όμορφο Θεατρικό: ΟΙ ΜΗΤΕΡΕΣ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ

Αυτή η γιορτή μπορεί να παρουσιαστεί για τους Τρεις Ιεράρχες ή στην Υπαπαντή για γιορτή μητέρας. 

Αν δεν είναι εφικτό να δημιουργηθούν τα σκηνικά, αρκεί ένας βιντεοπροβολέας που θα προβάλει μια αντίστοιχη εικόνα στο πίσω μέρος της σκηνής, επιλέξαμε ενδεικτικά από το διαδίκτυο, μερικές εικόνες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για το σκοπό αυτό.

ΟΙ ΜΗΤΕΡΕΣ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ 

ΠΡΟΣΩΠΑ

Αφηγητής Α΄

Αφηγητής Β΄

Αφηγητής Γ΄

Εμμέλεια

Μακρίνα

Βασίλειος

Νόννα

Γρηγόριος

Ανθούσα

Ιωάννης

ΣΚΗΝΗ  Α'

 ( Μουσική. Ανοίγει η αυλαία. Το σκηνικό είναι το εσωτερικό βυζαντινού αρχοντικού. Μπαίνει ο αφηγητής.)

Αφηγητής: Σήμερα στη γιορτή των Τριών Ιεραρχών θα σας παρουσιάσουμε κάποια στιγμιότυπα από την παιδική τους ηλικία. Μέσα στη θαλπωρή της οικογένειάς τους έπαιρναν από τις άγιες μητέρες τους σπουδαία παραδείγματα και διδάγματα.  Αυτά καθόρισαν την εξέλιξη της ζωής τους και έγιναν τόσο μεγάλοι ώστε να λάμπουν σε όλους τους αιώνες σαν φωτεινά αστέρια με τη μόρφωσή τους και την αγιότητά τους. Θα αρχίσουμε με την οικογένεια του Μεγάλου Βασιλείου. Η μητέρα του ήταν

η Εμμέλεια.

(Μπαίνει η Εμμέλεια. Στρέφεται προς αυτήν και απαγγέλλει.)

Ήταν η Εμμέλεια

αρχόντισσα τρανή.

Μέσα στην Καισάρεια

σε όλους ξακουστή.

Ο Θεός της χάρισε

9 καλά παιδιά

κι αυτή τους φύτεψε

μεγάλα ιδανικά.

Τα μόρφωσε, τα σπούδασε

στα πιο καλά σχολειά.

Μα πάνω απ' όλα ήθελε

να' ναι του Θεού παιδιά.

( Ο αφηγητής πηγαίνει στην άκρη διακριτικά. Μπαίνουν τα παιδιά της στο δωμάτιο συζητώντας.)

Ε: Καλώς το Βασίλειο και τη Μακρίνα μου, καλώς τα παιδιά μου.

Όλοι: Καλημέρα, μητέρα.

(Αφήνουν αυτά που κρατούν και σοβαροί πηγαίνουν σε μία γωνιά και συζητούν χαμηλόφωνα)

Ε: Πολύ σοβαρή συζήτηση βλέπω έχετε. Πώς τα περάσατε σήμερα; Είχατε κάποιο πρόβλημα;

Μ: Όχι εμείς αλλά να...κουβεντιάζουμε για κάποια παιδιά που γνωρίζουμε και αυτά έχουν σοβαρά προβλήματα.

Β: Σήμερα ο Κλεάνθης, εκείνο το φτωχό αγόρι που μένει έξω από την πόλη, παρά λίγο να λιποθυμήσει στο δρόμο από την πείνα.

Μ: Ο Θεόφιλος, ο συμμαθητής του Ναυκράτιου, δεν έρχεται πια στο μάθημα, γιατί είπαν πως αρρώστησε εδώ και καιρό βαριά ο πατέρας του και δεν έχουν, βλέπεις, χρήματα για να πληρώνουν και να σπουδάζουν τα παιδιά τους.

