" H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες."
Ως γνωστό οι Ορθόδοξοι της Κωνσταντινουπόλεως ήταν λίγοι, ενώ οι αρειανοί είχαν όλους τους ναούς της πόλεως.
Ο Γρηγόριοςεκκλησίαζε(συνήθροιζε και λειτουργούσε)
σε μικρό σπιτάκι (οικίσκω μικρώ),
χωρίς να μνημονεύει τον επίσημο Πατριάρχη,
χωρίς εκκλησιαστική κοινωνία με τους αιρετικούς,
με πλήρη αποτείχιση από την αίρεση.
«Οίκος τις ανέπαυσεν ημάς, ευσεβής και φιλόθεος»,
υπογραμμίζει ο μεγάλος αυτός άγιος της Εκκλησίας.
μοναστήρι αποτειχισμένων στους Σταγιάτες Πηλίου
το παρεκκλήσιο αποτειχισμένων στα Κ.Πορόϊα Σερρών
Αφιερωμένο εξαιρετικά σε όσους συνεχίζουν να παίζουν κρυφτούλι, να ψάχνουν μάταια προφάσεις και δικαιολογίες, σε όσους διαστρεβλώνουν την πατερική αλήθεια για να μην ομολογήσουν την ανανδρία τους.
Δεν έλεγαν τότε οι πιστοί"μα που θα εκκλησιαζόμαστε; που θα κάνουμε Πάσχα; που θα κοινωνάμε;"
Και οι πνευματικοί τους πατέρες δεν τους έλεγαν, "δεν πειράζει, να πήγαινε στους αιρετικούς", "εφαρμόζουμε οικονομία". Τότε δεν είχε ανακαλυφθεί ακόμη η "Αγία διπλωματία" (να τα ακούς αυτά από στόματα αποτειχισμένων ..., "Αγία διπλωματία"...)
Ομάδα Εκπαιδευτικών "Ο Παιδαγωγός"
Ακολουθεί ένα ακόμη κείμενο του κ.Σακαλάκη, από τους πατέρες μας.
Για να μάθουμε πως ομολογούσαν κάποτε και πόσο "νερόβραστα" εμείς σήμερα.
«Οίκος τις ανέπαυσεν ημάς ευσεβής και φιλόθεος»
(Γρηγόριος Θεολόγος – Ομιλία ΚΣΤ΄)
Ο λόγος αυτός του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου είναι μια ακόμη περίλαμπρη εκδήλωση επισκοπικής συνέπειας, ευσέβειας και Ορθόδοξης μαχητικότητας.
Στο λόγο αυτό αντανακλάται το Ορθόδοξο επισκοπικό ήθος του, ως λειτουργική σύνθεση ευσέβειας και φιλοθεΐας.
Σε μια κρίσιμη σύγκρουση ανάμεσα στην αίρεση (Αρειανισμός) και στην Ορθοδοξία (Κωνσταντινούπολη, 378 - 381), τα ορθόδοξα σύνορα – όρια τα διαφύλαξε η κορυφαία θεολογία και μαχητικότητα του Αγίου Γρηγορίου.
Την εποχή εκείνη ήταν η επισκοπική παρουσία – συνείδηση, που συγκέντρωσε τους ορθόδοξους καταμερισμούς σε ρυθμό σύμφωνο με την Αγία Γραφή, με την Αποστολική διδασκαλία και με την Πατερική παράδοση.
Ως γνωστό οι Ορθόδοξοι της Κωνσταντινουπόλεως ήταν λίγοι, ενώ οι αρειανοί είχαν όλους τους ναούς της πόλεως. Ο Γρηγόριος εκκλησίαζε (συνήθροιζε και λειτουργούσε) σε μικρό σπιτάκι (οικίσκω μικρώ), χωρίς να μνημονεύει τον επίσημο Πατριάρχη, χωρίς εκκλησιαστική κοινωνία με τους αιρετικούς, με πλήρη αποτείχιση από την αίρεση.
«Οίκος τις ανέπαυσεν ημάς, ευσεβής και φιλόθεος», υπογραμμίζει ο μεγάλος αυτός άγιος της Εκκλησίας. Συνεχίζει ο Ι. Πατήρ: «και οίος τον Ελισσαίον ο της Σουναμίτιδος, συγγενών το σώμα, συγγενών το πνεύμα, πάντα φιλότιμος· παρ’ οις και ο λαός ούτος επάγη, κλέπτων έτι την διωκομένων ευσέβειαν, ουκ αδεώς, ουδέ ακινδύνως». Με απλά λόγια:
Μόλις ο Άγιος Χρυσόστομος έγινε αρχιεπίσκοπος, έβγαλε όλα τα πλούσια έπιπλα και τα μεταξωτά που ήταν μέσα στο κτήριο της μητρόπολης και τα πούλησε για να τα δώσει στους φτωχούς.
Πήγε στην Έφεσσο και ΚΑΘΑΙΡΕΣΕ 16 δεσποτάδες. Λίγο πιο πέρα, στην Νικομήδεια, υπήρχε ένας δεσπότης ο Γερόντος που ασχολιόταν με άστρα και μαγείες. Τον καθαίρεσε κι εκείνον.
Αξίζει να διαβάσετε και τα κείμενα που ακολουθούν. Οδοδείκτης για την σημερινή εποχή μας, να καταλάβουμε πόσο ξεπέσαμε ως οικογένεια, ως κοινωνία, ως έθνος, ως "εκκλησία", ως πιστός λαός του Θεού.
Ένα ακόμη βίντεο για τον Άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο και (κυρίως) για την στάση του πιστού λαού του Θεού (Ιωαννίτες) που επί 35 έτη ΔΙΕΚΟΨΕ την εκκλησιαστική κοινωνία με τους δεσποτάδες και τους Πατριάρχες -προσοχή: όχι για λόγους πίστεως αλλά γιατί θεώρησε άδικη την καθαίρεση του- και προτιμούσε να εκκλησιάζεται μέσα στα δάση με τους ελάχιστους ευλαβείς ιερείς, παρά τις διώξεις του αυτοκράτορα που τους κυνηγούσε με το ιππικό ακόμη και μέσα στα δάση, περιγράφεται σε άλλο βίντεο, που αναρτήσαμε εδώ.
1ο κείμενο: Καταδίκη και εξορία του Χρυσοστόμου
(...) Η Ψευδοσύνοδος, στην οποία τα άγρια ανθρώπινα πάθη και το αβυσσαλέο μίσος εναντίον ενός συνεπισκόπου τους καθ´ όλα αθώου, εθριάμβευσαν, – συχνά ο Θεός επιτρέπει να συκοφαντείται και να αδικείται ο δίκαιος– κατεδίκασε ερήμην τον Χρυσόστομον, τον καθήρεσε και αποφάσισε την εξορία του. Την απόφαση της Ψευδοσυνόδου αυτής επικύρωσε ο αυτοκράτορας.
Για να αποφευχθούν αιματοχυσίες και άλλες συνέπειες των οπαδών του Χρυσοστόμου οδηγήθηκε κρυφά και με στρατιωτική συνοδεία στη Βιθυνία (Πραίνετον). Ο λαός όμως, το πιστόν ποίμνιό του, πληροφορήθηκε τα διαδραματισθέντα και με διαδηλώσεις γύρω από τα ανάκτορα ζητούσε επιμόνως την ανάκληση του Χρυσοστόμου. Επηκολούθησαν συγκρούσεις με τραυματισμούς και φόνους. Τότε, κατά σύμπτωση, συνέβη ένας μεγάλος σεισμός στην Κωνσταντινούπολη, ο οποίος, εκτός των άλλων καταστροφών γενικότερα, προκάλεσε και στο υπνοδωμάτιο της αυτοκράτειρας κάποιες καταστροφές. Το γεγονός αυτό η δεισιδαίμων αυτοκράτειρα απέδωσε σε θεία οργή, συνδέοντάς το με την εξορία του Χρυσοστόμου, και συναισθανομένη ενδομύχως την ενοχή της για την σύμπραξή της, στην εξορία του Αγίου ανδρός, έντρομη ζήτησε επιμόνως από το σύζυγό της αυτοκράτορα Αρκάδιο την ανάκληση του Χρυσοστόμου, την οποία και έκανε δεκτή αμέσως ο σύζυγός της.
