Οι 8.500 Έλληνες πεσόντες του 1940, περιμένουν τον ενταφιασμό τους. (Κείμενα και συγκλονιστικά βίντεο)

"Στὶς 10 Ἀπριλίου 2010 σὲ ἕνα τρομακτικὸ ἀεροπορικὸ ἀτύχημα στὴ Ρωσία σκοτώθηκαν ὁ πρόεδρος τῆς Πολωνίας καὶ δεκάδες ἄλλοι ἀξιωματοῦχοι. 

Γιὰ ποιὸ λόγο ταξίδευαν μὲ τόσο ἄσχημες συνθῆκες στὰ ἀφιλόξενα ρωσικὰ δάση; 
Μὰ φυσικὰ γιὰ νὰ τιμήσουν τοὺς νεκροὺς ἥρωές τους. 

Ἀντίθετα ἐμεῖς μία ἀνάσα ἀπὸ τὰ σύνορα ἔχουμε ἀφήσει ἄταφους τούς δικούς μας ἥρωες καὶ μάλιστα σὲ μία πρόσφατη ἰταλοαλβανικὴ ταινία διασυρόμαστε καὶ βεβηλώνεται ἡ μνήμη τῶν νεκρῶν μας."

Δ.Πέτκος, εκπαιδευτικός

 Ὕψωμα 731: Οἱ Θερμοπύλες ποὺ δὲν ἔπεσαν:

http://www.youtube.com/watch?v=wILD0L70FmE&feature=player_embedded#!

http://www.youtube.com/watch?v=e5ji_XmjPBs

Ὡς ἀπάντηση σὲ αὐτὴν τὴν ἠθική μας κατάπτωση δίνουμε αὐτούσια τὴν ἐργασία ἑνὸς μαθητῆ Γυμνασίου ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ συλλέγοντας πληροφορίες ἀπὸ τὸ Διαδίκτυο προσεγγίζει θαυμάσια τὸ μεγάλο αὐτὸ ζήτημα καὶ ἀνοίγει ἕνα παράθυρο ἐλπίδας γιὰ τὴ νεολαία μας:

Οι άταφοι ήρωες του 1940 

και τα στρατιωτικά κοιμητήρια στον υπόλοιπο κόσμο

Πανάρχαιο ἑλληνικὸ ἔθιμο ὁ σεβασμὸς τῶν νεκρῶν. Μετὰ ἀπὸ κάθε μάχη γινόταν ἐκεχειρία μὲ σκοπὸ τὴν περισυλλογὴ καὶ φροντίδα τῶν νεκρῶν γιὰ τὸ τελευταῖο τους ταξίδι, ὅπως μᾶς ἀναφέρουν στὰ συγγράμματα τους ἐπιφανεῖς ἀρχαῖοι Ἕλληνες συγγραφεῖς.

Ἡ Ἑλλάδα εἶναι  ἡ μοναδικὴ χώρα ποὺ ἀντιμετώπισε τοὺς στρατοὺς τεσσάρων χωρῶν ταυτόχρονα, Ἀλβανίας, Ἰταλίας, Γερμανίας, καὶ Βουλγαρίας καὶ ὁ ἔνδοξος ἑλληνικὸς στρατὸς ἔγραψε ἱστορία στὰ ἑλληνικὰ βουνά, καὶ στὰ βουνὰ τῆς ἑλληνικῆς Βορείου Ἠπείρου.

«Στό ἑξῆς δὲ θὰ λέμε πὼς οἱ Ἕλληνες πολεμοῦν σὰν ἥρωες, ἀλλὰ πὼς οἱ ἥρωες πολεμοῦν σὰν Ἕλληνες» καὶ «Μαχόμενο  οἱ Ἕλληνες ἐναντίον τοῦ κοινοῦ ἐχθροῦ θὰ μοιρασθοῦν μαζί μας τὰ ἀγαθὰ τῆς εἰρήνης» ἦταν μερικὲς ἀπὸ τὶς δηλώσεις τοῦ Οὐίνστον Τσόρτσιλ πρωθυπουργοῦ τῆς Μεγάλης Βρετανίας κατὰ τὸ Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ἔμεινε ὅμως ὁ ἐνθουσιασμὸς καὶ τὰ εὐχολόγια καὶ ἀντὶ γιὰ συμμετοχὴ στὰ ἀγαθὰ τῆς εἰρήνης μᾶς ὤθησαν στὸν ἐμφύλιο πόλεμο τοῦ 1945-49.