Β: Και η Λουκία, εκείνο το χλωμό κοριτσάκι που το συναντάμε κάθε μέρα στο δρόμο και πουλάει άγρια χόρτα, χτες ήταν ξυπόλητη μέσα στη βροχή.

Ε: Καλά μου παιδιά τα αγκαλιάζει τρυφερά  χαίρομαι τόσο πολύ που ενδιαφέρεστε για τα άλλα παιδιά και τα προβλήματά τους. Εσάς δε σας λείπει τίποτε. Έχετε και γονείς που σας αγαπούν και σπίτι με πλούσια όλα τα αγαθά. Μπορείτε να σπουδάζετε στις καλύτερες σχολές του τόπου μας. Έχετε όλα τα επίγεια αγαθά αλλά δοξάζω τον Θεό που μαζί με αυτά έχετε και μια ευγενική ψυχή που νοιάζεται για τους άλλους που υποφέρουν γύρω σας.

Β: Πώς μπορούμε, μητέρα, να βοηθήσουμε αυτά τα παιδιά;

Ε: Εσείς τι προτείνετε;  Τι σκεφθήκατε;

Μ: Να, σκεφθήκαμε πως θα μπορούσαμε ίσως να τους δώσουμε από τα ρούχα μας, τα παπούτσια μας και από το φαγητό μας ακόμη...

Ε: Πολύ σωστά. Βηματίζει προβληματισμένη. Ετοιμάστε εσείς ό,τι θέλετε να τους δώσετε από τα πράγματά σας. Κι εγώ θα βάλω για τον καθένα μέσα σε ένα καλάθι τρόφιμα από την αποθήκη κι ένα σακκουλάκι με χρυσά νομίσματα για να βοηθήσουμε τις οικογένειές τους. Έπειτα θα πάρετε από ένα καλάθι και θα το πάτε όσο πιο διακριτικά γίνεται στα σπίτια αυτών των παιδιών.

Όλοι: Σ' ευχαριστούμε πολύ, μητέρα.

Ε: Μακάρι, παιδιά μου, κι όταν μεγαλώσετε να σας φωτίζει ο Θεός να φροντίζετε πάντα να βρίσκουν μια ζεστή φωλιά οι φτωχοί, οι άρρωστοι, τα ορφανά, οι ηλικιωμένοι και όποιος άλλος έχει ανάγκη... Ποιος άραγε από σας θα αξιωθεί να το κάνει αυτό το μεγάλο έργο; ...

( Μένουν ακίνητοι και έρχεται μπροστά ο αφηγητής).

Αφηγητής: Η ευχή της μητέρας τους εκπληρώθηκε. Όταν μεγάλωσε ο γιος της ο Βασίλειος έγινε επίσκοπος Καισαρείας. Έκανε ένα ολόκληρο φιλανθρωπικό συγκρότημα που πήρε το όνομά του "Βασιλειάδα". Η κόρη της η Μακρίνα μοίρασε όλη της την περιουσία στους φτωχούς και έγινε μοναχή. Όλα τα παιδιά της Εμμέλειας έγιναν πράγματι ανάπαυση και ανακούφιση για τους πονεμένους ανθρώπους.

(Μουσική φεύγουν όλοι από τη σκηνή.)

ΣΚΗΝΗ  Β’

(Μουσική. Μπαίνει ο αφηγητής.)

Α:Τώρα θα πάμε στην οικογένεια του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου. Μητέρα του ήταν η Νόννα.

(Μπαίνει η Νόννα.)

Η Νόννα δεν είχε παιδιά,

γι’ αυτό πολύ πονούσε,

μα το Χριστό, την Παναγιά

πάντα παρακαλούσε.

Επέρασαν χρόνια πολλά,

ώσπου κάποια ημέρα,

την αξίωσε ο Θεός

και έγινε μητέρα.