Ο Χρυσόστομος όμως ζητούσε να υπάρξει σχετική απόφαση Συνόδου για να επανέλθει, αλλά τέτοια Σύνοδος δεν προλάβαινε τότε να συγκληθεί γιατί οι επίσκοποι μόλις είχαν αναχωρήσει για τις επαρχίες τους μετά την Ψευδοσύνοδο παρά την Δρυν. Και έτσι ο Χρυσόστομος αναγκάσθηκε να συμμορφωθεί με την αυτοκρατορική απόφαση, χωρίς απόφαση Συνόδου και να επανέλθει στο θρόνο του.
Η επάνοδος του Χρυσοστόμου ήταν θριαμβευτική και ο λαός του επεφύλαξε λαμπρά υποδοχή· τότε εξεφώνησε εκ του προχείρου ομιλία –αριστούργημα ρητορικής τέχνης και κάλλους– για να τους ευχαριστήσει και στην οποία επαινεί και εγκωμιάζει το ποίμνιό του για τη στάση που τήρησε στην περιπέτεια της εξορίας του και την αφοσίωση που έδειξε στο πρόσωπό του. Σχετικά λέγει· «Τι ποιήσω, ίνα υμίν αξίως αποδώσω της αγάπης την αμοιβήν; Αγαπώ ετοίμως το αίμα μου εκχέειν υπέρ της υμετέρας σωτηρίας». Έτσι το δίκαιον ανεγνωρίσθη και επεκράτησε, αλλά δυστυχώς μόνον για λίγο. Η επιστροφή και η αποκατάσταση του Χρυσοστόμου στο θρόνο του ήταν μία εύθραυστη ανακωχή. Οι εχθροί του δεν ησύχασαν και τώρα οργανώθηκαν καλύτερα για να έχει επιτυχία η προσπάθειά τους.
Αφορμή δόθηκε από μία ομιλία πάλιν του Χρυσοστόμου στην οποία παρεπονέθη στην Αυτοκράτειρα για τους θορύβους που προκαλούσαν οι εορταστικές εκδηλώσεις, (οι αγώνες και οι χοροί) που γίνονταν για να τιμήσουν την αυτοκράτειρα Ευδοξία, της οποίας ο αργυρός Ανδριάντας στήθηκε κοντά στον Ιερόν Ναόν της Αγίας Σοφίας, απέναντι από το μέγαρο της Συγκλήτου, στην κεντρική αγορά και οι οποίες παρεμπόδισαν την κανονική τέλεση της λατρείας και τις ακολουθίες. Στο λόγο του ο Χρυσόστομος έλεγξε αυστηρά εκείνους που συμμετείχαν στις εορταστικές εκδηλώσεις και φαίνεται ότι υπήρξε μάλλον σκληρός στις εκφράσεις του και με βαρείς υπαινιγμούς σε βάρος της Ευδοξίας. Ο ιστορικός Σωκράτης γράφων σχετικά αναφέρει την αρχή μιας ομιλίας του που αποδίδεται, όχι χωρίς αντιρρήσεις, στον Χρυστόστομο· «πάλιν Ηρωδιάς μαίνεται, πάλιν ταράσσεται, πάλιν ορχείται, πάλιν την κεφαλήν Ιωάννου ζητεί λαβείν επί πίνακι».
Η Ευδοξία και η Αυλή γενικότερα ενοχλήθηκε και οργισμένη με τα λόγια του Χρυσοστόμου ζήτησε από τον σύζυγό της Αρκάδιο να λάβει μέτρα εναντίον του. Πράγματι ο αδύναμος Αρκάδιος συνεκάλεσε νέα τοπική Σύνοδο το 404, η οποία κατεδίκασε και πάλιν τον Χρυσόστομο με την κατηγορία «ως αναλαβόντα τον θρόνον αυτού ουχί δι´ αποφάσεως μείζονος Συνόδου, αλλά δια διαταγής βασιλικής» μόνον και τον εξόρισε στην Κουκουσό της Αρμενίας. Βεβαίως, ο Χρυσόστομος κατέβαλε προσπάθειες και προέβη σε ενέργειες να αποδείξει το δίκαιό του και ότι η καταδίκη και η εξορία ήταν αποτέλεσμα προσωπικής εμπαθείας των αντιπάλων του επισκόπων, του Θεοφίλου και των ανθρώπων της Αυλής και όχι συνέπεια κανονικών παραβάσεων. Όμως οι ενέργειές του αυτές δεν έφεραν αποτέλεσμα και στις 10 Ιουνίου του 404 οδηγήθηκε στην εξορία.
Ο Χρυσόστομος οδηγείται βιαίως στον τόπο της εξορίας του στις 10 Ιουνίου 40 4. Η πορεία του μέχρι εκεί ήταν όχι μόνο περιπετειώδης αλλά κυριολεκτικά μαρτυρική, γεμάτη από κακουχίες και δεινοπαθήματα. Οδοιπορεί με συνοδεία σκληροτράχηλων στρατιωτών, άρρωστος με πυρετό και εξουθενωμένος σε δρόμους κακοτράχαλους, τόπους δύσβατους και ορεινούς, άλλοτε με βαρυχειμωνιά και άλλοτε με αφόρητο καύσωνα επάνω στην άγρια φύση της ορεινής Αρμενίας. Ωστόσο και πάλιν έδειξε υπομονή και καρτερικότητα στις κακουχίες του και παράλληλα είχε το κουράγιο να δείχνει ότι δεν τον επηρέαζαν τα δυσάρεστα προσωπικά γεγονότα· από τον τόπο της εξορίας του έγραψε πάμπολλες επιστολές από τις οποίες σώζονται περίπου 242. Σ᾿ αυτές γράφει προς τους φίλους του τις περιπέτειες του ταξιδίου της εξορίας του και βρίσκει την ευκαιρία να προβάλλει την ηθική αξία των παθημάτων, προτρέποντας όλους στην κατά Χριστόν ζωήν. Όσοι επικοινωνούσαν μαζί του και του έδειχναν τη συμπάθειά τους αποτελούσαν την μόνη παρηγορία και παραμυθία του· σχετικά έλεγε· «Εύδηλον ότι τούτο πολλήν φέρει την παραμυθίαν, το κοινωνούς έχειν της αθυμίας την οικουμένην άπασαν».
Αλλά η επικοινωνία που αναπτύχθηκε με τους φίλους του και η αλληλογραφία μαζί τους ενόχλησε τους εχθρούς του οι οποίοι και αντέδρασαν σκληρά με το να ενεργήσουν και να επιτύχουν την απομάκρυνση και εξορία του σε ακόμη πιο απομεμακρυσμένη περιοχή, στην ερειπωμένη Πιτυούντα, στους πρόποδες του Καυκάσου, κοντά στα παράλια του Πόντου.