Κατὰ τὸ Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, κάηκαν 2.500 χωριὰ καὶ ἐξοντώθηκε τὸ 10% τοῦ πληθυσμοῦ τῆς Ἑλλάδος, κοντὰ ἕνα ἑκατομμύριο Ἕλληνες.

Ἱστορικὰ στοιχεῖα, λογοτεχνικὰ κείμενα, πίνακες καὶ φωτογραφίες, ὅμως ὅλα μαζὶ καὶ ἑκατὸ μνημεῖα καὶ χίλιοι πανηγυρικοί, δὲν λένε τόσα, ὅσα λένε ἐτοῦτα τὰ ξεχασμένα κόκαλα στὰ βουνὰ τῆς Βορείου Ἠπείρου.

Ἡ ταφὴ τῶν νεκρῶν, καὶ μάλιστα τῶν πολεμιστῶν, ἀποτελεῖ γιὰ μᾶς τοὺς Ἕλληνες ἱερὸ χρέος καὶ ὑπέρτατο καθῆκον, ἐσωτερικὴ ἀνάγκη καὶ ἐθνικὴ ἐπιταγή. Δὲν εἶναι μία ἁπλή, τυπικὴ διαδικασία. Οἱ νεκροὶ πρέπει νὰ προσεγγίζονται μὲ εὐλάβεια, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὸ ποιοὶ εἶναι αὐτοί.

Κάτι ἀνάλογο, ὅμως, δὲν ἔγινε μὲ τοὺς Ἕλληνες νεκρούς του ἑλληνοϊταλικοῦ πολέμου, τοῦ ἔπους τοῦ 1940. 

Ἔτσι ὀκτὼ χιλιάδες νεκροὶ στρατιῶτες, ἀξιωματικοὶ καὶ ἄλλοι ἐθελοντές, ποὺ ἀγωνίστηκαν ἐνάντια στὸν γερμανοϊταλικὸ φασισμὸ καὶ περιέσωσαν τὴν ἑλληνικὴ τιμὴ δίνοντας μαθήματα ἡρωισμοῦ καὶ ἀνδρείας στὴν ἀνθρωπότητα, ἔμειναν ἄταφοι ἢ πρόχειρα θαμμένοι στὰ ἱερὰ χώματα τῆς Β. Ἠπείρου. Ἀρκετῶν ἀπὸ αὐτοὺς τὰ ὀστᾶ παραμένουν μέχρι σήμερα διάσπαρτα στὰ βουνὰ καὶ τὶς πεδιάδες. 
Τὸ ἑλληνικὸ κράτος ἀδιαφόρησε γι' αὐτούς, ποὺ χάρισαν στὴν πατρίδα τὸ πολυτιμότερο ἀγαθό, τὴ ζωή τους καὶ ἔγραψαν τὶς ἐνδοξότερες σελίδες τῆς σύγχρονης ἑλληνικῆς Ἱστορίας.

Ἀμέσως μετὰ τὴ λήξη τοῦ  πολέμου, ἀρχίζει γιὰ τοὺς συγγενεῖς τῶν νεκρῶν ἡρώων μας ἕνας διαρκῆς ἀγώνας μὲ τὴν ἐλπίδα ἀνεύρεσής τους.