Πρώτο παιδί ο Γρηγόριος

κι άλλα παιδιά λουλούδια.

Γέμισε τ’ αρχοντόσπιτο

με παιδικά τραγούδια.

Μα κι αυτή προσπάθησε

ως τα γεράματά της,

πολλή γνώση, κι αρετή

να δώσει στα παιδιά της.

(Κάνει έναν περίπατο μέσα στον κήπο της. Πότε-πότε κοντοστέκεται και βλέπει τα λουλούδια της. Σηκώνει τα μάτια της προς τον ουρανό).

Ν: Σ’ ευχαριστώ, Θεέ μου, που άκουσες τις προσευχές μου και μου χάρισες το γιο μου το Γρηγόριο. Είναι ένα δώρο δικό σου στη ζωή μας. Πόσο θέλω κι αυτός να σε αγαπά και να σε δοξάζει σε όλη του τη ζωή...      

(Πηγαίνει προς το σπίτι και φωνάζει)   Γρηγόριε...  Γρηγόριε...  

(Εμφανίζεται ο Γρηγόριος κρατώντας τους παπύρους του)   

Τελείωσες, παιδί μου, τη μελέτη σου;

Γ: Μητέρα, αγαπώ τόσο πολύ τους παπύρους μου και όλα τα σοφά λόγια που γράφουν εκεί μέσα. Δε χορταίνω να τα διαβάζω.

Ν: Χαίρομαι που αγαπάς τα γράμματα και τη σοφία των ανθρώπων, αλλά σε φώναξα αυτό το όμορφο δειλινό εδώ στον κήπο για να αναπνεύσεις τις γλυκές μοσχοβολιές και να θαυμάσεις κι ένα άλλο πολύ σπουδαίο βιβλίο που λέγεται «φύση».

( Η Νόννα απαγγέλλει αργά ).

 Πόσο είναι όμορφα στο δάσος και στην εξοχή,

τόσα δώρα του Θεού μας τα χαιρόμαστε εκεί.

     Τα λουλούδια, τα πουλιά κι όλα μες στην πλάση,

               ο καλός Δημιουργός με σοφία τα 'χει πλάσει.

Γ: Να σου απαγγείλω κι εγώ ένα από τα ποιήματα που έγραψα τώρα τελευταία;

Ν: Μα και βέβαια! Θέλω πολύ να το ακούσω.

 Γ: Ευλόγησε, Χριστέ, τη γη μας

                              να λάμπει πάνω της η ειρήνη,  

                       η αγάπη και η καλοσύνη.

                           Να 'ναι γεμάτη με αγαθά

                               που τ’ άγιο χέρι Σου σκορπά.

Ν: Γρηγόριε, πόσο μιλά η φύση και ο Θεός στην ευαίσθητη  ψυχή σου! Εύχομαι σε όλη σου τη ζωή να έχεις καρδιά μικρού παιδιού. Να αγαπάς όλους τους ανθρώπους και να θυσιάζεσαι γι’ αυτούς. Να φέρνεις την ειρήνη όπου κι αν βρίσκεσαι. Κι όταν σε αδικούν να μη σκέφτεσαι πρώτα το συμφέρον του εαυτού σου, αλλά να υποχωρείς για το καλό των άλλων...

(Μένουν ακίνητοι. Έρχεται ο αφηγητής).

Αφηγητής: Ο Γρηγόριος διακρίθηκε στις σπουδές του και έγραψε πολλά ποιήματα που υμνούν τον Θεό. Αναγνωρίστηκε ως ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές του κόσμου. ΄Εγινε ιερέας και μετά αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως. ΄Ηταν μαχητικός αλλά και πράος; ένα υπόδειγμα αγιότητας για τους χριστιανούς.

(Μουσική. Φεύγουν από τη σκηνή.)

ΣΚΗΝΗ  Γ΄

(Μουσική. Μπαίνει ο αφηγητής.)