Έτσι αρχίζει μία νέα, χειρότερη από την προηγούμενη και ακόμη δυσκολότερη, πορεία του Χρυσοστόμου, μέσα από τραχειές και επικίνδυνες διαβάσεις. Μετά από τρεις μήνες πορεία, εξουθενωμένος πια, φθάνει στα Κόμανα του Πόντου, αλλά οι σωματικές δυνάμεις του, λόγω της εξαντλήσεώς του από τον πυρετό, τον εγκαταλείπουν πλέον τελείως. Υποβασταζόμενος, οδηγείται στον Ιερό Ναό της πολίχνης, τον ’γιο Βασιλίσκο, όπου, φορώντας ολόλευκη ιερατική στολή, που του έδωσε ο ιερέας του ναού, και κάνοντας το σημείο του σταυρού, εκοινώνησε των Αχράντων Μυστηρίων για τελευταία φορά, λέγοντας τη συνηθισμένη φράση του: «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν» και αμέσως έγειρε το σώμα του στα χέρια του ιερέως και άφησε την τελευταία του πνοή, στις 14 Σεπτεμβρίου του 407.
Πέθανε εξόριστος και καθηρημένος, στα 60 περίπου χρόνια του από τα οποία τα 6-7 έζησε ως ασκητής, τα 6 ως διάκονος, τα 12 ως Πρεσβύτερος, τα 9 και 7 μήνες ως Αρχιεπίσκοπος και τα 3 και 3 μήνες σε εξορία.
Η έκπτωση του Χρυσοστόμου από τον Πατριαρχικό θρόνο προκάλεσε σχίσμα μέσα στην Εκκλησία των οπαδών του «Ιωαννιτών» αποκαλουμένων, οι οποίοι δεν ανεγνώριζαν τον διάδοχόν του –παρά τις επίμονες συστάσεις του να υπακούσουν στους νέους εκκλησιαστικούς άρχοντες και να διαφυλάξουν την ενότητα της Εκκλησίας– καθώς και μεταξύ της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως και των Εκκλησιών της Ρώμης, της Αντιοχείας και της Αλεξανδρείας. Το σχίσμα αυτό μεταξύ των Εκκλησιών αποκαταστάθηκε αφού οι Εκκλησίες δέχθηκαν να εγγράψουν στα δίπτυχά τους το όνομα του Ιωάννη της Αντιοχείας το 413, της Κωνσταντινουπόλεως επί Αττικοῦ το 417 και της Αλεξανδρείας το 419. Χαρακτηριστική της εμπαθείας εναντίον του Χρυστοστόμου είναι η φράση του Κυρίλλου «εάν περιλάβετε τον Ιωάννην μεταξύ των επισκόπων διατί δεν περιλαμβάνετε και τον Ιούδα μεταξύ των Αποστόλων»;
Το σχίσμα των «Ιωαννιτών» αποκαταστάθηκε με την ανακομιδήν των λειψάνων του Χρυστοστόμου στην Κωνσταντινούπολη επί Πρόκλου το 438.
Η μεταφορά των λειψάνων (εορτάζεται στις 27 Ιανουαρίου) από τα Κόμανα συνοδεύθηκε με μία επιστολή –διαταγή– του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Β´, υιού του Αρκαδίου και της Ευδοξίας, η οποία έγραφε· «Τω Οικουμενικώ Πατριάρχη Διδασκάλω και Πνευματικώ Πατρί Ιωάννη τω Χρυσοστόμω Θεοδόσιος Βασιλεύς. Νεκρόν ομοίως τοις άλλοις το σώμα το σον είναι νομίσαντες, Πάτερ τίμιε, μετακομίσαι αυτό απλώς προς ημάς και αγαγείν ηβουλήθημεν· δια τούτο και του ποθουμένου δικαίως διημάρτομεν· αλλά συ γε, Πάτερ τιμιώτατε, σύγγνωθι ημίν μετακαλουμένους, ο την μετάνοιαν πάσιν διδάξας· και παισί φιλοπάτορσιν επίδος ημίν σαυτόν και τους ποθούντας σε δια της σης παρουσίας εύφρανον».
Παλλαϊκή υπήρξε η υποδοχή των λειψάνων του· σύσσωμος λαός, κλήρος και μοναχοί με επικεφαλής τον αυτοκράτορα, τους αυλικούς, τη σύγκλητο και όλους τους επισήμους άρχοντες, υποδέχθηκαν και προσκύνησαν με σεβασμό τα λείψανά του, τα οποία συνόδευσαν μέχρι τον ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων. Ήταν πρωτοφανείς οι εκδηλώσεις τιμής, αγάπης και βαθυτάτου σεβασμού από τις μυριάδες του λαού για τον αδικημένο ιεράρχη, στον οποίο είχε ετοιμασθεί μεγαλοπρεπής τάφος, αντάξιος του μεγαλείου του.
Το φέρετρό του ασπάσθηκε ο ίδιος ο Αυτοκράτορας Θεοδόσιος Β´, ο οποίος μάλιστα έβγαλε την πορφύρα του το εκάλυψε και, βαθύτατα συγκινημένος και γονατιστός, του ζήτησε συγνώμη για την αδικία που διέπραξαν σε βάρος του οι γονείς του Αρκάδιος και Ευδοξία· και τον παρεκάλεσε να τους συγχωρήσει και να λησμονήσει την αδικία που του έκαναν.
Η μνήμη του εορτάζεται την 13η Νοεμβρίου και την 30η Ιανουαρίου μαζί με τους δύο άλλους μεγάλους Ιεράρχες, Βασίλειον τον Μέγαν και Γρηγόριον τον Θεολόγον.
Και όπως ορθά έχει παρατηρηθεί, οι εορτές των Αγίων αποσκοπούν να γνωρίσουν οι πιστοί τους εορταζομένους Αγίους, τον βίον και τα κατορθώματά τους και να τους μιμηθούν στη δική τους ζωή.
ΣHMEPON, αγαπητοί μου, εορτάζει ο κορυφαίος των ιεροκηρύκων όλων των αιώνων. Eορτάζει ο ιερός Xρυσόστομος.
Πολλές είναι πλευρές, από τις οποίες μπορεί να εξετασθεί η ζωή και το κήρυγμά του. Mια πλευρά θ’ αναπτύξω στην αγάπη σας. Kαι αυτή είναι· Xρυσόστομος ο αναμορφωτής.
* * *
O ιερός Xρυσόστομος ήθελε την κοινωνία ιδεώδη. Mια κοινωνία, στην οποία να επικρατεί απολύτως το θέλημα του ουρανίου πατρός, μια κοινωνία βασιλεία του Xριστού. δεν έλεγε όπως ακούς σήμερα· Ωχ αδερφέ, εγώ θα διορθώσω το Pωμαίικο;… Πίστευε ότι, και ένας άνθρωπος ακόμη, όταν μέσα του έχει φωτιά, μπορεί να συντελέσει στην ανόρθωση της κοινωνίας. Kαι αγωνιζόταν ανενδότως.
Όπλο του ο λόγος του Θεού, η ρομφαία του πνεύματος. Έκανε καλή διάγνωση και άρχισε θεραπεία. Όχι από τα φύλλα και τα κλαδιά. Bρήκε τις ρίζες, και εστράφη προς αυτές. Kαι ποιες είναι οι ρίζες της κοινωνίας;
Eίναι πρώτον η OIKOΓENEIA. Aπό ‘κεί άρχισε ο Xρυσόστομος. Πίστευε, ότι ο γάμος είναι μυστήριο, ότι εκείνο που ενώνει άνδρα και γυναίκα δεν είναι τα κούφια λόγια, το σωματικό κάλλος, το χρήμα, αλλά η αρετή.
Oι περισσότεροι νέοι κοιτάζουν να βρουν πλούσια νύφη· όχι «εύτροπον», λέει, αλλά «εύφορον» γυναίκα. Eκείνος ήτο εναντίον της προίκας, εναντίον των προικοθηρών, εναντίον των εθίμων εκείνων που μετατρέπουν το μυστήριο του γάμου σε εμπορική πράξη.
Hτο ακόμα εναντίον της μακράς μνηστείας. Aπεφάσισες, λέει, να παντρέψεις την κόρη σου; Γρήγορο γάμο! Tα αρραβωνιάσματα που βαστάνε μήνες και χρόνια δεν είναι καλά. Tα έμπα – έβγα είναι του διαβόλου.
