτερία για αρκετές ώρες πριν εκπνεύσει.
Μετά τον μαρτυρικό του θάνατο (για την περιγραφή του οποίου υπάρχει μια ποικιλία από ανατριχιαστικές εκδοχές), οι τούρκοι έρριψαν το λείψανο του νεκρού σε ένα χαντάκι της περιοχής. Οι χριστιανοί της περιοχής κρυφά την νύχτα βρήκαν το νεκρό σώμα του Διάκου και το έθαψαν σε μυστικό σημείο στην πόλη. Τον τάφο του Διάκου βρήκε τυχαία ο αντισυνταγματάρχης Ρούβαλης το 1881.Το 1886 έγινε το πρώτο μνημόσυνο για τον Αθανάσιο Διάκο και τοποθετήθηκε η προτομή του που σώζεται ως σήμερα. Επίσης, στην οδό Καλύβα Μπακογιάννη (πλησίον της πλατείας Λαού) στην πόλη της Λαμίας, υπάρχει σήμερα ένα κενοτάφιο για να μας θυμίζει αυτόν τον μεγάλο και πραγματικό ήρωα. Ένα εκ των χωριών που τον διεκδικεί ως τόπος γεννήσεώς του, το χωριό Άνω Μουσουνίτσα, μετονομάστηκε αργότερα Αθανάσιος Διάκος προς τιμήν του, ενώ υπάρχει άγαλμα του Αθανασίου Διάκου στην Εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας κοντά στο ύψος των Θερμοπυλών δίπλα στο άγαλμα του προγόνου του Λεωνίδα. 

























2. Το ολοκαύτωμα της Νάουσας,η θυσία στην Αραπίτσα και οι νεομάρτυρες… (22 Απριλίου 1822)


http://averoph.files.wordpress.com/2013/04/clip_image002255b4255d.jpg?w=564&h=363φωτο από Αβέρωφ

Το «άγνωστο» ολοκαύτωμα- η θυσία των γυναικών στην Αραπίτσα- μαρτύρια και βασανισμοί των Ναουσαίων για την Πίστη

Το ολοκαύτωμα της Νάουσας είναι κυρίως γνωστό από τη θυσία των γυναικών που έπεσαν στην Αράπιτσα, κι αυτό εξαιτίας της μικρής αναφοράς που γίνεται στα μαθητικά εγχειρίδια του δημοτικού. Όμως η θυσία των Ναουσαίων και ο αγώνας τους για ελευθερία ήταν πολύ μεγαλύτερα, αφού, όπως καταγράφουν έγκριτοι ιστορικοί, στη σφαγή χιλιάδων κατοίκων της πόλης εκτός από τους Τούρκους «συνέβαλαν», και μάλιστα με πολλή αγριότητα, και οι Εβραίοι.
Χαρακτηριστικά, ο Σπυρίδων Τρικούπης γράφει: «Πάμπολλοι δε Εβραίοι ένοπλοι και πολύδιψοι χριστιανικού αίματος παρηκολούθουν τον τουρκικόν στρατόν ως εκούσιοι δήμιοι. Ούτοι έλκοντες έξω της πόλεως τους χριστιανούς τους ερροπάλιζαν κατακέφαλα, και πίπτοντας κατά γης τους έσφαζαν ως βόας». Στο πλαίσιο άμβλυνσης του αντισημιτισμού, το κεφάλαιο που αναφέρεται στις αγριότητες των Εβραίων απαλείφθηκε με παρέμβαση του Γιώργου Παπανδρέου, όταν ήταν υπουργός Παιδείας.
Το ιστορικό της σφαγής
Η Νάουσα στα χρόνια της ελληνικής επανάστασης ήταν μια ευημερούσα πόλη με χίλιες οικογένειες, καθώς, όπως λέγεται, απολάμβανε ειδικά προνόμια που της εξασφάλισε η «βαλιντέ σουλτάνα» (βασιλομήτωρ). Παρόλα αυτά, ο λαός τής Νάουσας θα ξεσηκωθεί ενάντια στον τούρκο κατακτητή τον Φεβρουάριο του 1822, με ηγετικές μορφές τον Ζαφειράκη Λογοθέτη, τον Αναστάσιο Καρατάσο και τον Αγγελή Γάτσο.
Γρήγορα απελευθερώνουν τη Νάουσα και την γύρω περιοχή και φτάνουν μέχρι τη Βέροια. Παρότι οι Τούρκοι φεύγουν τρομοκρατημένοι, εν τούτοις οι Έλληνες δεν κυριεύουν την πόλη, καθώς μαθαίνουν πως ήδη εκστρατεύει εναντίον τους ο διοικητής της Θεσσαλονίκης Mεχμέτ Eμίν πασάς, γνωστός και ως Αμπντούλ Eμπού Λουμπούτ (ο ροπαλοφόρος), με 15.000 στρατιώτες και 12 κανόνια. Το εκστρατευτικό σώμα το ακολουθούσαν και 600 Εβραίοι, οι οποίοι είχαν πληρώσει τους Τούρκους για την απόκτηση των δικαιωμάτων πάνω στους εν δυνάμει σκλάβους και την πώλησή τους στα σκλαβοπάζαρα της εποχής.
Στην πόλη της Νάουσας καταφθάνουν περί τις 5.000 χιλιάδες οικογένειες των γύρω περιοχών για να προστατευτούν από την επερχόμενη καταστροφή. Οι όροι όμως είναι άνισοι. Ο Αμπντούλ Εμπού, παρ’ όλη την αντίσταση που συναντά για περίπου έναν μήνα, θα φτάσει τελικά στη Νάουσα στις 11 Απριλίου 1822. Έπειτα από ολιγοήμερη αντίσταση περίπου 400 αγωνιστών και των συν αυτώ, η πόλη πέφτει στα χέρια των Οθωμανών στις 22 Απριλίου 1822.
Οι αγριότητες
Ακολουθούν σκηνές αλλοφροσύνης. Η πόλη επί πέντε ημέρες γίνεται πεδίο σφαγών και λεηλασιών από Τούρκους και Εβραίους. Μαζί με τη Νάουσα περίπου 120 χωριά πυρπολήθηκαν. Εκτιμήσεις υπολογίζουν τον αριθμό των θυμάτων έως περίπου 5.000, ενώ άλλοι τόσοι (κυρίως γυναικόπαιδα) αιχμαλωτίστηκαν για να πάρουν τον δρόμο των σκλαβοπάζαρων, αν και, σύμφωνα με τα τουρκικά αρχεία, τα θύματα ήταν μόνο 409 και άλλοι τόσοι περίπου οι αιχμάλωτοι.
Οι σύζυγοι των τριών οπλαρχηγών εστάλησαν ως δώρο στον βεζίρη της Θεσσαλονίκης, και όπως μας πληροφορεί ο Σπυρίδων Τρικούπης, «η μεν γυναίκα του Γάτσου ετούρκευσεν αποδειλιάσασα ενώπιον των βασάνων, αι δε δύο άλλαι μη αλλαξοπιστήσασαι προσηλώθησαν (σ.σ.: καρφώθηκαν) απέναντι αλλήλων όρθιαι επί του τοίχου μιας των αιθουσών του παλατίου του θηριώδους βεζίρη και απέθαναν πολυειδώς βασανιζόμεναι…». Άλλες γυναίκες, αναζητώντας έναν πιο έντιμο θάνατο, προτίμησαν να πνιγούν μαζί με τα παιδιά τους πέφτοντας στον καταρράκτη της Αράπιτσας στους «Στουμπάνους», ο οποίος κατέληγε στη λίμνη του Παλαιοπύργου, που έκτοτε ονομάστηκε «Μαύρο Νερό» (ή «Μαύρη Λίμνη»).
Ο Αμπντούλ Εμπού, όμως, είχε μεριμνήσει και για το δώρο του σουλτάνου αλλά και για τη δική του διασκέδαση. Έτσι, συγκέντρωσε εν μέσω των στρατιωτών του περίπου 1.500 αιχμάλωτους, άνδρες και γυναικόπαιδα, στην θέση Κιόσκι. Εκεί οι Εβραίοι ανέλαβαν πρωταγωνιστικό ρόλο, και αφού τους έσφαξαν, τα κεφάλια τους ταριχεύτηκαν και στάλθηκαν στην Κωνσταντινούπολη ως τεκμήριο της νίκης του Εμπού, ενώ τα πτώματά τους αφέθηκαν βορά στα ζώα και τα αρπακτικά πουλιά. Ο θρύλος λέει πως τόσο πολύ ήταν το αίμα που πότισε τη γη, ώστε για τα επόμενα πέντε χρόνια δεν φύτρωνε χορτάρι σε εκείνο το σημείο. Έκθεση ξένου προξενείου στη Θεσσαλονίκη περιγράφει τις δραματικές σκηνές που προηγήθηκαν της «διαλογής» των σκλάβων και έλαβαν χώρα πλάι στον τόπο των σφαγών: «Όλο το Κιόσκι είχε μετασχηματιστεί εις πανηγύρι κλαυθμώνος, ένθεν ανθρωπομακελείον, ένθεν αγοραπώλησις αιχμαλώτων, γυναικών, παιδιών, διηρημένον εις πωλητάς, διαφόρους, ένας έχων την μητέρα, άλλος τα τέκνα, έσκουζαν και τσίριζαν τα παιδιά διά τας μάνας των, αλλά αδύνατον, διότι άλλος είχε τους μεν, άλλος τους δε…».
Της Μαρίας Καραούλη http://www.makthes.gr/news/reportage/72763/