Βασανιστικὰ τὰ ἐρωτήματα. Ποῦ εἶναι οἱ σοροὶ τῶν παλικαριῶν τους; Γιατί ἡ Πολιτεία ἀδιαφορεῖ, γιὰ τὸν εὐπρεπῆ καὶ τιμητικὸ ἐνταφιασμό τους;

Ἐνῶ οἱ προβλέψεις τῆς ἡγεσίας τοῦ στρατοῦ ἦταν ὅτι οἱ νεκροὶ στὸ μέτωπο θὰ εἶναι πολυάριθμοι, δὲν εἶχε ληφθεῖ μέριμνα γιὰ ἐφοδιασμὸ καὶ τῶν στρατιωτῶν μὲ μεταλλικὲς ταυτότητες ,ὅπως οἱ Ἰταλοὶ στρατιῶτες, γεγονὸς ποὺ συντέλεσε θετικὰ στὴ διευκόλυνση τῆς ἀναγνώρισής τους.

Σημαντικὸ εἶναι, ἐπίσης, τὸ γεγονὸς ὅτι κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ πολέμου δὲν ἐφαρμόστηκαν οἱ στρατιωτικοὶ κανόνες, ἔτσι ποὺ νὰ εἶναι ἀργότερα ἐφικτὴ ἡ ἀναγνώριση τῶν χώρων ταφῆς μὲ τὰ στοιχεῖα τοῦ κάθε μαχητῆ κατά τήν ἐκταφή. Δὲν τηρήθηκε, δηλαδή, μητρῶο τόπων ἐνταφιασμοῦ καὶ ἀριθμοῦ τῶν ἐνταφιασμένων ἐντὸς ἢ ἐκτός τῆς ἑλληνικῆς ἐπικράτειας. Σὲ ἀντίθεση μὲ τὴ δική μας πλευρά, οἱ Ἰταλοί, τὴ δεκαετία τοῦ ΄60 προέβησαν στὸν ἐντοπισμὸ τῶν νεκρῶν τους, τοὺς ὁποίους μετέφεραν πίσω στὴν Ἰταλία.

Ἡ Ἑλλάδα δὲν κατέθεσε κάν σχετικὸ αἴτημα στὴν ἀλβανικὴ κυβέρνηση, οὔτε ζήτησε τὴν ἐφαρμογὴ τῶν Συμβάσεων τῆς Βιέννης τοῦ 1949 καὶ τῶν δύο Πρωτοκόλλων τοῦ 1977. 
Στὴν ἀπόφαση τοῦ Ὑπουργικοῦ Συμβουλίου τῆς χώρας, γιὰ ἄρση τῆς ἐμπόλεμης κατάστασης μὲ τὴν Ἀλβανία, δὲν ἔγινε καμία ἀναφορὰ γιὰ τοὺς ἄταφους νεκρούς μας.

 Ἑξήντα ἐννέα χρόνια μετὰ τὴ λήξη τοῦ ἑλληνοϊταλικοῦ πολέμου καὶ ἀφοῦ ἡ ἀλβανικὴ κυβέρνηση ζητᾶ ἀπὸ τὴ Βουλὴ τῶν Ἑλλήνων τὴν κύρωση τοῦ συμφώνου σταθερότητας καὶ σύνδεσης μὲ τὴν Εὐρωπαϊκὴ Κοινότητα, στὶς 9 Φεβρουαρίου 2009 ὑπογράφεται συμφωνία συνεργασίας μεταξὺ τῶν Κυβερνήσεων τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας καὶ τῆς Ἀλβανίας γιὰ τὴν ἀναζήτηση, τὴν ἐκταφή, τὸν προσδιορισμὸ τῆς ταυτότητας καὶ τὸν ἐνταφιασμὸ τῶν Ἑλλήνων πεσόντων κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ ἑλληνοϊταλικοῦ πολέμου τοῦ 1940-41.

Ἔπρεπε νὰ γίνει αὐτὴ ἡ συμφωνία μετὰ ἀπὸ 69 χρόνια καὶ μόνο τότε ὅταν προέκυψε ἡ ἀνάγκη στήριξης τῆς ἀλβανικῆς αἴτησης γιὰ σύνδεσής της μὲ τὴν ΕΕ;

Ἡ περισυλλογὴ τῶν ὀστῶν τῶν νεκρῶν τοῦ 1940 δὲν εἶναι ἐμπορικὴ συναλλαγή, ἀλλὰ ἀνθρωπιστικὸ ζήτημα. Οἱ ἄταφοι 8.000 περίπου νεκροὶ στρατιῶτες μᾶς περιμένουν ἀκόμη νὰ δικαιωθοῦν.