Έστρεψε επίσης την προσοχή του στην ανατροφή των παιδιών. Δεν θα σε ονομάσω μάνα, λέει, γιατί γεννάς. Γεννούν και τα ζώα. Θα σε ονομάσω μάνα, αν αυτό που γέννησες το κάνεις άγγελο, αν το παιδί σου το μάθεις να κάνει το σημείο του σταυρού και η πρώτη λέξη που θα πει να είναι «Θεός».
Kαι κάτι άλλο. Mέσα στο σπίτι πολλά μπορούν να λείπουν. Eκείνο, λέει, που δεν θέλω να λείπει από κανένα σπίτι είναι το Eυαγγέλιο. Oχι απλώς χρυσοδεμένο στις εικόνες. Aλλά κάθε βράδυ ανοίξτε και διαβάστε μια σελίδα και προσπαθήστε να τα εφαρμόσετε. Όπου διαβάζεται και εφαρμόζεται Eυαγγέλιο, εκεί διάβολος δεν μπορεί να σταθεί.
-Δεν φτάνει όμως να προσπαθούν μόνο η μάνα και ο πατέρας. Πρέπει να βοηθήσει και η KOINΩNIA. Aλλά η κοινωνία διαφθείρεται. Kαι το πιο ευαίσθητο μέρος της κοινωνίας είναι τα παιδιά. Δυο πράγματα προσέξτε στα παιδιά· τα αυτάκια τους και τα ματάκια τους.
Tην εποχή του Xρυσοστόμου υπήρχαν θέατρα. Eκεί γύναια αμαρτωλά χόρευαν ανήθικους χορούς. Tι κηρύγματα έκανε κατά των θεάτρων και των χορών! Θα μείνει ιστορικός εκείνος ο λόγος που είπε· «Όπου χορός, εκεί διάβολος».
Mια άλλη πληγή της κοινωνίας ήτο η πλεονεξία και φιλαργυρία. Aυτή, όπως λέει ο Παύλος, είναι «ρίζα πάντων των κακών» (A΄ Tιμ. 6, 10). Πόσο αγωνίστηκε ο Xρυσόστομος! Oι πλούσιοι ακόμα και τα αγγεία της νυκτές τα είχαν από χρυσάφι. Όταν το έμαθε, μίλησε σκληρά. Προειδοποίησε, ότι θα γίνει σεισμός στην Aντιόχεια. Kαι όντως έγινε. Πάνω στην προσπάθειά του να ξερριζώσει τη φιλαργυρία, λέει κάπου· Ξέρετε πότε θα παύσει το κακό στον κόσμο; Όταν όλοι παύσουμε να λέμε τον κατηραμένο λόγο «Aυτό είναι δικό μου, αυτό είναι δικό σου». Tα πάντα κοινά!
Στράφηκε και προς το KPATOΣ. Hλθε σε σύγκρουση. Aπ’ εδώ αρχίζει το δράμα του. Eφρόνει, ότι ο άρχων πρέπει να είναι φύλαξ του δικαίου και της Oρθοδόξου πίστεως. M’ αυτά τα δύο σταθμά ζύγιζε τους άρχοντας. H ζυγαριά του ήταν δικαία, και το απέδειξε. Λέει κάπου· Eάν ο άρχοντας δεν είναι φύλαξ του δικαίου, τότε είναι χειρότερος από ένα ληστή· γιατί ο ληστής κάνει μικρό κακό, ενώ αυτός που έχει εξουσία κάνει μεγάλο κακό.
Στην Aντιόχεια μεσολάβησε υπέρ των αδυνάτων. Στους δρόμους είχαν αγάλματα που παρίσταναν το βασιλιά και τη βασίλισσα.
Mια μέρα ο λαός ξεσηκώθηκε. Δεν μπορούσε ν’ αντέξει τη φορολογία. Έσπασαν όλα τα αγάλματα του αυτοκράτορος. Tότε ο Θεοδόσιος διέταξε και περικύκλωσαν την πόλη. Πιάσανε χίλια περίπου φτωχαδάκια και τα ρίξανε στα μπουντρούμια. Θρήνος και κοπετός. Kλαίγανε μανάδες, γυναίκες, οι πάντες.
Oταν ήταν έτοιμοι να τους εκτελέσουν, στάθηκε μπροστά ο Xρυσόστομος με τους καλογήρους του και είπε· θα πατήσετε επάνω μας, μα δεν θα σας αφήσουμε να εκτελέσετε τα φτωχαδάκια· εκτελέστε εμάς… Zήτησε δε χάρη, ν’ αναβάλουν για ένα μήνα την εκτέλεση. Mέσα στο μήνα κίνησε ουρανό και γη, και τους έσωσε. Tότε ανέβηκε στον άμβωνα και έκανε εικοσιμία ομιλίες, μία κάθε βράδυ. Παρηγόρησε και εμψύχωσε μέσα στη φοβερά δοκιμασία.
Aλλη περίπτωση που ήρθε σε σύγκρουση με την εξουσία ήταν στην Kωνσταντινούπολη, όταν ήλεγξε την ασέβεια των ισχυρών. Aυτοκράτειρα ήταν τότε η Eυδοξία. Mια Kυριακή ο Xρυσόστομος πήγαινε στην εκκλησία. Oταν πλησίασε στο ναό, άκουσε νταούλια. Πρωί – πρωί είχαν μαζευτεί όλοι, άρχοντες, στρατηγός, ύπατος. Tι γινότανε; Kάνανε αποκαλυπτήρια μιας προτομής. Eίχαν φτειάξει χρυσό άγαλμα στην Eυδοξία, για να την κολακεύσουν. Που να κάνει λειτουργία ο Xρυσόστομος! ήτο αδύνατο. Aνέβηκε λοιπόν στον άμβωνα και ήλεγξε δριμύτατα.
Eνδιαφέρθηκε για όλα αυτά τα ζητήματα. Aλλά πολύ περισσότερο ο Xρυσόστομος ενδιαφέρθηκε για την αναγέννηση της EKKΛHΣIAΣ, που τότε ήταν σε αθλία κατάσταση. Tα κακά του κλήρου της Kωνσταντινουπόλεως ήταν δύο, φιλαργυρία και ανηθικότης. Eπάνω σ’ αυτά τα δύο έδωσε σκληρόν αγώνα.
O Xρυσόστομος ήθελε, οι ποιμένες να μπαίνουν στο μαντρί της Eκκλησίας από την θύρα. H δε θύρα είναι μία· «ψήφω κλήρου και λαού». M’ αυτό τον τρόπο εξελέγη ο άγιος Nικόλαος, ο Mέγας Aθανάσιος, ο άγιος Σπυρίδων, και ο ιερός Xρυσόστομος.
Σήμερα ο δεσπότης εκλέγει το διάκο, τον παπά, τους επισκόπους, τον ηγούμενο. O λαός αγνοείται. Eμείς πιστεύουμε σε μία αρχή· εκ του λαού, διά του λαού και δια τον λαόν οι ποιμένες. K’ εγώ θ’ αγωνισθώ μέχρι τελευταίας μου αναπνοής, και θα χαρεί η ψυχή μου όταν δω μια Eκκλησία ζώσα και ελευθέρα.
* * *
Aγαπητοί μου! H δράσις ―είναι νόμος― προκαλεί αντίδραση. Aμα δεν πειράζεις κανένα, είσαι καλός. Aλλά το Eυαγγέλιο λέει· «Oυαί όταν καλώς υμάς είπωσι πάντες οι άνθρωποι» (Λουκ. 6,26). Kαι η δράση του Xρυσοστόμου προκάλεσε αντίδραση. Ποιοι αντέδρασαν;
Πρώτα – πρώτα όσοι ήθελαν τα θέατρα και τους χορούς. Δεύτερον οι πλούσιοι, που τα κηρύγματά του γι’ αυτούς ήταν φοβερά. Tρίτον οι γυναίκες που αγαπούσαν την πολυτέλεια. Tέταρτον οι φαύλοι κληρικοί.