Διασάστε ολόκληρη την ανάρτηση για το ολοκαύτωμα της Νάουσας και την Θυσία στην Αραπίτσα πατώντας ΕΔΩ!


http://averoph.files.wordpress.com/2014/04/ceb1cf81ceb1cf80ceb9cf84cf83ceb1_1822.jpg?w=673&h=795
φωτο από Αβέρωφ




















3. Οι 2000 νεομάρτυρες του ολοκαυτώματος της Νάουσας (1822)


 η μνήμη τους τιμάται την Κυριακή του Θωμά
DSC09213
Η εξέγερση της Νάουσας κατά των τούρκων και το ολοκαύτωμά της (Απρίλιος 1822), παρότι είναι  ιδιαίτερα σημαντικά κομμάτια της νεώτερης Ιστορίας μας, είναι ελάχιστα γνωστά. Κι αυτό μόνο χάρη στην θυσία των γυναικών στην Αραπίτσα και στην μικρή αναφορά που γίνεται σε σχολικά εγχειρίδια. Όμως οι θυσίες των Ναουσαίων κατά την άλωση της πόλης του, κατά την καταστροφή και την ανθρωποοσφαγή που ακολούθησαν, είναι αμέτρητες και συγκλονίζουν…
Ἡ Νάουσα τιμοῦσε πάντοτε καί τιμᾶ, καί δικαιολογημένα, ὡς ἐθνομάρτυρες ὅλους ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι θυσιάσθηκαν στόν μεγάλο χαλασμό πολεμῶντας, ἀλλά καί ὅλους αὐτούς, οἱ ὁποῖοι προτίμησαν τόν θάνατο ἀπό τήν ὑποδούλωση καί τήν ἀτίμωση στά χέρια τῶν Τούρκων.
Δέν εἶχε ἀποδώσει ὅμως ἡ Ἐκκλησία μέχρι πρόσφατα τήν ὀφειλόμενη τιμή στούς νεομάρτυρες της• σέ αὐτούς πού ὁ μαρτυρικός τους θάνατος,ἀποτέλεσμα τῆς ἐμμονῆς τους στήνπίστη τοῦ Χριστοῦ.
Αὐτούς τούς νεομάρτυρες γιά τούς ὁποίους οἱ αὐτόπτες μάρτυρες καί οἱ σύγχρονοί τους ἱστορικοί βοοῦν συγκλονισμένοι ἀπό τήν ἀγριότητα τῶν δημίων καί τή δική τους γενναιότητα.Οἱ μαρτυρίες τους κυκλοφόρησαν ἀμέσως σχεδόν μετά τά τραγικά γεγονότα σέ ὅλη τήν Εὐρώπη καί συγκίνησαν βαθειά. (στοιχεία από [1])
Σχεδόν δυο αιώνες πέρασαν μέχρι να έρθει η ώρα να καταταγούν οι νεομάρτυρες στο αγιολόγιο της Εκκλησίας μας.  Και να που τον Απρίλιο του 2013, κατά την διάρκεια της Διακαινησίμου Εβδομάδας, έγινε η επίσημη πράξη αγιοκατατάξεως. «Την θέλει την τιμή του ο μάρτυρας»… αλλά περισσότερο την έχει ανάγκη ο πιστός λαός προς ενίσχυσιν της πίστης και του μαρτυρικού φρονήματος, στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε…
Ας δούμε ένα σύντομο ιστορικό της εξέγερσης των Ναουσαίων και του ολοκαυτώματος και ακολούθως τα απίστευτα μαρτύρια αλλά και την ακλόνητη πίστη των 2000 νεομαρτύρων, ανδρών, γυναικών και παιδιών, μέσα από συγκλονιστικές μαρτυρίες ιστορικών της εποχής.
http://averoph.files.wordpress.com/2013/04/clip_image002255b4255d.jpg?w=564&h=363
Το ιστορικό της σφαγής
Η Νάουσα στα χρόνια της ελληνικής επανάστασης ήταν μια ευημερούσα πόλη με χίλιες οικογένειες, καθώς, όπως λέγεται, απολάμβανε ειδικά προνόμια. Παρόλα αυτά, ο λαός τής Νάουσας θα ξεσηκωθεί ενάντια στον τούρκο κατακτητή τον Φεβρουάριο του 1822, με ηγετικές μορφές τον Ζαφειράκη Λογοθέτη, τον Αναστάσιο Καρατάσο και τον Αγγελή Γάτσο.
Γρήγορα απελευθερώνουν τη Νάουσα και την γύρω περιοχή και φτάνουν μέχρι τη Βέροια. Παρότι οι Τούρκοι φεύγουν τρομοκρατημένοι, εν τούτοις οι Έλληνες δεν κυριεύουν την πόλη, καθώς μαθαίνουν πως ήδη εκστρατεύει εναντίον τους ο διοικητής της Θεσσαλονίκης Mεχμέτ Eμίν πασάς, γνωστός και ως Αμπντούλ Eμπού Λουμπούτ (ο ροπαλοφόρος), με 15.000 στρατιώτες και 12 κανόνια. Το εκστρατευτικό σώμα το ακολουθούσαν και 600 Εβραίοι, οι οποίοι είχαν πληρώσει τους Τούρκους για την απόκτηση των δικαιωμάτων πάνω στους εν δυνάμει σκλάβους και την πώλησή τους στα σκλαβοπάζαρα της εποχής.
Βλέποντας ότι το πάρσιμο της πόλης ήταν πολύ δύσκολο και αναλογιζόμενος τις δικές του απώλειες προτείνει στο Ζαφειράκη και στους Ναουσαίους να του παραδώσουν την πόλη τάζοντάς τους αμνηστία και πλούτη.
Οι Ναουσαίοι αρνούνται. “Μπέσα στους Αγαρινούς δεν δίνουμε. Ή θα λευτερωθούμε ή θα πεθάνουμε” είναι η απάντησή τους.
18 Απρίλη 1822. Πατιέται η πύλη του Αγίου Γεωργίου. Μανιασμένοι οι Τούρκοι ορμούν στην πόλη σκορπίζοντας παντού τον όλεθρο και την καταστροφή…
Οι αγριότητες
Ακολουθούν σκηνές αλλοφροσύνης. Η πόλη επί πέντε ημέρες γίνεται πεδίο σφαγών και λεηλασιών από Τούρκους και Εβραίους. Μαζί με τη Νάουσα περίπου 120 χωριά πυρπολήθηκαν. Εκτιμήσεις υπολογίζουν τον αριθμό των θυμάτων έως περίπου 5.000, ενώ άλλοι τόσοι (κυρίως γυναικόπαιδα) αιχμαλωτίστηκαν για να πάρουν τον δρόμο των σκλαβοπάζαρων.
Όταν ο Εμπού Λουμπούτ έγινε απόλυτος κυρίαρχος της πόλεως των Ναουσαίων, ακολούθησαν φρικιαστικές σκηνές. Ο ίδιος έδωσε την εξουσία στους στρατιώτες του να οργιάσουν. («ανήμερο θηρίο, εξωμότης χριστιανός, παπαδογιός Γιουρτζής, με αδελφό καλόγερο στην αγιορειτική Μονή των Ιβήρων, αυτός ο άγριος ροπαλοφόρος, ο Λουμπούτ πασάς… εξόντωσε πολλούς αγιορείτες σεπτούς πατέρες, που ήδη οι μετάνοιές τους τους τιμούν σαν νεομάρτυρες, γιατί σφάχτηκαν στην αγία υπακοή, στα Μετόχια της Καλαμαριάς και της Χαλκιδικής…» τον περιγράφει  χαρακτηριστικά  ο Αρχιμ. Πορφύριος, Ηγούμενος της Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου Βέροιας).
