«Κούφιοι και οκνοί καταφρονούν
τη θεία τραχιά σου γλώσσα
των Ευρωπαίων περίγελα
και των αρχαίων παλιάτσοι»
Κ. Παλαμάς
Θα
μπορούσαν, όσα ακολουθούν, να συνιστούν ευθυμογράφημα, αλλά θα το
ονομάσω κείμενο «κλαυσιγελώτων», δανειζόμενος την λέξη από την αρχαία
γραμματεία.
Στα
νέα σχολικά βιβλία, που κυκλοφορήθηκαν το 2006, περιλαμβάνονται και δύο
Λεξικά για τους μαθητές. Ένα για τις τρεις πρώτες τάξεις του Δημοτικού,
το οποίο, επιγράφεται «Εικονογραφημένο Λεξικό Α’, Β’, Γ’ Δημοτικού- Το
Πρώτο μου Λεξικό» και το δεύτερο «Ορθογραφικό-Ερμηνευτικό» για τις τρεις
υπόλοιπες τάξεις του σχολείου. (Περιορίζομαι στο πρώτο, για τις τρεις
πρώτες τάξεις).
Θα
περίμενε κανείς, εφ’ όσον απευθύνεται σε μικρούς μαθητές, που το
«φύλλωμα των λέξεων» του Ελληνικού Λόγου, τους είναι σχεδόν άγνωστο και
κάνουν τα πρώτα τους βήματα στον ερμηνευτικό πλούτο της Γλώσσας μας και
στις ποικίλες αποχρώσεις της -τους «ιριδισμούς της νεοελληνικής» όπως
γράφει ο Γ. Καλλιόρης στο εξαίρετο βιβλίο του «Παρεμβάσεις ΙΙ,
Γλωσσικά»- είναι, λοιπόν, αυτονόητο ότι οι συγγραφείς του θα
επιδείκνυαν και την ανάλογη προσοχή. Θα «χτένιζαν» κυριολεκτικά το
«λημματολόγιο του Λεξικού», ώστε να αποφευχθούν λάθη. Λάθη κυρίως
ερμηνευτικά.
Για του λόγου το αληθές ξεκινώ την... περιήγηση.
Στην σελίδα 358, στο λήμμα «ποτάμι» διαβάζουμε τα εξής, μεταξύ άλλων:
«Το
νερό του ποταμού κυλάει συνέχεια. Την αρχή του ποταμού την λέμε
κοίτη...». Κοίτη είναι η κοιλότητα, όπου ρέουν τα νερά. Η αρχή λέγεται
πηγή.
Στην σελίδα 337 γράφουν για το «περιστέρι».
«Το
περιστέρι είναι ένα άσπρο πουλί που ζει στις πόλεις». Υπάρχουν και
διαφορετικού χρώματος περιστέρια ούτε βεβαίως τα διακρίνει πνεύμα
αστυφιλίας. Εκτός από τα περιστέρια της πλατείας Συντάγματος, υπάρχουν
πολλά, τα οποία «ζουν και βασιλεύουν» στα χωριά μας και αναπνέουν
λεύτερο, καθαρό αέρα.
Στην
σελίδα 316 λεξικογραφείται το «παλτό». (Θα έπρεπε εδώ να δοθεί και το
ελληνόλεκτο αντίστοιχο «πανωφόρι»). Διαβάζω: «Το φοράμε το χειμώνα πάνω
από τα ρούχα μας για να ζεσταινόμαστε από το κρύο». Από το κρύο δεν
ζεσταίνεσαι, αλλά προστατεύεσαι. Αυτά τα ελληνικά θυμίζουν τα «σπασμένα»
ελληνικά του Σημίτη, όταν έλεγε «βελτιώνουμε τα λάθη μας» ή του ΓΑΠ,
όταν μιλούσε για την φορολογία των πισινών και όχι των πισίνων ή το
περίφημο «μηδέν στο πηλίκιο».
Στην σελίδα 343 για τον «πίνακα» γράφουν:
«Ο
πίνακας είναι φτιαγμένος από μαύρο ξύλο ή άσπρο πλαστικό και κρέμεται
στον τοίχο της τάξης μας». Άρα τα θρανία είναι από πράσινο ξύλο, τα
βιβλία από λευκό, τα έπιπλα από καφέ. Αναβιώνει μέσω των ορισμών και
η... ξυλοσοφία, η «μωρά σοφία», όπως την ερμηνεύουν τα καλά, παλιά
λεξικά.
Στην
σελίδα 277, διαβάζουμε για την «μύτη». «Όταν περπατάς στις μύτες των
π