Πέμπτον οι γυναίκες της αυτοκρατορικής αυλής. Έκτον οι ισχυροί της ημέρας, ο αυτοκράτωρ Aρκάδιος, η αυτοκράτειρα Eυδοξία. Δεν σας είπα όμως τίποτε. Όλους αυτούς θα τους νικούσε. Aλλά δεν έπεσε, γιατί πολέμησε αυτούς. Έπεσε, διότι πολέμησε τους επισκόπους! Tο λέει ο ίδιος· «Oυδέν δέδοικα ως επισκόπους πλην ενίων», τίποτα δεν φοβήθηκα όπως τους επισκόπους εκτός ελαχίστων.
Eτσι τον πιάσανε, τον πέρασαν απέναντι στην Aσία, τον ωδήγησαν με τα πόδια πέρα απ’ το Σαγγάριο, έφθασε στην Kουκουσό της Aρμενίας. Eκεί
Ξέρετε δεν καλλιεργούν μόνον οι Οικουμενιστές "πρόβατα". Βολεύει και άλλους ποιμένες. Με μερικά ψεματάκια, τα πρόβατα θα παραμένουν στο μαντρί και θα συνεχίσουν να βελάζουν χαρούμενα.
Και ακούγοντας τα μαζικά βελάσματα, θα έχουν όλοι ήσυχη την συνείδηση τους.
Επειδή όμως σήμερα υπάρχει το διαδίκτυο και εύκολα όλα αποκαλύπτονται, κάποιοι ιερωμένοι, ευλαβείς και ηθικοί κατά τα άλλα (σπάνιο στις ημέρες μας και δεν το γράφουμε ειρωνικά),
καλό είναι είτε να αγωνιστούν, είτε να σιωπήσουν.
Το να ψεύδονται όμως για όσους σηκώνουν μόνοι εδώ και πολλά χρόνια τον Σταυρό του μαρτυρίου, σίγουρα δεν τους τιμά.
Όταν προβάλουμε βίντεο με ομιλίες, αρκετοί αναγνώστες βαριούνται -ή δεν έχουν χρόνο- να τις δουν. Το καταλαβαίνουμε. Ο δυτικός τρόπος ζωής μας γεμίζει συνεχώς με "υποχρεώσεις", με "δραστηριότητες" των παιδιών κλπ. Όλοι αισθανόμαστε ότι "δεν έχουμε χρόνο" (σκεφθείτε όμως πόσο χρόνο σπαταλούμε στην τηλεόραση παρακολουθώντας ένα σωρό σαβούρες, τηλεπαιχνίδια κλπ).
Όσοι έτυχε να ακούσετε έστω και μια φορά τον π.Ευθύμιο Τρικαμηνά, ξέρετε ότι οι ομιλίες του δεν κοιμίζουν, δεν κουράζουν. Οι ομιλίες του ξυπνούν συνειδήσεις.
Ευκαιρία να μάθουμε λίγη εκκλησιαστική ιστορία (αυτήν που φρόντισαν να μην μάθουμε ποτέ).
Ο π.Ευθύμιος ΜΑΣ ΚΑΛΕΙ ως πιστούς να αναλάβουμε την ευθύνη μας μέσα στην εκκλησία:
Η ομιλία έγινε στο πανέμορφο μοναστήρι στους Σταγιάτες (Πήλιο, λίγο πριν την Πορταριά). Η ατμόσφαιρα είναι πάντα κατανυκτική.
Αν μπορέσετε κάποια Κυριακή να βρεθείτε εκεί, πραγματικά αξίζει (σε κάποιες μεγάλες εορτές, γίνεται αγρυπνία Σάββατο βράδυ, μέχρι τις 2-3 το πρωί, και δεν γίνεται Θεία Λειτουργεία την Κυριακή).
Τι όμορφο πράγμα είναι να ανακαλύπτουμε τους Αγίους Πατέρες μας. Πόσα σημαντικά (και επαναστατικά) έχουμε να διαπιστώσουμε από την ζωή τους.
Πόσο εύκολα καταρρίπτεται η προπαγάνδα των αιρετικών (Οικουμενιστών), ότι "όπου επίσκοπος εκεί και εκκλησία" κλπ, λες και επίσκοπος είναι de facto αυτός που -με ένα σωρό μεθοδεύσεις- κατάφερε να αποκτήσει την δεσποτική μαγκούρα, άσχετα αν ορθοτομεί τον λόγο της αληθείας ή αν κηρύττει αίρεση.
Δείτε λοιπόν -μέσα από τα κείμενα του Μεγάλου Βασιλείου, αν αποδεχόταν ή όχι τους αιρετίζοντες επισκόπους, και πως τους αντιμετώπιζε ποιμαντικά και εκκλησιαστικά. Δείτε πως ο Μέγας Βασίλειος αντιμετώπιζε τα προσχήματα "κανονικότητας" τέτοιων αιρετικών επισκόπων. Δείτε ποιους θεωρούσε συλλειτουργούς του και ποιους λαός του Θεού.
(Μ. Βασίλειος – Επιστολή (229)
προς κληρικοίς Νικοπόλεως)
Είναι
αλήθεια, ότι πολλές επιστολές του Μ. Βασιλείου αποτελούν επίκαιρο και γόνιμο
εκκλησιολογικό πεδίο, σε μια εποχή κατά την οποία ακούμε συχνά, από
διαφορετικές οικουμενιστικές κατευθύνσεις, πολλές θεωρίες (παπικές) για την
προέλευση, πρακτική και θεολογία της κανονικότητας μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία.
Στην
επιστολή αυτή (229), με υψηλή ευκρίνεια παρατηρούμε, μια ολοκληρωμένη μορφή
Ορθόδοξης αντίδρασης σ’ ένα ετερόδοξο εκκλησιαστικό σχήμα, που επιβλήθηκε από
τις Αρειανικές ηγεσίες, πολιτική και εκκλησιαστική, στον λαό της Νικοπόλεως της
Μικράς Αρμενίας.
Με
όρους θεολογικούς – εκκλησιολογικούς, η κίνηση του Ορθοδόξου επισκόπου
Ποιμένιου κρίνεται από τον Μ. Βασίλειο ορθή, ως κατά Θεόν εργασμένη. «Όθεν και αυτοί καλώς εικάσατε τον
θεοφιλέστατον αδελφόν ημών και συλλειτουργόν Ποιμένιον κατά Θεόν κεκινήσθαι»,
υπογραμμίζει ο Μ. Βασίλειος δηλ. «επομένως και σεις καλώς εικάσατε (θεωρήσατε) ότι
ο θεοφιλέστατος αδελφός και συλλειτουργός ημών Ποιμένιος εκινήθη θεοπρεπώς».
Στον
2ο τόμο (Έργα Μ. Βασιλείου – Ε.Π.Ε.) διαβάζουμε το εξής σχόλιο:
«όταν απέθανεν ο Ορθόδοξος επίσκοπος Νικοπόλεως της Μικράς Αρμενίας Θεόδοτος, ο
Ευστάθιος Σεβαστείας με την προστασίαν του Βικαρίου Πόντου Δημοσθένους
εχειροτόνησε τον Φρόντωνα διάδοχόν του, ο οποίος τώρα έκλινε προς τον αρειανισμόν.