Ακολούθησαν αποτρόπαιες σκηνές: Παρθένες ατιμάζονται μπροστά στους γονείς τους. Κρεμούνται οι γυναίκες από τα κλαδιά των πλατάνων. Στα πόδια τους κρεμούν και τα παιδιά τους και από κάτω βάζουν φωτιά, λέγοντας ειρωνικά: «Πηγαίνετε τώρα, μάρτυρες του Χριστού, να συναντήσετε τα παιδιά σας κοντά στον Χριστό». Κόβονται στην μέση τα νήπια, αρπάζοντάς τα από την αγκαλιά της μητέρας τους. Σχίζονται οι κοιλιές των εγκύων, για να δουν, αν το παιδί είναι αγόρι ή κορίτσι. Κάποιος εξωμότης κτίζει ζωντανή στον τοίχο μία γυναίκα: Ήταν η μητέρα του!
Συγκλονιστική είναι η περίπτωσι των 13 Ναουσαίων γυναικών, οι οποίες για να μη ατιμασθούν και να μη γίνουν γενίτσαροι τα παιδιά τους, μαζί με αυτά προτίμησαν την χαράδρα της Αραπίτσας. Έτσι έκανε και η αγία Δομνίνη (εορτάζει 4 Οκτωβρίου), η οποία πρώτα βύθισε τις θυγατέρες της στα νερά του ποταμού της Ιεραπόλεως, για να μη ατιμασθούν από τους στρατιώτες, που τις είχαν συλλάβει και, κατόπιν, καταβυθίστηκε και η ίδια.[2]
Στη σφαγή χιλιάδων κατοίκων της πόλης εκτός από τους Τούρκους «συνέβαλαν», και μάλιστα με πολλή αγριότητα, και οι Εβραίοι. (Στο πλαίσιο άμβλυνσης του αντισημιτισμού, το κεφάλαιο του σχολικού βιβλίου Ιστορίας  που αναφέρεται στις αγριότητες των Εβραίων , παραλήφθηκε…)
Χαρακτηριστικά, ο Σπυρίδων Τρικούπης γράφει: «Πάμπολλοι δε Εβραίοι ένοπλοι και πολύδιψοι χριστιανικού αίματος παρηκολούθουν τον τουρκικόν στρατόν ως εκούσιοι δήμιοι. Ούτοι έλκοντες έξω της πόλεως τους χριστιανούς τους ερροπάλιζαν κατακέφαλα, και πίπτοντας κατά γης τους έσφαζαν ως βόας».
Οι 1241 Μάρτυρες στην περιοχή «Κιόσκι»
Ο Αμπντούλ Εμπού, όμως, είχε μεριμνήσει και για το δώρο του σουλτάνου αλλά και για τη δική του διασκέδαση. Έτσι, συγκέντρωσε εν μέσω των στρατιωτών του περίπου 1.500 αιχμάλωτους, άνδρες και γυναικόπαιδα, στην θέση Κιόσκι. Εκεί οι Εβραίοι ανέλαβαν πρωταγωνιστικό ρόλο, και αφού τους έσφαξαν, τα κεφάλια τους ταριχεύτηκαν και στάλθηκαν στην Κωνσταντινούπολη ως τεκμήριο της νίκης του Εμπού, ενώ τα πτώματά τους αφέθηκαν βορά στα ζώα και τα αρπακτικά πουλιά. Ο θρύλος λέει πως τόσο πολύ ήταν το αίμα που πότισε τη γη, ώστε για τα επόμενα πέντε χρόνια δεν φύτρωνε χορτάρι σε εκείνο το σημείο.
Έκθεση ξένου προξενείου στη Θεσσαλονίκη περιγράφει τις δραματικές σκηνές που προηγήθηκαν της «διαλογής» των σκλάβων και έλαβαν χώρα πλάι στον τόπο των σφαγών: «Όλο το Κιόσκι είχε μετασχηματιστεί εις πανηγύρι κλαυθμώνος, ένθεν ανθρωπομακελείον, ένθεν αγοραπώλησις αιχμαλώτων, γυναικών, παιδιών, διηρημένον εις πωλητάς, διαφόρους, ένας έχων την μητέρα, άλλος τα τέκνα, έσκουζαν και τσίριζαν τα παιδιά διά τας μάνας των, αλλά αδύνατον, διότι άλλος είχε τους μεν, άλλος τους δε…».
Ἄμεση εἶναι ἡ μαρτυρία τοῦ φιλέλληνος Γάλλου ἱστορικοῦ Πουκεβίλ, πού δημοσιεύθηκε τό 1824 στό Παρίσι καί περιγράφει τό μαρτύριο τῶν Ναουσαίων νεομαρτύρων. «Τεσσάρων νέων, ἀφοῦ ἀπέκοψαν τάς χεῖρας ἔστησαν αὐτούς ἐπί σωροῦ πτωμάτων καί τούς προέτρεπον εἰςἐξωμοσίαν. Ἀρνουμένων δέ ἐκείνων ἔκοψαν ἀλληλοδιαδόχως τάς ρίνας, τά ὦτα, τά χείλη, καί τελευταίως ἐξορύξαντες τούς ὀφθαλμούς τωνἀφῆκαν αὐτούς ἡμιθανεῖς».
Ἐντυπωσιασμένος ἀπό τή δύναμη τῆς ψυχῆς καί τῆς πίστεώς τους περιγράφει τίς στιγμές τῶν νεομαρτύρων τῆς Ναούσης ἐνώπιον τῶν Τούρκων δικαστῶν τους ὁ James Baker στό βιβλίο του «Ἡ Τουρκία στήν Εὐρώπη» πού δημοσιεύθηκε τό 1876.«Τούς φώναζαν ἕναν-ἕναν. Τούς ρωτοῦσαν τό ὄνομά τους καί στή συνέχεια ἀκολουθοῦσε ἡ ἴδια πάντα ἐρώτηση: «Γκιαούρη, πιστεύεις στόν θεό καί στόν προφήτη γιά νά σώσεις την ψυχή σου;» Ἡ ἀπάντηση ὅλων ήταν μία: «Ὄχι, ἐφέντιμ».
«Ἀληθινά», σημειώνει ὁ Baker, «αὐτοί ἦταν χριστιανοί μάρτυρες. Και ἡ φυλή τους θά πρέπει νά εἶναι ἱκανή μεγάλων κατορθωμάτων».
Σύμφωνα μέ τη μαρτυρία αὐτοῦ τοῦ μάρτυρος ὑπῆρξε ἕνας νεαρός ἄνδρας, τόσο σωματώδης, τόσο εὐγενής, τόσο ὄμορφος, πού σταμάτησαν. Κατόπιν διστακτικά τοῦ τέθηκε τό μοιραῖο ἐρώτημα, καί ἀπάντησε ἀποφασιστικά. «Ὄχι». «Γύρνα πίσω, γκιαούρη, καί σκέψου καλύτερα τίς συνέπειες τῆς ἀρνήσεώς σου για μία ὥρα ἀκόμη». Πάλι τόν ἔσυραν ἐμπρός στόν κριτή, καί πάλι ἡ ἴδια ἀπάντηση. Ἀκόμη ἀπρόθυμοι, να πάρουν μία τόσο τέλεια ὕπαρξη, τοῦ προσέφεραν μία τρίτη καί τελευταία εὐκαιρία γιά μεταμέλεια. Τί λές τώρα, νεαρέ γκιαούρη; Θά δεχθεῖς τους ὅρους γιά νά ζήσεις; Μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ ποτέ, ἀπάντησε. Καί ἐδέχθη το ἀποτέλεσμα.[1]
Οι 1241 νεομάρτυρες αρνήθηκαν να εξομώσουν και δέχθηκαν τον δι’ αποκεφαλισμού θάνατο. Οι Τούρκοι θα είχαν σφάξει και άλλους Ναουσαίους, αν δεν συνέβαινε το ακόλουθο περιστατικό: Κάποιος Ναουσαίος, ράπτης στο επάγγελμα, Νικόλαος Κοκοβίκος λεγόμενος, αποκεφαλίζεται από τους δημίους. Αλλά ω του θαύματος! Μπροστά σε όλων τα γουρλωμένα μάτια, άρχίζει όχι μόνο να βαδίζη, αλλά και να τρέχη χωρίς την κεφαλή του! Πρώτα περνά από την σκηνή του στρατάρχη. Στον δρόμου του βρίσκεται ένα αυλάκι, με άνεσι το υπερπηδά και κατευθύνεται απέναντι. Αλλάζει δρόμο και προχωρά στην γέφυρα. Έντρομος ένας Αλβανός αγγίζει το σώμα του και μόνον τότε ο άγιος πέφτει νεκρός στο χώμα. Αμέσως δόθηκε εντολή να σταματήση η σφαγή.[2]