Σὲ πολλὲς εὐρωπαϊκὲς χῶρες ἔχουν ἱδρυθεῖ στρατιωτικὰ πολεμικὰ νεκροταφεῖα, ὅπου ἔχουν ταφεῖ οἱ στρατιῶτες καὶ οἱ ἀξιωματικοὶ ποὺ ἔπεσαν στὰ πεδία τῶν μαχῶν, κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, σὰν ἐλάχιστος φόρος τιμῆς στοὺς νεαροὺς ἄνδρες ποὺ ἔχασαν τὴ ζωή τους γιὰ τὶς πατρίδες τους.

Στὴν Ἀγγλία, στὸ νεκροταφεῖο «Cannock Chase» περιλαμβάνονται 4.940 ἐνῶ στὸ νεκροταφεῖο «Costermano» 21.972 ταφὲς Γερμανῶν στρατιωτῶν.

Στὴ Γαλλία, στὸ νεκροταφεῖο τοῦ «Andilly» ἔχουν γίνει 33.064 ταφὲς Γερμανῶν στρατιωτῶν, στὸ «Marigny» 11.169 καὶ στὸ «Orglandes» 10.152.

Στὴ Γερμανία στὸ νεκροταφεῖο «Berlin 1939-45 War Cemetery», ἔχουν ταφεῖ  περίπου 2.700 Βρετανοί, 530 Καναδοί, 220 Αὐστραλοί, 60 Νεοζηλανδοί, 30 Νοτιοαφρικανοὶ καὶ 50 Ἰνδοί, ἐνῶ στὸ «Reichswald Forest War Cemetery» ποὺ εἶναι τὸ μεγαλύτερο συμμαχικὸ νεκροταφεῖο τοῦ Β' Παγκοσμίου Πολέμου, περιλαμβάνονται συνολικὰ πάνω ἀπὸ 7.600 ταφές, ἀπὸ τὶς ὁποῖες οἱ 6.400 εἶναι Βρετανῶν στρατιωτῶν.

Στὴν Ἰταλία, βρίσκεται τὸ νεκροταφεῖο «Beach Head War Cemetery», ποὺ περιλαμβάνει 2.200 τάφους Βρετανῶν καὶ ἕνα μικρὸ ἀριθμὸ στρατιωτῶν ἄλλων συμμαχικῶν χωρῶν.

Συμμαχικὰ νεκροταφεῖα ἔχουν ἱδρυθεῖ, ἐπίσης, στὸ Βέλγιο, στὴ Δανία, στὴν Ὀλλανδία, στὴ Μάλτα, στὴν Ἱσπανία, στὴν Ἑλλάδα κι ἀλλοῦ στὴν Εὐρώπη, ἐνῶ πάνω ἀπὸ 800 πολεμικὰ νεκροταφεῖα  Γερμανῶν στρατιωτῶν ὑπάρχουν σὲ ὅλο τὸν κόσμο, ποὺ περιλαμβάνουν χιλιάδες ταφές.

Στὴν Ἑλλάδα, ὑπάρχουν τόσο συμμαχικά, ὅσο καὶ γερμανικὰ πολεμικὰ νεκροταφεῖα, στὴν Κρήτη μόνο ὑπάρχουν δύο μεγάλα πολεμικὰ νεκροταφεῖα:

• α. Τὸ Βρετανικὸ συμμαχικὸ νεκροταφεῖο στὴ Σούδα, ὅπου ἔχουν ἐνταφιασθεῖ οἱ νεκροὶ τῶν συμμάχων τῆς Ἑλλάδας κατὰ τὸ Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο καὶ
• β. Τὸ Γερμανικὸ Πολεμικὸ Νεκροταφεῖο «Deutsche Soldaten Friedhof» στὸ Μάλεμε τῆς Κρήτης ποὺ περιλαμβάνει 4.465 τάφους Γερμανῶν ἀλεξιπτωτιστῶν, ποὺ σκοτώθηκαν στὶς μάχες τῆς Κρήτης τὸ Μάη τοῦ 1941.
• Συμμαχικὰ νεκροταφεῖα ὑπάρχουν κι ἀλλοῦ στὴν Ἑλλάδα, ὅπως τὸ Πολεμικὸ Νεκροταφεῖο Λέρου, Ρόδου, Πορτιανοῦ, Στρατιωτικὸ Νεκροταφεῖο Λαχανά, Νέο Βρετανικὸ Νεκροταφεῖο Σύρας, κ.α.

Τί ἔκανε ἡ Ἑλλάδα τόσα χρόνια γιὰ τὰ δικά της παιδιὰ καὶ πῶς τίμησε τοὺς ἥρωες ποῦ ἔδωσαν τὴ ζωή τους γιὰ τὰ ἰδανικά μας;

Δυστυχῶς ἔμεινε μόνο σὲ παρελάσεις, τυμπανοκρουσίες καὶ πανηγυρικοὺς λόγους γιὰ τὸ ἔπος τοῦ 40.

Στὴ διάρκεια τοῦ ἑλληνοϊταλικοῦ πολέμου σκοτώθηκαν 11.911 Ἕλληνες ἀξιωματικοὶ καὶ στρατιῶτες, οἱ περισσότεροι μέσα στὴν ἀλβανικὴ ἐπικράτεια. Λίγοι εἶναι ἐνταφιασμένοι σὲ κάποιο νεκροταφεῖο, ἐνῶ διάσπαρτα ὀστᾶ Ἑλλήνων στρατιωτῶν, ὑπάρχουν σὲ πλαγιές, βουνὰ καὶ δάση τῆς Βορείου Ἠπείρου.

Σήμερα λειτουργεῖ μόνο στὸ χωριὸ Βουλιαράτες τῆς Β. Ἠπείρου ἕνα ὀργανωμένο ἑλληνικὸ στρατιωτικὸ νεκροταφεῖο, ἐκεῖ ποὺ τὸ 1940-41 λειτουργοῦσε πεδινὸ νοσοκομεῖο τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ καὶ θάβονταν ὅσοι ὑπέκυπταν στὰ τραύματά τους.

Ἕνα δεύτερο νεκροταφεῖο ὑπάρχει στὰ στενὰ τῆς Κλεισούρας, εἶναι ἕτοιμο ἐδῶ καὶ ἔξι σχεδὸν χρόνια, μὲ πρωτοβουλία τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀλβανίας Ἀναστάσιου.

Ἡ ἀλβανικὴ κυβέρνηση δὲν ἔχει δώσει ἀκόμα τὴν ἀπαιτούμενη ἄδεια, γιὰ τὸν ἐνταφιασμὸ τῶν ὀστῶν τῶν 28 στρατιωτῶν, ποὺ δυστυχῶς «στοιβάζονται» στὸν γυναικωνίτη τῆς ἐκκλησίας τῆς Ἀναστάσεως.

Διάσπαρτοι τάφοι Ἑλλήνων στρατιωτῶν, ὑπάρχουν σὲ πολλὰ σημεῖα τῆς Βορείου Ἠπείρου. Στὴν Κλεισούρα, στοὺς Βουλιαράτες, στὴν Κορυτσά, στὸ Πόγραδετς, στὸ Ἀργυροκάστρο, μέχρι τὴ Χιμάρα.

Εἶναι ντροπὴ σήμερα γιὰ τὴ χώρα μας μετὰ ἀπὸ 70 καὶ πλέον χρόνια νὰ ὑπάρχουν ὁμαδικοὶ τάφοι τῶν ἡρώων τοῦ 1940 καὶ τὰ ὀστᾶ τους νὰ βρίσκονται διάσπαρτα στὰ βουνὰ τῆς Β. Ἠπείρου καὶ νὰ εἶναι στὰ «ἀζήτητα».