Οι κάτοικοι της πόλεως όμως (οι Ορθόδοξοι
δηλ.) δεν τον εδέχθησαν και κατόπιν αιτήσεώς των μετέβη εκεί ο επίσκοπος
Σατάλων Ποιμένιος (Ορθόδοξος), τον οποίον είχε χειροτονήσει προ τινων ετών ο
Βασίλειος, προς εξέτασιν της καταστάσεως. Αυτός δε μ’ εξαιρετικήν ταχύτητα
επρότεινεν εις τους Νικοπολίτας την μετάκλησιν του επισκόπου Κολωνίας
Ευφρονίου, πράγμα το οποίο έγινεν. Αλλά φυσικά τούτο δυσαρέστησε τους κατοίκους
Κιλικίας, ενώ παραλλήλως η ταχύτης ενεργείας, που ασφαλώς ωφέλησε την Ορθόδοξον
μερίδα, έδιδεν αφορμήν κριτικής περί της κανονικότητος αυτής».
Το σχήμα συνύπαρξης
Ορθοδοξίας – Αρειανισμού, Ορθοδοξίας και αίρεσης, δεν έγινε αποδεκτό από την
αληθινή Εκκλησία, από τον λαό του Κυρίου, όπως χαρακτηρίζει τους Ορθοδόξους ο Μ.
Βασίλειος στην επιστολή του.
Επικροτεί την ενέργεια του
Ορθοδόξου επισκόπου Ποιμένιου, ο οποίος παρέκαμψε την επίσημη αιρετική
εκκλησιαστική ηγεσία και προχώρησε στην μετάκληση του Ορθοδόξου επισκόπου
Κολωνίας Ευφρονίου.
Είναι προφανές, ότι ο Μ.
Βασίλειος αποδέχεται εκκλησιολογικά, ηθικά και κανονικά, την ενέργεια των
Ορθοδόξων της Νικοπόλεως, οι οποίοι δεν αποτελούν «μερίδα» στην Εκκλησία, όπως
αναφέρει ο σχολιαστής του 2ου τόμου (Ε.Π.Ε. – Έργα Μ. Βασιλείου),
αλλά είναι η Εκκλησία!
Στη σύνοδο της Κων/λεως το
1824, επί Πατριάρχου Γρηγορίου, κατά του Λατινόφρονος Βέκκου, στη διακήρυξή της
διαβάζουμε: «Αλλά μένετε, οι γνήσιοι του Θεού, αποστρεφόμενοι και βδελυττόμενοι
τα τε άλλα της αλήθειας πολέμια δόγματα, και αυτά του Βέκκου γεννήματα».
Το
νόημα – έννοια της αληθινής Εκκλησίας εμπεριέχεται στη διατύπωση «γνήσιοι του
Θεού» κατ’ αναλογία της διατυπώσεως «λαός του Κυρίου» του Μ. Βασιλείου στην
επιστολή του (229).
Για τον Μ. Βασίλειο η ορθή
πίστη του επισκόπου Ποιμένιου μεταφράσθηκε σε ζωή, που γέννησε το Ορθόδοξο
εκκλησιολογικό ήθος. Γι’ αυτό και τον αποκαλεί «θεοφιλέστατο αδελφό»,
«συλλειτουργό» και ότι «κατά Θεόν κινήθηκε».
Άξιο απορίας, γιατί οι
μεταφραστές του Πατερικού κειμένου, της επιστολής (229), άφησαν αμετάφραστη την
λέξη
«Ουδέν γαρ εστίν, ο μη ειρήκασιν οι πατέρες», λέγει ο Συμεών Θεσσαλονίκης. Δεν υπάρχει δηλαδή τίποτε για το οποίο δεν έχουν ομιλήσει οι Πατέρες (Ε.Π. 155,4).
Στα όρια του ποιμαντικού τους έργου χρειάστηκε να ομιλήσουν για πολλά θέματα, πνευματικής και κοινωνικής φύσεως.
Όλα αυτά τα θέματα τα αντιμετώπισαν με την αδιχοτόμητη καθολικότητα της εκκλησιαστικής συνείδησης, που βλέπει τον άνθρωπο με αγάπη και ως αδιαίρετη ενότητα σώματος και ψυχής. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος έδειξε ότι η έγνοια για τα κοινωνικά προβλήματα δεν έρχεται σε πνευματική αντίθεση με την άσκηση, αλλά είναι βασική συνιστώσα της.
Η βασική του πίστη ήταν: ολόκληρη η οικουμένη-ανθρωπότητα είναι μία οικογένεια με πατέρα το Θεό. Στη θέση αυτή στηρίζεται η πολιτική διάσταση του Χριστιανισμού. Να τονίσουμε ότι με τον όρο «πολιτεία» οι Πατέρες χαρακτηρίζουν τον τρόπο ζωής και τα προβλήματά της ως «πολιτικά πράγματα». Μεγάλη ιδιοκτησία, φτώχεια, υπερβολικός πλούτος, άδικοι φόροι και όλες οι ταξικές ανισότητες, αντιμετωπίστηκαν από τον Χρυσόστομο ως αγκάθια στο κοινωνικό σώμα της Αντιόχειας, όπου διακονούσε ως πρεσβύτερος. Παρόμοια ήταν και η στάση του ως αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως.
Με απολυτότητα επισήμανε: «Το δικό μου και το δικό σου είναι αίτιο πολλών πολέμων». Είναι το αίτιο που δημιουργεί φιλαυτία, φιλαργυρία, μισαδελφία και κάθε άλλη συναρτώμενη κακία. Και συνεχίζει: «Πάντα γαρ παρά Χριστού έχομεν... και το ζην, και το αναπνείν και το φως και τον αέρα και την γην» (Ε.Π. 61,85-86). Δεν μπορεί, δηλαδή, να υπάρξει
(...) Η ανάμειξη της αυτοκράτειρας Ευδοξίας στην πολιτική ζωή οφειλόταν στην ισχυρή προσωπικότητα και τον φιλόδοξο χαρακτήρα καθώς και στην επιρροή που ασκούσε στον αδύναμο αυτοκράτορα. Ήταν μία προληπτική, "ασεβής" και φιλόδοξη γυναίκα.
Την αναιδή και προκλητική συμπεριφορά της φρόντιζε να την κάνει φανερή ακόμα και στις δημόσιες εμφανίσεις της. Χαρακτηριστικό είναι ότι στα μαλλιά της υπήρχε φράντζα, χτένισμα γυναίκας εταίρας.
Η αυτοκράτειρα Ευδοξία είχε κάτω από την προστασία της τον ευνούχο Ευνόμιο. Ο τελευταίος δεν έπαυε στιγμή να της υπενθυμίζει ότι σε εκείνον όφειλε τη θέση της.
Ο τρόπος ζωής της Ευδοξίας προκάλεσε την αυστηρή κριτική του Χρυσοστόμου, Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος την χαρακτήριζε άλλοτε ως Ιεζάβελ και άλλοτε ως Ηρωδιάδα.
Η Ευδοξία ήθελε να επαναφέρει τη λατρεία του αυτοκράτορα και της αυτοκράτειρας, για το λόγο αυτό κρέμασε την εικόνα της απέξω από το ναό της Αγίας Σοφίας, πράγμα που προκάλεσε τη δριμεία κριτική του Χρυσοστόμου.
Γιγαντιαία πόστερ του Βαρθολομαίου (Ιερά Μονή Αγ.Αθανασίου Εράτυρας Κοζάνης)
Γιγαντιαία πόστερ του Βαρθολομαίου (Ιερά Μονή Αγ.Αθανασίου Εράτυρας Κοζάνης)
Ιερός Ναός Αγίων Πάντων Θεσσαλονίκης. Γιγαντιαία πόστερ κατά την υποδοχή του Πατριάρχη.
πόστερ του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου, κατά τα εγκαίνια του ναού του Οσίου Πορφυρίου στον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης.