Πέντε Ιερείς-μάρτυρες
Οι Πέντε Ιερομάρτυρες της  Ναούσης που  μαρτύρησαν την Πέμπτη της Διακαινησίμου του έτους 1822, σφαγιάσθηκαν υπό των Οθωμανών την ώρα που ιερουργούσαν στον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου Ναούσης που πανηγύριζε εκείνη την ημέρα. Από τους πέντε ιερείς μας είναι γνωστά τα ονόματα μόνο των τριών: Γεράσιμος ο Πνευματικός, Δημήτριος ο Σακελλάριος και Ιωάννης ο εκ Πέτρας Ολύμπου. Μαζί τους μαρτύρησε και πλήθος πιστών οι οποίοι συμμετείχαν στην Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία.
Άλλη μια απόδειξη της προσφοράς του Κλήρου κατά την Επανάσταση: μαζί με το ποίμνιο, σφαγιάστηκαν οι ποιμένες… Ποιος μπορεί να μην θέλει να δει τους μάρτυρες κληρικούς και μοναχούς που δώσανε το αίμα τους για του Χριστού την πίστη την Αγία και της πατρίδος την ελευθερία; Μόνο κάποιος εμπαθής  μπορεί να αγνοήσει και να διαστρέψει τον ρόλο των ρασοφόρων στα δύσκολα εκείνα χρόνια της σκλαβιάς.

Οι σύζυγοι των οπλαρχηγών και οι 100 Ναουσαίες, που μαρτύρησαν στην Θεσσαλονίκη
Όπως συνέβαινε σε πολλές περιπτώσεις, η μανία των Τούρκων κατακτητών ξέσπασε στα γυναικόπαιδα, και δη στις γυναίκες των οπλαρχηγών.
Οι σύζυγοι των τριών οπλαρχηγών εστάλησαν ως δώρο στον βεζίρη της Θεσσαλονίκης, και όπως μας πληροφορεί ο Σπυρίδων Τρικούπης, «η μεν γυναίκα του Γάτσου ετούρκευσεν αποδειλιάσασα ενώπιον των βασάνων, αι δε δύο άλλαι μη αλλαξοπιστήσασαι προσηλώθησαν (σ.σ.: καρφώθηκαν) απέναντι αλλήλων όρθιαι επί του τοίχου μιας των αιθουσών του παλατίου του θηριώδους βεζίρη και απέθαναν πολυειδώς βασανιζόμεναι…».
Ο  Πουκεβίλ ἀναφέρεται στή γυναίκα τοῦ ὁπλαρχηγοῦ Καρατάσου πού μαρτύρησε «δεόμενη ὑπέρ τῶν δημίων της καί ἐπικαλούμενη τή βοήθεια τῆς Παναγίας», καί πιστοποιεῖ ὅτι οἱ Τοῦρκοι «δολοφόνησαν τή γυναίκα τοῦ Καρατάσου καί τοῦ Ζαφειράκη,ἐπειδή δέν δέχθηκαν νά ἀλλαξοπιστήσουν». Ἡ μία μαρτύρησε μέσα σέ ἕνα τσουβάλι μέ φίδια. Τή δεύτερη τήν ἔκτισαν μέσα σέ ἕνα τοῖχο!
Ο Πουκεβίλλ περιγράφει με τα μελανότερα χρώματα στον πολιτισμένο κόσμο όσες δραματικές σκηνές είδε εκεί με τα ίδια τα μάτια του «πολλές γυναίκες γυμνές τις έβαζαν μέχρι τον λαιμό μέσα σε σάκκους που είχαν γάτες και ποντίκια….
Συγκλονιστική εἶναι ἡ μαρτυρία μιᾶς ἡλικιωμένης γυναίκας ἀπό τόν Πολύγυρο, πού περιλαμβάνεται στό βιβλίο «Οἱ Ἑλληνίδες πρός τίς Γαλλίδες», τό ὁποῖο δημοσιεύθηκε τό 1826 στό Παρίσι.Ἡ γυναίκα αὐτή εἶχε συλληφθεῖ μαζί μέ τήν κόρη της καί εἶχε φυλακισθεῖ μαζίμέ ἑκατό Ναουσαῖες γυναῖκες στή Θεσσαλονίκη. Τούς ζητήθηκε νά ἀρνηθοῦν τήν πίστη τους στόν Χριστό καί, ἐπειδή ὅλες ἀρνήθηκαν νά συμφωνήσουν, ὁδηγήθηκαν στά βασανιστήρια καί στό μαρτύριο.
Ἡ ἴδια ἀφέθηκε τελικά ἐλεύθερη ἐξαιτίας κάποιου τυχαίου γεγονότος, ἔζησε ὅμως ἀπό κοντά ὄχι μόνο τό μαρτύριο τῆς ἴδιας τῆς κόρης της ἀλλά καί τά φρικτά βασανιστήρια πού ὑπέμεινε ἡ Μαρία Καρατάσου μέσα στόν σάκκο μέ τά φίδια, στόν ὁποῖο τήν εἶχαν βάλει οἱ δήμιοι τοῦΛουμπούτ πασᾶ τῆς Θεσσαλονίκης, γιά νά τῆς προσφέρουν ἕνα σκληρό καί ἐπώδυνο μαρτύριο. Τά φίδια ὅμως τήν νάρκωσαν μέ τό δηλητήριό τους καί ἔτσι οἱ τελευταῖες στιγμές τοῦ μαρτυρίου της ἦταν λιγότερο ὀδυνηρές ἀπό ὅ,τι σχεδίαζαν οἱ βασανιστές της. «Κατάκοιτη», σημειώνει ἡἡλικιωμένη γυναίκα ἀπό τόν Πολύγυρο, «γράφω αὐτή τήν ἀφήγηση πού θά διαβαστεῖ στήν Εὐρώπη». Καί πράγματι ἡ ἀφήγησή της καί διαβάστηκε καί συγκλόνισε καί συνεχίζει νά συγκλονίζει. [1]
Οι σύζυγοι των Ζαφειράκη και Γάτσου έχουν και εκείνες το δικό τους μαρτύριο: Αλείφονται με μέλι στο κεφάλι και δεμένες εκτίθενται, ώστε να δέχωνται τα ενοχλητικά τσιμπήματα των σφηκών… αλλά και των παρατρεχάμενων.
Λένε ότι μετά τα παραπάνω με διαταγή του στρατάρχη χτίστηκαν μέχρι το λαιμό στο τείχος σε κάποια γωνιά της Αγίας Σοφίας και αφέθηκαν εκεί για κάποιες μέρες προς ψυχαγωγία του άγριου όχλου που πήγαινε εκεί βρίζοντας και χτυπώντας με ραβδιά τα κεφάλια τους καθώς προεξείχαν του τείχους.
Η σύζυγος του Ζαφειράκη δεν οπισθοχώρησε καθόλου, ενισχυόμενη μέχρι την τελευταία της πνοή από την προσευχή. Το μαρτύριό της κράτησε πέντε ημέρες. Μία περαστική τσιγγάνα της πέταξε μία μεγάλη πέτρα και έτσι η μακάρια παρέδωσε την ψυχή της στα χέρια του Θεού, τον Οποίον δεν αρνήθηκε.
Τα άψυχα κορμιά όλων αυτών των αγίων Γυναικών κατάληξι είχαν την θάλασσα.
Ανδρείες γυναίκες, πιστές άχρι τέλους, και δη μαρτυρικού…
*************
Μάρτυρες Χριστού υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντα … στις δύσκολες  εποχές που ζούμε, ιδιαίτερα οι νεομάρτυρες, που είναι εγγύτερα χρονικά στην εποχή μας, αλλά και οι Χριστιανοί  που ανά τον κόσμο μαρτυρούν και θυσιάζονται για την πίστη του Χριστού ακόμα και στις μέρες μας,  μας ενισχύουν και μας προτρέπουν στον αγώνα : όπως αγωνίστηκαν εκείνοι και αναδείχθηκαν νικητές , έτσι να αγωνιστούμε και  οι σημερινοί Χριστιανοί στον αγώνα κατά του κακού. Ίσως να μην κληθούμε να χύσουμε το αίμα μας, αλλά καθημερινά καλούμαστε να δώσουμε μαρτυρία Χριστού με την ζωή και την Ορθόδοξη βιωτή και πορεία μας…