Ἡ Διεύθυνση Ἱστορίας τοῦ Γενικοῦ Ἐπιτελείου Στρατοῦ τῆς χώρας μας προχώρησε στὴ συγγραφὴ ἱστορικοῦ τόμου μὲ τίτλο «Ἀγῶνες καὶ νεκροί, 1940-45».

Μὲ βάση αὐτὰ τὰ στοιχεῖα, ἀλλὰ καὶ μὲ στοιχεῖα ἀπὸ τὰ ἀρχεῖα τοῦ ἀλβανικοῦ καὶ ἰταλικοῦ στρατοῦ, θὰ πρέπει τὸ  συντομότερο δυνατὸ νὰ ὁλοκληρωθεῖ ὅπως ἁρμόζει ἡ προσπάθεια αὐτὴ καὶ γιὰ τοὺς Ἕλληνες ἥρωες τοῦ 1940.

Μέχρι τότε, θὰ παραμένει ἀνεκπλήρωτο καὶ διαρκὲς τὸ ἐθνικὸ χρέος τῆς ἑλληνικῆς πολιτείας. Θὰ συνεχίζει νὰ ὑπάρχει ἡ  μεγάλη αὐτὴ ἐθνικὴ ἐκκρεμότητα ἔναντι τῶν ἡρώων του Ἔπους τοῦ 1940 ποὺ μετὰ ἀπὸ 71 χρόνια ἀπραξίας τῆς ἑλληνικῆς πολιτείας περιμένουν νὰ βροῦν τὴν ἠρεμία καὶ τὴ δικαίωση, ἀλλὰ καὶ ἔναντι τῶν οἰκογενειῶν τους ποὺ περιμένουν νὰ ἀνάψουν ἕνα κερὶ στὸν τάφο τῶν πατεράδων καὶ τῶν παππούδων τους. 

ΧΡΗΣΤΟΣ Κ. ΜΑΘΗΤΗΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Εφημερίδα Βορειοηπειρωτικό Βήμα

Συγκλονιστικό και το τραγούδι- μοιρολόι στους τάφους Ελλήνων στρατιωτών που ακολουθεί:

http://www.youtube.com/user/sfevathess#p/u/17/wZUvNhNWmbU

 
Τρισάγιο στο Ελληνικό στρατιωτικό κοιμητήριο που υπάρχει στη Β.Ήπειρο:

http://www.youtube.com/watch?v=E_Jw3jwvc9g

Συγκλονιστικές μαρτυρίες Βορειοηπειρωτών από τον πόλεμο του 1940.

Δημοσθένης Κουρεμένος

Βουλιαράτι

Ήταν πια Απρίλης του 1941. Η υποχώρηση είχε αρχίσει. Οι Ιταλοί άρχισαν να χτυπούνε από παντού. Ενας ένας οι μαχητές έπεφταν νεκροί. Αλλοι πέντε και ένας ο Αλογογιάννης έξι. «Στο σπίτι γινόταν θρήνος. Ο Προβατάς, ένα από τα παιδιά, ζούσε πλημμυρισμένος στα αίματα. Εδωσε το πορτοφόλι στον πατέρα μου, πέθανε κι αυτός. Τους έδεσαν με τις κουβέρτες. Εσκαψαν λίγο στο χωράφι, ίσα ίσα για να τους σκεπάσουν. Εμείς είχαμε απομακρυνθεί μέχρι να δούμε τι θα γίνει. Σαν γυρίσαμε, τους είδαμε τους τάφους. Οι μύτες από τα άρβυλα ξεχώριζαν από το χώμα. Ορμήσαμε κι εμείς τα μικρά παιδιά και αρχίσαμε να τα σκεπάζουμε. Δύο οι τάφοι, έξι οι νεκροί.  Ο πατέρας μου αργότερα φύτεψε στους δύο τάφους από μια αχλαδιά.

Το χωράφι ανήκε στο συνεταιρισμό και υπήρχε φόβος όπως θα οργωνόταν να βρούνε τα οστά των παιδιών. Ετσι, με τις αχλαδιές λύθηκε το πρόβλημα».