Στην ομιλία του ο Χρυσοστόμος παρεπονέθηκε στην Αυτοκράτειρα για τους θορύβους που προκαλούσαν οι εορταστικές εκδηλώσεις, (οι αγώνες και οι χοροί) που γίνονταν για να τιμήσουν την αυτοκράτειρα Ευδοξία, της οποίας ο αργυρός Ανδριάντας στήθηκε κοντά στον Ιερόν Ναόν της Αγίας Σοφίας, απέναντι από το μέγαρο της Συγκλήτου, στην κεντρική αγορά και οι οποίες παρεμπόδισαν την κανονική τέλεση της λατρείας και τις ακολουθίες. Στο λόγο του ο Χρυσόστομος έλεγξε αυστηρά εκείνους που συμμετείχαν στις εορταστικές εκδηλώσεις και φαίνεται ότι υπήρξε μάλλον σκληρός στις εκφράσεις του και με βαρείς υπαινιγμούς σε βάρος της Ευδοξίας.
Ο ιστορικός Σωκράτης γράφων σχετικά αναφέρει την αρχή μιας ομιλίας του που αποδίδεται, όχι χωρίς αντιρρήσεις, στον Χρυστόστομο· «πάλιν Ηρωδιάς μαίνεται, πάλιν ταράσσεται, πάλιν ορχείται, πάλιν την κεφαλήν Ιωάννου ζητεί λαβείν επί πίνακι».
Η Ευδοξία και η Αυλή γενικότερα ενοχλήθηκε και, οργισμένη από τα λόγια του Χρυσοστόμου, ζήτησε από τον σύζυγό της Αρκάδιο να λάβει μέτρα εναντίον του.
Πράγματι ο αδύναμος Αρκάδιος συνεκάλεσε νέα τοπική Σύνοδο το 404, η οποία κατεδίκασε τον Χρυσόστομο με την κατηγορία «ως αναλαβόντα τον θρόνον αυτού ουχί δι´ αποφάσεως μείζονος Συνόδου, αλλά δια διαταγής βασιλικής» μόνον και τον εξόρισε στην Κουκουσό της Αρμενίας.
Άμποτε -όσοι Ορθόδοξοι- να ανανήψουν, μιμούμενοι τους Αγίους μας!
Όταν ο Μ. Βασίλειος τα «έψαλε»
στόν Άγ. Γρηγόριο τον Θεολόγο
Και οχι δεν ήταν τα κάλαντα, αλλά λόγος σκληρός, δριμύς και ελεγκτικτός...
Όταν ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος αργοπορούσε να αντιδράσει στην προστασία του ποιμνίου του από την αίρεση, ο Μέγας Βασίλειος, (με τον οποίο είχε μνημειώδη αγάπη και φιλία) τον κατηγόρησε ως «τεμπέλη», και «ανάξιο ακόμα και να ζει»... ''Απο την Καισάρεια έφταναν γράμματα και παραγγελίες του Βασίλειου, που είχε τελείως απογοητευτεί και είχε χάσει την υπομονή του με την στάση του Γρηγορίου.
Τις πρώτες μέρες είχε μια δικαιολογία σκεπτότανε ο Βασίλειος... Έπρεπε να βοηθήσει και τον γερό-επίσκοπο πατέρα του. Ο γέροντας είχε φτάσει σχεδόν εκατό χρονών και του ήταν δύσκολο ακόμα και να λειτουργήσει. Μα τώρα, τώρα που πέρασε και το Πάσχα και ο Άνθιμος με τούς δικούς του οργώνει τον τόπο χωριό με χωριό;
Έγραψε λοιπόν ο Βασίλειος λόγια προσβλητικά στόν Γρηγόριο, που κανείς δεν τα περίμενε... Του έγραψε πως είναι τεμπέλης και αγροίκος, άφιλος και ανάξιος ακόμα και να ζει, αφου δείχνει τόση αδιαφορία για τα εκκλησιαστικά πράγματα...'' (Στυλ. Παπαδόπουλου, Ο πληγωμένος αετός, σ. 110, εκδ. Αποστολική Διακονία.)
Μα όσο και να στεναχώρησαν τούτα τα λόγια τον Γρηγόριο, δεν θύμωσε, μήτε κατηγόρησε τον αγαπημένο του φίλο και αδελφό...
Γνώριζε άλλωστε την πνευματική κατάσταση του Βασίλειου, ήξερε πως κάτι σοβαρό του διαφεύγει, πως πρέπει να ήταν πολύ σοβαρός αυτός ο λόγος, που τον ανάγκασε να γράψει λόγια σκληρά, που έλεγχαν φοβερά την συνείδηση του... Κατάλαβε πως δεν μπορούσε να σιωπά, έναντι των μεγάλων Εκκλησιαστικών ζητημάτων που είχαν προκύψει, το πλήθος των αιρετικών, τον «Αρειανισμό», τις φοβερές αιρετικές διδασκαλίες και μεθοδεύσεις του Αρείου, που είχε μαζί του και την πολιτική εξουσία της τότε εποχής...
Και ήταν αυτό το ''ξύπνημα'' απο τον αγαπημένο του αδελφό Βασίλειο, η απαρχή
Ο χαρακτηρισμός «επιστήμων της Ιεροσύνης» ανήκει ιστορικά – θεολογικά στο σύνολο των Ορθοδόξων της Κωνσταντινουπόλεως, οι οποίοι κρίνοντες με εκκλησιαστικά κριτήρια και όχι συναισθηματικά, ζήτησαν από τον αυτοκράτορα (397 μ. Χ.) για επίσκοπο τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο, που βίωνε άριστα την ιεροσύνη ως πίστη – θεωρία και ως δράση. Θεωρία – πίστη και δράση, αλληλοπεριλαμβανόμενες εκδηλώσεις του ανθρώπου.
Σχετικά υπογραμμίζει ο Ιερός Πατήρ: «Εκκλησία δε λέγω, ου τόπον μόνον, αλλά και τρόπον· ου τοίχους Εκκλησίας, αλλά νόμους Εκκλησίας. Όταν καταφεύγεις εν Εκκλησία, μη τόπω καταφεύγεις αλλά γνώμη· Εκκλησία γαρ ου τοίχος και όροφος αλλά πίστις και βίος (P.G. 52, 396). Ως «Χρυσόστομος ο θεολόγος» χαρακτηρίσθηκε από τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά.
Ο Ι. Χρυσόστομος, ως Ορθόδοξος επίσκοπος, έδωσε στο ποίμνιό του το καθαρό απόσταγμα της πνευματικής ζωής του, ως αθροιστικό σύνολο των μοναχικών του ασκήσεων, της καθαρότητας της καρδιάς του και της θεολογικής του κατάρτισης.
Αναμφίβολα, εκεί που αρχίζει η ανθρώπινη σκοπιμότητα – συμβιβασμός, τελειώνει η αλήθεια (Ματθ. 5,37). Γι’ αυτό και ο μεγάλος αυτός πατέρας της Εκκλησίας, λειτούργησε στη ζωή του χωρίς σκοπιμότητες και συμβιβασμούς (αμαρτία), διότι συμμετείχε ολόκληρη η ύπαρξή του στην ένωση με το Χριστό.
Ο υπαρξιακός – υπαρξικός φιλόσοφος και θεολόγος Kierkegaard, εθαύμαζε και ζήλευε αυτή τη στάση ζωής του αγίου Ιωάννου. Να υπογραμμίσουμε και την ιστορική δράση του Ορθοδόξου πληρώματος της Κωνσταντινουπόλεως την εποχή εκείνη, που άγγιζε κατακόρυφες και υπέρτατες στιγμές της.