Βιβλιογραφία:
[1]: , από το άρθρο: ο χαλασμός της Νάουσας, 1822, του Μητροπολίτου κ.κ. Παντελεήμονος περιοδικό Ι.Μ. Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας: Παύλειος Λόγος, τεύχος 86, Ιούλιος Αύγουστος 2010
[2]: Βενέδικτου Ιερομονάχου Αγιορείτου, Συναξαριστής 19ου και 20ουαιώνα, έκδοσις Συνοδίας Σπυρίδωνος ιερομονάχου, Ιερά Καλύβη, Άγιος Σπυρίδων Α΄, Νέα Σκήτη Αγίου Όρους 2013.
[3] άρθρο της Μαρίας Καραούλη στην εφημερίδα Μακεδονία : «Το «άγνωστο» ολοκαύτωμα της Νάουσας»
[4] άρθρο του Θωμά Στ.Μπλιάτκα  «Νάουσα, από την ίδρυση μέχρι τι ολοκαύτωμά της»
 Φωτο από την ιστοσελίδα της Ι.Μ. Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας

.
 προσθήκη– ευχαριστούμε την αναγνώστρια για την επισήμανση:

Οι εικόνες του υπέροχου αφιερώματός σας είναι από το βιβλίο του Νικόλαου Χατζηιωάννου, “ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΧΑΛΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ”. Με το ίδιο αγιογραφικό υλικό μια δωδεκάχρονη μαθήτρια κατέγραψε και τραγούδησε το ιστορικό του χαλασμού και του ολοκαυτώματος της ηρωικής πόλης της Νάουσας.
δείτε περισσότερα στην ανάρτηση:

Οι Νεομάρτυρες του Χαλασμού της Νάουσας (βίντεο- και για παιδιά)
























4. Μονή Σέλτσου- το δεύτερο “Ζάλογγο” των Σουλιωτών 

(21 Απριλίου 1804)


ΜΙΑ ΘΥΣΙΑ- ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ που δεν μπόρεσε να χωρέσει ιστορικού νους και να κατανοήσει το μέγεθος της, αλλά και άγνωστη για πολλούς μέχρι σήμερα. Αρκεί μόνο να αναλογιστεί κανείς ότι σε μια μέρα χάθηκαν τρεις γενιές ΜΠΟΤΣΑΡΑΙΩΝ.  (Απρίλιος  1804)
Άλλη μια φορά οι Ελληνίδες προτίμησαν τον ένδοξο θάνατο από την άρνηση της Πίστης και την ατίμωση.

(Πόντος KIZLAR KAITESI 1680, Ζάλογγος 1803,Αράπιτσα 1822,Γαλακτός Πιερίων 1878)