Ερμιόνη Μπρίγκου

Χειμάρρα

Η κ. Ερμιόνη δεν ξεχνάει την ταφή των στρατιωτών. Αλλά και το μετά. «Σε κάθε γιορτή η μάνα μου νύχτα μεσάνυχτα πήγαινε και άναβε ένα κερί. Δεν έπρεπε να μας δει κανείς. Εμείς όμως πηγαίναμε τα Χριστούγεννα, το Πάσχα, την 25η Μαρτίου αλλά και την 28η Οκτωβρίου. Ερχονταν οι Αλβανοί και έψαχναν, αλλά εμείς δεν τους είπαμε τίποτε». Με την πτώση του καθεστώτος του Χότζα, η οικογένεια Πρίγκου τοποθέτησε δύο σταυρούς στους τάφους. Αναψε κεριά. Στάθηκε με ευλάβεια. Παράλληλα, άρχισε να αναζητά τους συγγενείς των νεκρών αλλά και κάποιον υπεύθυνο από την ελληνική πλευρά, για να στηθεί ένα μνημείο και να μεταφερθούν τα οστά στην Ελλάδα. «Μόνοι τους πολέμησαν. Μόνοι τους και τώρα».

Το μνημείο στήθηκε, τελικά, από τους νέους της Ομόνοιας. Τα οστά όμως εκεί, στο χωράφι. Η κ. Ερμιόνη, παρά τις απειλές των Αλβανών, παραχώρησε μια γωνιά από το χωράφι της για το μνημείο - «ήταν απαίτηση του πατέρα μου» -, στο οποίο χαράχτηκαν τα ονόματα των νεκρών: Παναγιώτης Αλογογιάννης, Καμάρι 1917. Ανδρέας Προβατάς, Κέρκυρα. Ματθαίος Λαγός, Δημήτρης Σέλας, Κοντόσταυλο Κορινθίας, Νικόλαος Κτημαδάκης, Ηράκλειο Κρήτης, Κέρκης (Μωραΐτης).

Σταμάτησαν τα τανκς με κουβέρτες

Γιάννης Γκίκας

Ζερβάτι

«“Αέρα, φούσκωστ’ στο μπουτ’”, φώναζαν οι στρατιώτες με εφ’ όπλου λόγχη. Σαν να τους ακούω τώρα. Σαν να τους βλέπω να ανεβαίνουν το ύψωμα του Αϊ Θανάση μέσα στο χιόνι. Εμείς τους βλέπαμε από τα σπίτια. Μας φαίνονταν τότε  εμάς ήρωες, ελευθερωτές, θεόρατοι γίγαντες…».  

Ο κ. Δημοσθένης Κουρεμένος, 81 χρόνων, συνταξιούχος δάσκαλος, ήταν από τα παιδιά που έσπευσαν κρατώντας μια Ελληνική σημαία να υποδεχτούν τον Ελληνικό στρατό. 
«Μου φαίνονταν ψηλοί. Μέσα στις χλαίνες τους, αξύριστοι όπως ήταν, είχαν κάτι που μας συνέπαιρνε εμάς τα παιδιά. Μετά ήρθαν οι αξιωματικοί και εγκαταστάθηκαν στο σπίτι μας. Και δίπλα ακριβώς είχαν το πεδινό χειρουργείο. Εφερναν τους τραυματίες και τους αρρώστους με τα ασθενοφόρα. Πρέπει να ήταν λεωφορεία που τα είχε επιτάξει ο στρατός. Οι γιατροί μαγείρευαν και έτρωγαν εδώ. Μας έδιναν και μας και κάναμε μια χαρά… Μετά όμως ήρθαν τα δύσκολα. Εβγαινα πίσω από το σπίτι και τι έβλεπα; Χέρια και πόδια κομμένα που τα έθαβαν σε μια γωνιά. Αυτό δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Μα, κάτω δεν το έβαζαν ούτε οι τραυματίες ούτε οι στρατιώτες που είχαν σκορπιστεί σε όλα τα σπίτια. Εκαναν επιθέσεις συνέχεια. Ο λόφος του Αϊ Θανάση ήταν πολύ σημαντικό σημείο για την πορεία της αντεπίθεσης και οι αξιωματικοί έδιναν συνέχεια διαταγές. Οι στρατιώτες πολεμούσαν και οι γυναίκες του χωριού τούς πήγαιναν πολεμοφόδια φορτωμένα στην πλάτη τους και φαγητό, με πρώτη την Αμαλία Μπίστη, με τα πολλά το ύψωμα έπεσε. Οι Ιταλοί έφυγαν και εμείς πανηγυρίζαμε πίσω».