 

  Αφηγητής: Τελευταία θα δούμε την οικογένεια του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Τη μητέρα του την έλεγαν Ανθούσα.

(Μπαίνει η Ανθούσα. Κάθεται σε ένα αρχοντικό δωμάτιο και κεντά. Μία υπηρέτρια τής φέρνει ένα δίσκο με φρούτα. Τα αφήνει μπροστά της σιωπηλά και φεύγει. Ο αφηγητής συνεχίζει.)

Η Ανθούσα είχε μονάκριβο

παιδί τον Ιωάννη.

Χήρα από νέα έμεινε

μα την ελπίδα της δε χάνει.

Με αφοσίωση πολλή

εστάθηκε κοντά του

και του συμπαραστάθηκε

σ΄ όλα τα βήματά του.

Εχάρισε στην Εκκλησιά

μοναδικό αστέρι,

τον Ιωάννη το Χρυσόστομο

που ο καθείς τον ξέρει.

Ανθούσα ήταν στ' όνομα

Ανθούσα και στη χάρη.

Ανθοβολώντας χάρισε

σε μας τέτοιο βλαστάρι.

(Ο Ιωάννης μπαίνει αθόρυβα κρατώντας τους παπύρους του. Τους αφήνει σε ένα τραπεζάκι και αμίλητος πλησιάζει τη μητέρα του.)

Α: ΄Ηλθες κιόλας, Ιωάννη; Μόνος σου είσαι; Πού είναι ο παιδαγωγός σου;

Χ: Ο παιδαγωγός με έφερε.

Α: Πώς πήγε το μάθημα σήμερα;

Χ: Πολύ καλά. Ο δάσκαλός μου με επαίνεσε πολύ. Δεν άξιζαν όμως τόσοι έπαινοι. Τα μαθήματα μου φαίνονται τόσο εύκολα.

Α: Για πες μου, λοιπόν, γιατί σε επαίνεσε τόσο;

Χ: Μου ζήτησε να αναπτύξω προφορικά το θέμα της φιλίας. Εγώ το έκανα και στο τέλος οι συμμαθητές μου με χειροκρότησαν ενθουσιασμένοι και ο δάσκαλός μου επανέλαβε αυτό που λέει συχνά: "Μια μέρα ο συμμαθητής σας, παιδιά, θα γίνει μεγάλος ρήτορας".

Α: Αυτό είναι ένα χάρισμα που σου έδωσε ο Θεός. Μην ξεχνάς όμως τα λόγια του αποστόλου Παύλου ότι όποιος έχει πολλές γνώσεις κινδυνεύει από την υπερηφάνεια. Δε μας ωφελεί να έχουμε πολλές γνώσεις μόνο· πρέπει να έχουμε και πολλή αγάπη στην καρδιά μας για τους συνανθρώπους μας... Όμως... δε σε βλέπω και τόσο χαρούμενο όπως τις άλλες μέρες... Συμβαίνει κάτι και μου το κρύβεις; Έλα, κάθισε!

Χ: Να, σήμερα όταν πλησίασα κάποια παιδιά, για να παίξω μαζί τους, ένας συμμαθητής μου με έσπρωξε και μου φώναξε: "φύγε από εδώ, δε σε παίζουμε εσένα! "

Α: Κι εσύ τι του είπες;

Χ: Εγώ τα έχασα. Το μόνο που είπα ήταν: "Γιατί τι έκανα;" Τότε εκείνος μου έδωσε μια σπρωξιά που κόντεψα να πέσω κάτω.

Α: Τα άλλα παιδιά δε σε βοήθησαν;

Χ: Τον φοβούνται, είναι πολύ δυνατός και τους νικάει όλους. Μόνο ένας φίλος μου τόλμησε να του πει: "Δε φοβάσαι αν το μάθει ο δάσκαλος;" Εκείνος γέλασε και είπε: "Θα στείλω τον πατέρα μου στο δάσκαλο για να με υποστηρίξει". Μετά έδειξε εμένα και είπε: "Αυτός δεν έχει πατέρα για να τον υπερασπιστεί".