https://i2.wp.com/www.520greeks.com/wp-content/uploads/2013/12/seltsou.jpg
Φωτογραφία ἀπό τό: 520greeks.com
Στην περιοχή των Πηγών, και σε απόσταση δύο ωρών με τα πόδια, βρίσκεται και το ιστορικό μοναστήρι του Σέλτσου. Η Μονή Σέλτσου οφείλει τη φήμη της στην ιστορική μάχη που έγινε στην περιοχή της τον Απρίλη του 1804 μεταξύ των στρατευμάτων του Αλή Πασά και των Σουλιωτών, και στον ηρωισμό και την αυτοθυσία των τελευταίων, οι οποίοι, όπως στο Ζάλογγο, προτίμησαν το θάνατο και το γκρέμισμα στον Αχελώο από την αιχμαλωσία και την ατίμωση. Μνημείο της ορθοδοξίας και ιερός τόπος θυσίας των Σουλιωτών το 1804, η Μονή Σέλτσου, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου στέκει ατάραχος μάρτυρας της Ιστορίας, ανάμεσα στα Άγραφα και τα Φρούσια όρη, στον ορεινό Δήμο Γ. Καραϊσκάκη, στην Άρτα.
Όταν με τη συνθήκη της 12ης Δεκεμβρίου του 1803, το Σούλι παραδόθηκε στον Αλή-Πασά, οι Σουλιώτες άρχισαν να εγκαταλείπουν τον τόπο τους, για να μην παραδοθούν στους Τούρκους. Ο Αλή πασάς όμως χάλασε τη συμφωνία και επιχείρησε να εξοντώσει τους Σουλιώτες. Η μια επιχείρηση ήταν προς το Ζάλογγο, όπου ακολούθησε κι ο περίφημος χορός των Σουλιωτισσών. Η άλλη ήταν προς το Βουλγαρέλι της Άρτας, όπου ο Κίτσος Μπότσαρης με 1148 Σουλιώτες κατέφυγε στην Μονή Σέλτσου των Αγράφων, όπου έμελλε να γίνουν επικές μάχες.
Με αρχηγούς τον Κίτσο και Νότη Μπότσαρη, 1148 Σουλιώτες, τα Χριστούγεννα του 1803, έφτασαν στη μονή του Σέλτσου, που λόγω της τοποθεσίας της αποτελούσε ένα φυσικό οχυρό. Είκοσι ημέρες αργότερα, στις 12 Γενάρη του 1804, άρχισε η στενή πολιορκία τους από 8000 στρατιώτες του Αλή-Πασά. Με σοβαρές απώλειες στο εχθρικό στράτευμα, οι Σουλιώτες κατάφεραν να τους αποκρούσουν. Όλο το χειμώνα έμειναν αποκλεισμένοι στο Σέλτσο, με λιγοστά τρόφιμα και πολεμοφόδια, που τους προμήθευαν κρυφά οι κάτοικοι των γύρω περιοχών του Λιάσκοβου και της Βρεστένιτσας.
Στις 20 Απριλίου, ο Αλή-Πασάς με σύμμαχο την προδοσία, ετοιμάζει σφοδρή επίθεση εναντίων των εξαντλημένων και εξουθενωμένων από την 4μηνη πολιορκία σουλιωτών. Η μάχη ήταν άνιση. Οι Τούρκοι, αφού εξουδετέρωσαν την αντίσταση στα φυλάκια, μπήκαν στο μοναστήρι. Άλλοι σφαγιάστηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν, ενώ 250 γυναικόπαιδα, για να μην πέσουν στα χεριά των εχθρών, έστησαν ένα νέο μεγαλύτερο Ζάλογγο ΖΑΛΟΓΓΟ και γκρεμίσθηκαν σε βάραθρο 300 μέτρων, αφήνοντας τα κορμιά τους στον Αχελώο.. Εκείνη την ημέρα, οι ιστορικοί αναφέρουν ότι χάθηκαν τρεις γενιές Μποτσαραίων.
Διαβάστε αναλυτικά το ιστορικό της πολιορκίας και του ολοκαυτώματος, στο:
seltso1
****************************
Περιγραφή του Ολοκαυτώματος από τον ιστορικό Πουκεβίλ
« Η ΦΑΛΑΓΞ [1148] ΤΩΝ ΑΡΧΗΓΩΝ ΚΙΤΣΟΥ ΚΑΙ ΝΟΤΗ ΜΠΟΤΣΑΡΗ -ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΖΩ- ΒΑΔΙΖΕΙ ΠΡΟΣ ΣΕΛΤΣΟ. ΑΠΙΣΤΙΑΝ ΑΛΗ ,ΤΡΙΜΗΝΟΝ ΑΝΙΣΟΝ ΑΓΩΝΑ ΚΑΙ ΠΡΟΔΟΣΙΑΝ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ Η ΘΥΣΙΑ. ΟΙ ΣΟΥΛΙΩΤΑΙ ΧΩΡΙΣ ΕΦΟΔΙΑ, ΑΣΙΤΟΙ ,ΚΥΚΛΩΜΕΝΟΙ ΘΕΛΟΥΝ ΕΞΟΔΟΝ Η ΘΑΝΑΤΟΝ ΗΡΩΟΣ.
ΞΙΦΗΡΕΙΣ 300 ΑΚΑΛΥΠΤΟΙ ΣΑΡΩΝΟΥΝ ΤΟ ΠΑΝ ΠΛΗΝ ΓΕΦΥΡΑΣ ΚΟΡΑΚΟΥ. Ο ΝΟΤΗΣ ΠΙΠΤΕΙ ΜΕ 5 ΠΛΗΓΑΣ ΣΧΕΔΟΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΑΝΔΡΕΣ ΦΟΝΕΥΟΝΤΑΙ. ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΑΧΟΜΕΝΑΙ ΦΩΝΑΖΟΥΝ ΘΑΝΑΤΟΣ.
ΥΠΕΡΔΙΑΚΟΣΙΟΙ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΠΗΔΟΥΝ ΚΑΙ ΠΝΙΓΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΑΧΕΛΩΟ.ΧΑΛΑΣΜΟΣ. ΜΟΝΟ 10 ΚΑΙ Ο ΚΙΤΣΟΣ ΣΩΖΟΝΤΑΙ»
[ΠΟΥΚΕΒΙΛ 1824 Τ. Ι. ΣΕΛ. 207-212]
*****************
Scheffer-Lamme-Women of souli1
«…Τους ξέφυγαν όμως οι ηρωικές  Σουλιώτισσες ,όσες γλύτωσαν απ’το λεπίδι τους . Εκεί  μπροστά στα μάτια τους, αφού τους πολέμησαν αντριωμένα, τις έβλεπαν να  ασπάζονται  τα  παιδιά τους  και να τα ρίχνουν στο βάραθρο, ή να τα κρατούν σφιχταγκαλιασμένα  πέφτοντας μαζί τους.

Τι ποιο τραγικότερο άραγε  υπάρχει,  οπόταν  το γλυκό φιλί της μάνας  γίνεται ασπασμός θανάτου, και φιλί φρικτού αποχωρισμού. Ποιανού ανθρώπου νους δεν θα σάλευε βλέποντας αυτόν τον όλεθρο. Ποιά σκέψη μπορεί να νοήσει το τραγικό σκηνικό θανάτου που στήθηκε  εκεί ; Και αυτοί ακόμα  οι εχθροί τους δεν το πίστευαν. Τι θα πηγαίνανε τώρα πεσκέσι  στο χαρέμι του Αλή; Μήτε καν  τα νεκρά σώματα τους; Πως χάθηκαν από μπροστά τους διακόσια πενήντα και πλέον γυναικόπαιδα  σαν  οπτασίες ; Τρελές ήταν αυτές οι Σουλιώτισσες  και παραφρόνησαν; Οχι. Δεν έγιναν Μήδειες από εκδίκηση.
Ήταν γυναίκες ατρόμητες, νύφες  της λευτεριάς και όχι της σκλαβιάς. Ήταν οι νέες Σπαρτιάτισσες. Δεν ήταν άκαρδες μάνες που παίρνανε τα παιδιά τους στο θάνατο. Το ζύγισαν καλά  πριν  το αποφασίσουν.  Άλλωστε  που να τα αφήσουν πίσω.  Στους άπιστους να τα σφάξουν ή  να τα κάνουν Γενίτσαρους ; Όχι. Προτιμότερος ένδοξος θάνατος, παρά πικρή σκλαβιά και η ατίμωση. Διάλεξαν  όμως τον δικό τους  ηρωικό   θάνατο αντί  να λιποψυχήσουν μπροστά  τις χατζάρες των απίστων. Πόσο άφρονες θα ήταν οι ιστορικοί αν προσπαθούσαν να εξηγήσουν γιατί οι άμοιρες  προτίμησαν  αυτόν τον «παράλογο» θάνατο. Αν γι’ αυτούς φαντάζει ακατανόητο, και δεν το χωράει ο νούς τους, για τις Σουλιώτισσες ήταν   μια ομαδική,  αλλά τραγική,  απόφαση στιγμής.
Οι Σουλιώτισσες  αυτές δεν πρόλαβαν  να τελειώσουν το χορό  του θανάτου που έστησαν στο Σέλτσο. Κυνηγημένες  250 και πλέον  τον αριθμό , γυναίκες, μάνες και παιδιά όπως ήταν φώναξαν όλες μαζί «θάνατος» και όρμισαν χωρίς δεύτερη  σκέψη, από τον «Πέτακα»  προς το απύθμενο βάραθρο της Γκούρας πίσω από τη Μονή σχεδόν τρέχοντας, λες και διαβαίναν ρυάκι. Σήμερα ακόμη αν θελήσεις να κοιτάξεις  στο βάθος του, σε καταλαμβάνει ζάλη, δέος και ρίγος. Καμία αρχαία τραγωδία δεν μπορεί να παραστήσει  αυτό  το ασύλληπτο που συνέβη στο Σέλτσο.  Χαλασμός!. θάνατος πέρα ως πέρα!    …»

