Πρόταση για εκπαιδευτικούς: "Εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα"

Την Παρασκευή που μας πέρασε παρακολούθησα ένα επιμορφωτικό σεμινάριο στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα και αποφάσισα να σας γράψω αυτή την επιστολή για δύο λόγους:

Κατά το μήνα Φεβρουάριο πραγματοποίησα ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα του μουσείου που λέγεται με ποντίκι και πένα και παρουσιάζει με έναν εξαιρετικά ευρηματικό τρόπο τον Μακεδονικό Αγώνα και κάποιες από τις μεγάλες του μορφές. 

Επιτρέψτε μου να δώσω λίγα στοιχεία, ούτως ώστε, αν κάποιος συνάδελφος θελήσει να πραγματοποιήσει το συγκεκριμένο πρόγραμμα να ξέρει περί τίνος πρόκειται. Το πρόγραμμα αποτελείται από 5 θεματικές ενότητες: α) Παύλος Μελάς, β) Μορφές Μακεδονομάχων, γ) το κτίριο του Προξενείου, δ) η λίμνη των Γιαννιτσών ε) η εκπαίδευση κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα. Ένα τμήμα της δουλειάς γίνεται μέσα στη σχολική τάξη. Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες, μελετούν το υλικό που δανείζει το μουσείο για τις παραπάνω ενότητες και στη συνέχεια
αναζητούν σχετικά κείμενα στο ίντερνετ.

Η δεύτερη φάση του προγράμματος είναι να λειτουργήσουν τα παιδιά ως ξεναγοί στο μουσείο και να παρουσιάσουν μπροστά στους συμμαθητές τους την θεματική ενότητα που μελέτησαν αλλά και τα εκθέματα του μουσείου. Δεν θα ήθελα να υπεισέλθω σε περισσότερες λεπτομέρειες. Τα παιδιά (και αξίζει να αναφέρω πως το μουσείο το επισκέφθηκαν 4 τμήματα της Γ΄  Γυμνασίου) βγήκαν ενθουσιασμένα. Στο σεμινάριο που συμμετείχα την Παρασκευή ακριβώς τις ίδιες εντυπώσεις μετέφεραν και άλλοι συνάδελφοι από άλλα σχολεία της Θεσσαλονίκης.

Υπάρχει μία πρακτική δυσκολία που όμως μπορεί να ξεπεραστεί πολύ εύκολα. Η ξενάγηση που κάνουν τα παιδιά στους συμμαθητές τους διαρκεί περίπου 2 ώρες και κατά τη διάρκεια αυτών των 2 ωρών επιτρέπεται να είναι μέσα στους χώρους του μουσείου μόνο ένα τμήμα. Για  να μην υπάρχει κενός χρόνος στο σχολείο μου προκρίναμε την εξής λύση: όση ώρα το ένα τμήμα ήταν στο μουσείο το άλλο πήγε στο ναό του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ο οποίος είναι ιστορικός ναός και τόπος μαρτυρίου για τους Θεσσαλονικείς του 1821. Εκεί μίλησε στα παιδιά ο πατήρ Μεθόδιος Αλεξίου, ο οποίος είναι πραγματικά εξαιρετικός. Στη συνέχεια πήραμε τα κλειδιά από την εκκλησία και οι μαθητές ξεναγήθηκαν στην κρύπτη του Μακεδονικού Αγώνα (βρίσκεται ακριβώς κάτω από την Εκκλησία). Αφού τελείωσε και αυτή η ξενάγηση τα παιδιά επισκέφθηκαν και το Εκκλησιαστικό Μουσείο που βρίσκεται ουσιαστικά στον ίδιο χώρο και το οποίο διαθέτει εκθέματα μοναδικής ομορφιάς. Συστήνω ανεπιφύλακτα στους συναδέλφους και να επισκεφθούν το μουσείο, αλλά και να πραγματοποιήσουν κάποιο από τα προγράμματα του μουσείου.

Ο δεύτερος λόγος που αποφάσισαν να σας γράψω είναι ότι το μουσείο αυτό κινδυνεύει να κλείσει. Το καλό μας κράτος δεν επιχορηγεί το μουσείο, αν και είναι το μοναδικό για τον Μακεδονικό Αγώνα στη Θεσσαλονίκη – και μάλλον σε όλη την Ελλάδα. Θα είναι πραγματικά κρίμα, αν χάσουμε ένα τέτοιο κόσμημα. Πιστέψτε με δεν υπερβάλλω. Το ευρύ κοινό αγνοεί πως στο μικρό αλλά φιλόξενο χώρο του μουσείου λειτουργεί και ένα ερευνητικό κέντρο. Στο κέντρο αυτό έχουν εκπονηθεί δεκάδες μεταπτυχιακά και διδακτορικά. Είναι πολλοί οι επιστήμονες εκείνοι που ξεκίνησαν από αυτό το χώρο και τώρα στελεχώνουν Πανεπιστήμια του εσωτερικού αλλά και του εξωτερικού.

Πέραν τούτου το μουσείο είναι ένας χώρος αγάπης. Στον χώρο αυτό δουλεύουν άνθρωποι που αγαπούν την επιστήμη, αγαπούν τη Μακεδονία και την Ελλάδα, αγαπούν τον άνθρωπο. Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση το γεγονός ότι οι υπεύθυνοι του μουσείου σχεδίασαν ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τις ομάδες εκείνες που συνήθως μένουν εκτός. Υπήρξαν ειδικά προγράμματα για τυφλούς και κωφούς μαθητές, για παιδιά με νοητική υστέρηση, για παιδιά με κινητικά προβλήματα. Το μόνο που λείπει από το μουσείο είναι η προβολή, ίσως, γιατί οι άνθρωποι που πραγματικά δουλεύουν απεχθάνονται τα παχιά λόγια.

Ως εκπαιδευτικοί οφείλουμε να λειτουργούμε με προοπτική. Δυστυχώς, στην Ελλάδα η ιστορία είναι στην εξορία, ίσως γιατί το ελληνικό κράτος – κατά την εύστοχη παρατήρηση του Βλάση Αγτζίδη -είναι ένα κράτος που αρνείται την ιστορία του. Η ενότητα του βιβλίου της Γ΄  Γυμνασίου που αναφέρεται στον Μακεδονικό Αγώνα είναι απαράδεκτη. Ας έχουμε στο μυαλό μας πως οι μαθητές μας ίσως να μην ξαναδιδαχθούν ιστορία, μια και στο Λύκειο λίγοι επιλέγουν το σχετικό μάθημα. Ας επίσης έχουμε στο μυαλό μας πως οι συντριπτική πλειονότητα των μαθητών μας δεν θα ξαναπιάσει βιβλίο στα χέρια και μάλλον δεν θα ξαναεπισκεφτεί μουσείο. Ας τους ανοίξουμε εμείς ένα παράθυρο και ας αφήσουμε τα παιδιά να διαλέξουν μόνα τους. 

Θα κλείσω ζητώντας συγγνώμη για τη μακροσκελή επιστολή μου και παραθέτοντας κάποια χρήσιμα στοιχεία:

Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα τηλ. 2310 229778 ηλεκτρονική διεύθυνση www.imma.edu.gr Υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων κυρία Περσεφόνη Καραμπάτη

Πατήρ Μεθόδιος Αλεξίου 6944 718098 (το τηλέφωνο του Πατρός αναγράφεται πάνω στην κάρτα του ναού)  ηλεκτρονική διεύθυνση Ιερού Ναού Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά www.neoiagp.gr

 

Μαρία Ψωμά, φιλόλογος