Μέσα στο πνευματικό πεδίο των Ορθοδόξων υπήρχε τα σύνολο, η μυρμηγκιά των εκκλησιαστικών παραδόσεων, ενώ η Ορθόδοξη αυτοσυνειδησία – φώτισή τους, ως ένας σφαιρικός οφθαλμός τοποθετημένος στο κέντρο της καρδιακής εκκλησιαστικής ζωής, δημιουργούσε εκκλησιαστικές παρεμβάσεις με την καθολικότερη όραση.
Σήμερα, δυστυχώς, δεν υπάρχει στο Ορθόδοξο πλήρωμα η ίδια έμπονη, υπαρξιακή βίωση της Ορθοδοξίας και η μαρτυρία της. Υπάρχει αποδυνάμωση της εκκλησιαστικής συνείδησης και απώλεια των συνόρων της Εκκλησίας, όπως αυτά έχουν καθοριστεί από τους Πατέρες και τις Οικουμενικές Συνόδους.
Αγνοεί, μεγάλη μερίδα κλήρου και λαού, τις Αποστολικές, Πατερικές και παραδοσιακές εκκλησιαστικές συντεταγμένες, σήμερα, που γίνεται προσπάθεια Οικουμενιστικής «σταθεροποίησης» της Ορθοδοξίας (Σύνοδος Κρήτης). Η σιωπή έναντι της αιρέσεως είναι συγκατάθεση, βεβαιώνει η Εκκλησία.
Οι υγιείς αντιδράσεις έναντι της αιρέσεως του οικουμενισμού εκλαμβάνονται ως «διάρρηξη» της εκκλησιαστικής ενότητας, ενώ η σιωπή ως διάκριση και ενότητα!
Ο π. Φιλόθεος Ζερβάκος τόνιζε χαρακτηριστικά: «κάμνωμεν υπακοήν εις όσα είναι σύμφωνα με εκείνα που μας εδίδαξαν και μας παρέδωκαν οι Άγιοι απόστολοι και οι άγιοι Πατέρες. Είς όσα είναι εναντία, μας παρήγγειλαν να μη κάμνωμεν υπακοήν» (τέταρτο εγερτήριο σάλπισμα).
Ο Ι. Χρυσόστομος καθαιρέθηκε άδικα από μεγάλη σύνοδο, εξορίσθηκε και απέθανε στην εξορία.
Άξιο παρατηρήσεως είναι, ότι η σύνοδος που καθαίρεσε τον Χρυσόστομο, υπέγραφε ως «αγία σύνοδος»! Ο ίδιος δεν θεώρησε έγκυρη την καθαίρεσή του και γι’ αυτό: «και εδίδασκε και εχειροτόνει πολλούς μεν επισκόπους, πλείους δε πρεσβυτέρους και διακόνους» (Μ. Φώτιος).
Το παραπάνω θεατρικό μπορείτε να το κατεβάσετε και σε μορφή .pdf (acrobat reader) από εδώ
2η επιλογή:
Ανοίγει η σκηνή και εμφανίζεται η γιαγιά
Χτυπάει το κουδούνι.
Η γιαγιά πηγαίνει στην άκρη για να ανοίξει την πόρτα.
Γ: Τώρα Κατερίνα έρχομαι!
Κ: (Στεναχωρημένα) Γειά σου γιαγιά!
Γ: Τι έχεις παιδάκι μου και είσαι στεναχωρημένη; ΄Εγινε κάτι
στο σχολείο;
Κ: Άσε γιαγιά, η δασκάλα μας μάλωσε σήμερα.
Γ: Γιατί παιδί μου;
Κ: Μας ρώτησε τι ξέρουμε για τους τρεις Ιεράρχες και κανένας
δεν απάντησε γιατί δεν ξέραμε τίποτα.
Γ: Καλά δεν θυμάσαι που πέρυσι σου είχα διηγηθεί τη ζωή
τους;
Κ: Ω! Γιαγιά που να θυμάμαι τι μου έλεγες πέρσι; Εδώ δεν
θυμάμαι τι είπαμε χθες μες την τάξη. Και δε φτάνει μόνο αυτό για τιμωρία μας
έβαλε να γράψουμε μια έκθεση για τη ζωή τους. (Πανικόβλητη). Τι θα κάνω τώρα;
Γ: Ε, καλά. Μη κάνεις έτσι. Θα σε βοηθήσω εγώ να κάνεις την
εργασία σου.
(Σκηνή ψαράδικου σπιτιού. Η μητέρα ετοιμάζει το τραπέζι,
η Ιουλιάνα που έρχεται βοηθά.)
Ιουλιάνα: Ήρθα, μητέρα.
Μύρνα:Έλα , Ιουλιάνα, παιδί μου, άργησες.. Πήγες τα ψάρια στη
γιατρό Νικαρέτη;
Ιουλιάνα:Ναι μητέρα και κοίτα τι
μου’δωσε. Μια παλιά ομιλία του
πατριάρχη μας.
Μύρνα:Θα τη διαβάσουμε μετά το
βραδινό φαγητό που θα είναι και ο πατέρας σου και ο αδερφός σου ο Νικηφόρος.
Ιουλιάνα:Μου είπε ότι τις ομιλίες
του τις γράφουν ταχυγράφοι την ώρα που κηρύττει. Πολλοί έπειτα τις αντιγράφουν
και έτσι σε πολλά σπίτια έχουν τις ομιλίες του.
Μύρνα : Το πιο σπουδαίο όμως
είναι να είσαι μέσα στο ναό και να τον ακούς να κηρύττει! Μέλι και χρυσάφι
στάζει από το στόμα του.Γι’ αυτό
άλλωστε τον ονόμασαν Χρυσόστομο.
Ιουλιάνα:Μητέρα το Σάββατο θα
πάμε στην Αγία Σοφία μαζί με το Νικηφόρο να τον ακούσουμε να μιλάει.
Αυτή η
γιορτή μπορεί να παρουσιαστεί για τους Τρεις Ιεράρχες ή στην Υπαπαντή για
γιορτή μητέρας.
Αν δεν είναι εφικτό να δημιουργηθούν τα σκηνικά, αρκεί ένας βιντεοπροβολέας που θα προβάλει μια αντίστοιχη εικόνα στο πίσω μέρος της σκηνής, επιλέξαμε ενδεικτικά από το διαδίκτυο, μερικές εικόνες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για το σκοπό αυτό.
ΟΙ ΜΗΤΕΡΕΣ
ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ
ΠΡΟΣΩΠΑ
Αφηγητής Α΄
Αφηγητής Β΄
Αφηγητής Γ΄
Εμμέλεια
Μακρίνα
Βασίλειος
Νόννα
Γρηγόριος
Ανθούσα
Ιωάννης
ΣΚΗΝΗΑ'
( Μουσική. Ανοίγει η αυλαία. Το σκηνικό είναι
το εσωτερικό βυζαντινού αρχοντικού. Μπαίνει ο αφηγητής.)
Αφηγητής: Σήμερα στη γιορτή των
Τριών Ιεραρχών θα σας παρουσιάσουμε κάποια στιγμιότυπα από την παιδική τους
ηλικία. Μέσα στη θαλπωρή της οικογένειάς τους έπαιρναν από τις άγιες μητέρες
τους σπουδαία παραδείγματα και διδάγματα. Αυτά καθόρισαν την εξέλιξη της ζωής τους και έγιναν τόσο μεγάλοι ώστε να
λάμπουν σε όλους τους αιώνες σαν φωτεινά αστέρια με τη μόρφωσή τους και την
αγιότητά τους. Θα αρχίσουμε με την οικογένεια του Μεγάλου Βασιλείου. Η μητέρα
του ήταν
Ένα καταπληκτικό ντοκιμαντέρ για τη ζωή, τις ιδέες και το κοινωνικό έργο του Μ. Βασιλείου, τα γυρίσματα του οποίου έγιναν στην Ελλάδα, την Τουρκία, την Ιταλία και τη Συρία.
Ναί, ἡ ὑπόλοιπη Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία 