********************************
ΤΗΣ ΛΕΝΩΣ ΜΠΟΤΣΑΡΗ
Το ιστορικό αυτό τραγούδι αναφέρεται στη Λένω (Ελένη) κόρη του Κίτσου Μπότσαρη.
Η Λένω, που ήταν δεκαπέντε (κατ’ άλλους δεκαεννέα) χρονών, πολέμησε γενναία στο μοναστήρι στο πλευρό του αδερφού της Γιαννάκη. Όταν όμως σκοτώθηκε ο αδερφός της, πήγε κοντά στο θείο της Νίκζα, που πολέμαγε στις όχθες του Αχελώου ποταμού και σκότωσε πολλούς Τούρκους. Περικυκλώθηκε όμως και, προκειμένου να πιαστεί ζωντανή, έπεσε στο ποτάμι από τον γκρεμό και πνίγηκε. Το σημείο στο οποίο πήδησε η Λένω Μπότσαρη στον Αχελώο, έμεινε γνωστό μέχρι τις μέρες μας ως «το πήδημα της καπετάνισσας».
Image (1)
Όλες οι καπετάνισσες από το Κακοσούλι,
όλες την Αρτα πέρασαν, στα Γιάννενα τις πάνε,
σκλαβώθηκαν οι ορφανές, σκλαβώθηκαν οι μαύρες.
Κι η Λένω δεν επέρασε, δεν την επήραν σκλάβα,
μόν’ πήρε δίπλα τα βουνά, δίπλα τα κορφοβούνια.
Σέρνει τουφέκι σισανέ κι εγγλέζικα κουμπούρια,
έχει και στη μεσούλα της σπαθί μαλαματένιο.
Πέντε Τούρκοι την κυνηγούν, πέντε τζοχανταραίοι.
«Τούρκοι, για μην παιδεύεστε, μην έρχεστε σιμά μου!
Σέρνω τουφέκια στην ποδιά και βόλια στις μπαλάσκες».
«Κόρη για ρίξε τ’ άρματα, γλίτωσε τη ζωή σου».
«Τι λέτε, μωρ’ παλιότουρκοι και σεις παλιοζαγάρια;
εγώ είμαι η Λένω Μπότσαρη, η αδερφή του Γιάννη,
και ζωντανή δεν πιάνουμαι εις των Τουρκών τα χέρια».
******************
«Αρετή είναι να επιλέγεις το σωστό στην κάθε στιγμή και να το πράττεις. Κι έρχονται στιγμές που η επιλογή είναι πολύ σκληρή -όπως ήταν πράγματι για τους έγκλειστους στο Σέλτσο Σουλιώτες. Μπροστά η άβυσσος. Πίσω ο αμείλικτος εχθρός. Μπροστά ο θάνατος. Πίσω μια άτιμη συνθηκολόγηση. Κι η απόφαση παίρνεται σε μια στιγμή. Παίρνεται με την καρδιά, όχι μόνο γιατί δεν υπάρχει χρόνος να παρέμβει η λογική, αλλά γιατί ήρωας δε γίνεσαι με τη λογική: με την καρδιά γίνεσαι.
Οι συσχετισμοί με το πνεύμα του Σέλτσου όχι μόνο επιτρέπονται αλλά και επιβάλλονται».
(από την ομιλία του Δήμαρχου Γ.Καραϊσκάκη, Δημήτρης Γαλλίκας κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων στη μονή Σέλτσου , στις 23 Αυγούστου 2012)http://www.tovima.gr/society/article/?aid=47171
**********************