Α: (Σηκώνεται και πηγαίνει κοντά του.) Καλό μου, παιδί, κι αυτό σίγουρα σε στενοχώρησε περισσότερο.

Χ: Τα λόγια του σα μαχαίρι τρύπησαν την καρδιά μου.

Α: Αυτός είναι καλός μαθητής;

Χ: Δε διαβάζει καθόλου και τον μαλώνει ο δάσκαλός μας.

Α: Ο συμμαθητής σου φέρθηκε έτσι από ζήλεια, επειδή σε επαίνεσε ο δάσκαλός σου. Νομίζω, Ιωάννη, πως το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να τον συγχωρήσεις και να ξεχάσεις αυτό το περιστατικό.

Χ: (Σηκώνεται όρθιος αγανακτισμένος.) Να τον συγχωρήσω; Θα ήθελα μάλλον να τον δείρω.

Α: Τι θα κερδίσεις; Θα τον κάνεις μεγαλύτερο εχθρό σου. Να το ξέρεις, παιδί μου, πως η αγάπη είναι η μεγαλύτερη δύναμη στον κόσμο. Μπορεί να νικήσει και να υπερπηδήσει κάθε δυσκολία. Αύριο κιόλας στο σχολείο θα τον χαιρετήσεις με καλοσύνη και θα του προτείνεις να έλθει στο σπίτι μας, για να παίξετε εδώ. Θα σας ετοιμάσω και κεράσματα πολλά. Θα δεις πως σιγά-σιγά με την καλή σου συμπεριφορά θα τον κάνεις φίλο σου κάποια μέρα.

Χ: (Προβληματισμένος κουνά το κεφάλι του.) Δύσκολο μου φαίνεται.

Α: Θα δεις πως, όταν συνεργαζόμαστε με τη δύναμη του Θεού για τα έργα αγάπης, όλα είναι δυνατόν να γίνουν. Και η δική μου προσευχή θα σε συνοδεύει μονάκριβο και αγαπημένο μου παιδί.

Χ: Σ' ευχαριστώ πολύ, μητέρα. Θα προσπαθήσω.

Αφηγητής: Πραγματικά ο μικρός Ιωάννης όταν μεγάλωσε έγινε ο μεγαλύτερος ρήτορας της εποχής του. Το πλούσιο συγγραφικό του έργο τον ανέδειξε έναν από τους μεγαλύτερους Πατέρες της Εκκλησίας. Έγινε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και η καρδιά του που ήταν γεμάτη από Χριστό συγχωρούσε πάντα τους εχθρούς του.

(Ακούγεται μουσική. Σηκώνονται και βγαίνουν από τη σκηνή. Μπαίνουν οι τρεις αφηγητές κρατώντας μία μεγάλη αφίσα των Τριών Ιεραρχών).

Αυτά τα τρία φωτεινά αστέρια που παίρνουν λάμψη απ’ το Θεό.

Αυτούς που φώτισαν την οικουμένη με τη θεϊκή διδασκαλία.

Αυτά τα ποτάμια της σοφίας, που ξεδίψασαν όλη την πλάση με τη γνώση του Θεού.

Το Μέγα Βασίλειο, το Γρηγόριο το Θεολόγο και τον ξακουστό Ιωάννη που τα λόγια του ήταν χρυσάφι.

Όλοι εμείς που θαυμάζουμε τη σοφία τους,

ας μαζευτούμε να τους τιμήσουμε με ύμνους,

γιατί αυτοί πάντοτε παρακαλούνε το Θεό για μας

(Η χορωδία ψάλλει το Απολυτίκιο)

(Κλείνει η αυλαία)

ΤΕΛΟΣ