Παράλληλα με τον Ελληνικό στρατό, και οι Ιταλοί επιχείρησαν να καταλάβουν τους Βουλιαράτες. Μια φορά επιχείρησαν να μπουν στο χωριό με τανκς. Ετρεξαν τότε μερικοί στρατιώτες, κρύφτηκαν πίσω από τα βάτα και μόλις πέρασαν τα τανκς, πέταξαν στο δρόμο κουβέρτες. Μπλέχτηκαν οι κουβέρτες με τις ερπύστριες και τα τανκς ακινητοποιήθηκαν. Αυτή δεν  ήταν παρά μία από τις πολλές μικρές μάχες που έδιναν οι στρατιώτες. Οι Δημοσθένης Κουρεμένος και Γιάννης Γκίκας, έζησαν από κοντά τις πρώτες μέρες της Ελληνικής αντεπίθεσης.

Δεν πρέπει να τους ξεχάσουμε

Γιώργος Μπάκος -  Βουλιαράτι  

Στους Βουλιαράτες σήμερα υπάρχει το μοναδικό Ελληνικό στρατιωτικό νεκροταφείο. Εκεί είχαν ταφεί όσοι στρατιώτες πέθαναν στο πεδινό νοσοκομείο, αλλά και όσοι σκοτώθηκαν στις μάχες για την κατάληψη του Αϊ-Θανάση. 
Ο 70χρονος Γιώργος Μπάκος, συνταξιούχος ράφτης πια, φροντίζει να ανάβει ένα καντήλι, να καθαρίζει τους τάφους. «Δεν πρέπει να τους ξεχάσουμε. Εγώ γι’ αυτό προσπαθώ. Αυτό το νεκροταφείο το έσωσε ο θείος μου, Δημήτρης Μπάκος. Αυτός ήξερε και τα ονόματα. Και όταν επί Χότζα δόθηκε εντολή να καταστραφούν οι σταυροί, αυτός τους πήρε και τους έθαψε για να  μείνουν τα ονόματα. Και τα είχε γράψει αυτά. Ετσι σώθηκαν».

Το μόνο παρήγορο είναι ότι οι Έλληνες της Βορείου Ηπείρου, προσπαθούν να τους εντοπίσουν και να τους τιμήσουν. Ήταν δίπλα τους στις δύσκολες ώρες του πολέμου. Τους είδαν νεκρούς. Τους είδαν χωρίς χέρια, χωρίς πόδια. Να κλαίνε. Να τραγουδάνε. Να νοσηλεύονται στα σπίτια τους με τον θάνατο να τους κοιτάζει κατάματα…

http://borioipirotis.blogspot.com/2011/10/1940.html

Πλούσιο υλικό για το Έπος του 1940, χρήσιμο για εκπαιδευτικούς, με
Διαγγέλματα, ἀνακοινώσεις, ἱστορικὰ ἔγγραφα καὶ δημοσιεύσεις ἐποχῆς, τὰ ἱστορικὰ γεγονότα, Πινακοθήκη καὶ δισκοθήκη εποχῆς· ἐκδόσεις, λογοτεχνία καὶ βίντεο

 θα βρείτε στην ιστοσελίδα:
http://pheidias.antibaro.gr/1940.htm



Βρείτε διηγήματα για το Έπος εδώ: 
"Με αίμα και με δάκρυ" (Διηγήματα) 

http://www.sfeva.gr/61638EA1.el.aspx