***********************
(επαναφορά άρθρου που δημοσιεύτηκε στις 15 Ιουνίου 2013)
























5. Η δωδεκάχρονη μάρτυς Ειρήνη της Μυτιλήνης


Ποια είναι η Αγία Ειρήνη που τιμάται μαζί με τον Άγιο Ραφαήλ και τον Άγιο Νικόλαο και εορτάζουν από κοινού την Τρίτη του Πάσχα εκάστου έτους;
Βεβαίως, δεν είναι η Αγία Ειρήνη η Μεγαλομάρτυς που γιορτάζει στις 5 Μαΐου,ούτε είναι η Αγία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου που γιορτάζει στις 28 Ιουλίου. Υπάρχουν πολλοί Άγιοι και πολλές Αγίες που έχουν συνωνυμία, αλλά πρόκειται βεβαίως περί διαφορετικών προσώπων.
 Η Αγία Ειρήνη ήταν η κορούλα του Προεστού του χωριού της Θερμής (των Καρυών) της Μυτιλήνης, δίπλα από το οποίο υπήρχε το Μοναστήρι του Γενεσίου της Θεοτόκου, όπου είχε εγκατασταθεί ο Άγιος Ραφαήλ ως Ηγούμενος μαζί με τον υποτακτικό του, τον Άγιο Νικόλαο. Ο Προεστός Βασίλειος, ο πατέρας της Αγίας Ειρήνης, (μαζί με το δάσκαλο του χωριού Θεόδωρο) ήταν εκείνος που είχε οδηγήσει τον Άγιο Ραφαήλ και τον Άγιο Νικόλαο, αφότου έφυγαν πρόσφυγες από τη Θράκη, μετά την άλωση της Κωσταντινουπόλεως, να εγκαταβιώσουν στο Μοναστήρι της Θερμής των Καρυών της Λέσβου και έγινε σταδιακά θερμός φίλος του Ηγουμένου Ραφαήλ και του Διακόνου Νικολάου.
.
Ποια ήταν η προσωπικότητα της Αγίας Ειρήνης;
Η γυναίκα του Προεστού Βασιλείου και μητέρα της Αγίας Ειρήνης Μελπομένη, σε όνειρα στα οποία εμφανίστηκε διηγήθηκε τα εξής:
«Ο Ηγούμενος (ο Άγιος Ραφαήλ δηλαδή), ο Νικόλαος και η Ειρήνη ήταν άγιοι από τότε που ζούσαν, ήταν σφραγισμένοι από τον Κύριο… Και η Ειρήνη μου, όσα και να της κάναμε, όσα και να της λέγαμε, εγώ, μας έλεγε, έχω χαραγμένο το δρόμο που μου υπέδειξε ο Ηγούμενος του Μοναστηριού, θα ακολουθήσω το δρόμο του Χριστού μας. Ο Άγιος έβρισκε τον τρόπο πως να φερθή και να διδάξει κάθε άνθρωπο. Γι’ αυτό και τη Ρηνούλα δεν μπορούσαμε να την πάρουμε από κοντά του. Ήθελε συνέχεια να βρίσκεται στο Μοναστήρι» …
«Αυτό το κτήμα ήταν το εξοχικό μας. Από δω έφευγε η Ρηνούλα μου και ανέβαινε στο Μοναστήρι.» …
«Την είχε βαπτίσει ο ίδιος ο άγιος Ραφαήλ και την ώρα της βαπτίσεως παρακάλεσε την Παναγία να χαρίσει στη μικρή Ειρήνη χαρίσματα και αρετές. Γι’ αυτό και η αγία Ειρήνη ξεχώριζε από τα άλλα παιδιά».
Χαρακτηριστικό της ευγένειας και της λεπτότητος της ψυχής της Αγίας Ειρήνης είναι και εκείνο που η ίδια η Αγία Ειρήνη αποκάλυψε σε όνειρο: Ότι οι γονείς της φρόντιζαν τρία ορφανά κοριτσάκια. Το ένα από αυτά την ζήλευε κι όποτε έβρισκε ευκαιρία, την κτυπούσε και της έλεγε λόγια που την πλήγωναν. Αλλά η μικρή Ειρήνη την λυπόταν και δεν το έλεγε στον πατέρα της και στη μητέρα της, για να μην την διώξουν από το σπίτι.
 .
 .
Ποιο ήταν το μαρτύριο της Αγίας Ειρήνης;
Όταν οι Οθωμανοί κατέκτησαν τη νήσο Λέσβο, η Αγία Ειρήνη ήταν ήδη 12 ετών. Και όταν ένα χρόνο περίπου αργότερα οι Οθωμανοί εισέβαλαν στο Μοναστήρι του Αγίου Ραφαήλ, η Αγία Ειρήνη βρισκόταν και εκείνη μαζί με την οικογένειά της στο Μοναστήρι, όπου είχαν καταφύγει, ελπίζοντας να εύρουν μεγαλύτερη ασφάλεια. Οι Τούρκοι, αφού ποδοπάτησαν και σκότωσαν το αδερφάκι της Αγίας Ειρήνης έπιασαν και την ίδια. Το τι ακολούθησε, το διηγήθηκε η ίδια η Άγια, σε όνειρο που εμφανίστηκε στη Βασιλική Ράλλη, κάτοικο Θερμής Μυτιλήνης:
« – Να ξέρατε, τι φοβερά βασανιστήριά μας έκαναν! Εμένα μου έκοψαν πρώτα το ένα χέρι και το πέταξαν μπροστά στους γονείς μου, ενώ άνοιγαν το στόμα μου κι έριχναν μέσα ζεματιστό νερό, και στο τέλος μ’ έκαψαν ζωντανή μέσα σ’ ένα μεγάλο πιθάρι που ήταν στην αυλή του μοναστηριού.» …
«Τη μητέρα μου την είχαν δεμένη σ’ ένα δέντρο, για να βλέπει τα μαρτύριά μου… Έκλαιγε, φώναζε απελπισμένα, σπάραζε, μα δεν άντεξε η καρδιά της σε τόσο πόνο… έπαθε συγκοπή. Ο πατέρας μου άντεξε στα μαρτύρια, που του έκαναν, ως το τέλος, που τον έσφαξαν τοι Τούρκοι… Αλλά παρ’ όλα αυτά, ο πατέρας μου και η μητέρα μου δεν πρόδωσαν ούτε τη θρησκεία ούτε τους Έλληνες που είχαν βγει στα βουνά.»
 «Αν ήξερες, Βασιλική, τι φρικτούς πόνους ένιωσα!… είναι αδύνατον να το φανταστείς. Μ’ έκαψαν ζωντανή οι Τούρκοι μέσα σ’ αυτό το πιθάρι. Όταν βιαστικά τη νύχτα μας έθαψαν οι χριστιανοί, μάζεψαν τα κοκαλάκια μου μέσα από το πιθάρι και τα έβαλαν σε μνημείο κοντά στον πατέρα μου. Αυτά τα λίγα που βρήκατε στο πιθάρι, δεν τα πρόσεξαν, καθώς ήταν κάτω από τις πέτρες, και ξεχάστηκαν εκεί. Οι πέτρες αυτές είχαν πέσει από τους τοίχους της εκκλησιάς, όταν την ανατίναξαν.»
Παρά τους φρικτούς πόνους της η Αγία Ειρήνη έμεινε αταλάντευτη και όταν σε άλλα ενύπνια ερωτήθη πως αισθανόταν κατά το μαρτύριο, είπε: « … Δεν φοβήθηκα καθόλου, διότι ήξερα ότι είχα προστάτη μου τον Θεό. Μία κοίταζα τον πατέρα μου που δεν μιλούσε, μία τον Άγιο Ραφαήλ και είπα μέσα μου: Θα αντέξω κι’ εγώ».
56-kato naos-tafos agias eirinis
 .
Σε ποια χορεία Αγίων συγκαταλέχθηκε η Αγία Ειρήνη;
Η Αγία Ειρήνη αποκάλυψε την ιδιαίτερη χορεία στην οποία έχει καταταγεί, τη δόξα με την οποία στεφανώθηκε: Είναι Παρθενομάρτυς. Δεν έχει σημασία η ηλικία της. Η αγία προσωπικότητά της μας θυμίζει πως η αγιότητα δεν μετριέται με τα χρόνια, αλλά με τη ζέση της πίστεως…
Στις 3 Δεκεμβρίου 1961, ο Κώστας Κανέλλος, κάτοικος Μυτιλήνης, είδε σε όνειρο την Αγία Ειρήνη μέσα στην Εκκλησία του χωριού. «Κώστα, του παραπονέθηκε, αυτό που είπα δεν το έκαναν ακόμη. Να τους πεις να μου κάνουν την εικόνα μου, γιατί είμαι κι’ εγώ μάρτυς. Αν δεν την κάνουν, θα τιμωρηθούν. Θέλω να την γυρίσετε στο χωριό, μαζί με την εικόνα του Χριστού που σου έδειξα και βρήκατε μέσα στο Ιερό της αρχαίας Εκκλησίας. Θέλω ακόμη το κασονάκι με τα οστά μου να το βάλετε κοντά στον Άγιο Ραφαήλ».
 .
Ποια είναι η μορφή – εμφάνιση της Αγίας Ειρήνης;
Η Άγια εμφανίζεται πολλάκις σε όνειρα και οράματα, είτε μόνη της είτε μαζί με τους Αγίους Ραφαήλ και Νικόλαο και συνήθως οι μαρτυρίες των πιστών συμπίπτουν στην εξής περιγραφή: Είναι ένα πολύ όμορφο ξανθόμαλλο κοριτσάκι, με τα μαλλιά της χωρισμένα στη μέση να καταλήγουν σε δύο πλεξούδες. Έχει καταγάλανα μάτια και ροδοκόκκινα μάγουλα. Συνήθως είναι ενδεδυμένη λευκό ποδήρη χιτώνα και όταν την βλέπουν να περπατά, ενίοτε προχωρά σαν αγγελούδι, χωρίς να πατάει στο έδαφος…
Την ευχή Της να έχουμε!!
.
το κείμενο από το http://www.agiosrafael.gr/index.php/el/?view=article&id=102
 .
.
ο βίος της αγίας Ειρήνης σε ένα κείμενο για παιδιά:
.
σχετική ανάρτηση:

Ευχαριστούμε το Ιστολόγιο Αντέχουμε, για την επιμελημένη παρουσίαση των θεμάτων.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Δεν επιτρέπονται σχόλια που συκοφαντούν κάποιο πρόσωπο, που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς κλπ.

Προσωρινά ενεργοποιήθηκε η προ-έγκριση επειδή υπήρξαν κρούσματα προσβλητικής συμπεριφοράς και οφείλουμε να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπεια του ιστολογίου μας.
Για τον ίδιο λόγο λόγο ενεργοποιήσαμε να σχολιάζουμε μόνον όσοι έχουν προφίλ.

Γράψτε το σχόλιό σας και απλά περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να το δείτε δημοσιευμένο.

Σχόλιο που τηρούν στοιχειώδη κανόνες ευπρέπειας είναι αυτονόητο ότι αποτελούν αφορμή διαλόγου και ουδέποτε θα λογοκριθούν.

Ανώνυμα σχόλια που επαναλαμβάνουν συνεχώς τα ίδια χωρίς να προσθέτουν κάτι στην συζήτηση ενδέχεται να διαγραφούν για την διαφύλαξη της ποιότητας. Τα σχόλια δεν είναι πεδίο στείρας αντιπαράθεσης αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.