Η Ιστορία της Ελλάδας. Mέρος 1ο: Από την Αρχαιότητα ως τα μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας

Παραθέτουμε την "Ιστορία της Ελλάδος από τον Μέγα Αλέξανδρο έως την Μικρασιατική Καταστροφή", γραμμένη σε 5 (πέντε) σύντομες ενότητες που που έγραψε και μας έστειλε προς δημοσίευση ο εκπαιδευτικός του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας κ. Βασίλειος Ευσταθίου.

Μέρος 1ο:

Από την Αρχαιότητα ως τα μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας

Οι Έλληνες είναι ένας λαός και έχουν μια χώρα με ιστορία ένδοξη και αθάνατη, θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι αιώνια. Αναζητώντας τις απαρχές της ελληνικής ιστορίας μέσα στα βάθη των αιώνων που υπάρχει το ανθρώπινο γένος, ανακαλύπτουμε τους πρώτους Έλληνες στο μεσογειακό χώρο και συγκεκριμένα γύρω από το Αιγαίο και στα νησιά αυτού ήδη στις αρχές τις δεύτερης χιλιετίας π.Χ. Δεν αποκλείεται όμως, και οι κάτοικοι της περιοχής αυτής. που βρίσκονταν εκεί ήδη  από τους προηγούμενους αιώνες, να ήταν κι αυτοί ομόφυλοί τους. Δηλαδή βρίσκονταν στην ευρύτερη περιοχή που βρίσκεται και η Ελλάδα σήμερα, πολύ περισσότερα από τρείς χιλιάδες χρόνια πριν. Μέσα στη δεύτερη χιλιετία π.Χ. γίνεται γνωστός εκεί και ο πρώτος μεγάλος πολιτισμός στην περιοχή, με κέντρο την Κνωσσό της Κρήτης,  που σήμερα έχει ονομαστεί Μινωικός πολιτισμός, που αν και αμφισβητείται από πολλούς η ελληνική προέλευσή του, ωστόσο αυτή δεν παύει να είναι πιθανή. Στη συνέχεια, μετά την εγκατάσταση στο χώρο του Αιγαίου των γνωστών ελληνικών φύλων των Ιώνων, Αίολων, Αχαιών και τέλος Δωριέων,  ακολούθησε, με αρχή τον Μυκηναϊκό πολιτισμό των Αχαιών,  η μεγάλη πολιτισμική ανάπτυξη των Ελλήνων, που κατέληξε να έχει κέντρο την Αρχαία Αθήνα. Μετά την γέννηση της φιλοσοφίας και της ρητορικής, γενικά τα γράμματα και οι τέχνες, και μάλιστα η αρχιτεκτονική, γνώρισαν άνθιση άνευ προηγουμένου στο κόσμο έως τότε. Παράλληλα ένας νέος εντελώς διαφορετικός τύπος πολιτεύματος ξεπρόβαλλε στη πόλη-κράτος της Αθήνας, του δημοκρατικού,  εκφράζοντας τη βαθιά αγάπη που έκρυβε στη συνείδησή του ο Αθηναίος και κάθε Έλληνας πολίτης προς το ιδανικό της ελευθερίας. Πηγή έμπνευσή του, που τον οδήγησε σε  αυτή την πολιτισμική πρόοδο, ήταν πάντα η αναζήτηση του θείου και η ευσέβειά του προς αυτό. Ταυτόχρονα με δύο μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα, οι Έλληνες δημιούργησαν αποικίες στα παράλια όλου του χώρου της μεσογείου, μεταδίδοντας έτσι τον πολιτισμό, μέσω των πολιτιστικών και εμπορικών σχέσεων μητροπόλεων-αποικιών,  έξω από το χώρο μητροπολιτικών πόλεων-κρατών.   

Δυστυχώς όμως, λόγω της σημαντικής γεωγραφικής θέσης της χώρας των Ελλήνων, αλλά και του μεγαλείου του ονόματός τους, δεν έπαυσαν να γίνονται στόχος του φθόνου και των  φιλοδοξιών των άλλων λαών, που συχνά στρέφονταν εναντίων τους, και χωρίς να λείπουν και οι εμφύλιες φιλαρχικές διχόνοιες των Ελλήνων, όλες οι σελίδες της ιστορίας του ελληνικού λαού από την αρχαιότητας έως τον τελευταίο αιώνα είναι αιματοβαμμένες. Έτσι οι  πρώτοι μεγάλοι πόλεμοι στα χρόνια της μεγάλης άνθισης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού είναι αυτοί με τη Περσική Αυτοκρατορία που επεκτάθηκε έως τα μικρασιατικά παράλια και είχε βλέψεις προς την απέναντι όχθη του Αιγαίου, όπου και τελικά οι Πέρσες συνετρίβησαν.  Όμως  την 

O Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης και άλλοι γνωστοί αρχαίοι Έλληνες στη Σχολή των Αθηνών (νωπογραφία του 1510)

νίκη των Ελλήνων επί των Περσών την ακολούθησαν μεγάλες εμφύλιες διαμάχες, με μεγαλύτερη τον τριακονταετή Πελοποννησιακό πόλεμο, κατά των οποίων οι Έλληνες, έχοντας πολλές απώλειες, αποδυναμώθηκαν. Τελικά λίγο αργότερα μετά την εμφάνιση μιας νέας μεγάλης δύναμης στον ελλαδικό χώρο, της μακεδονικής, μετά την επικράτησή της με συνεχείς νίκες ανάμεσα στους Έλληνες, τους ένωσε σε μια συμμαχία προς τον μεγάλο εξωτερικό εχθρό, την Περσική Αυτοκρατορία. Έτσι γράφτηκε μιας από της λαμπρότερες σελίδες της ελληνικής ιστορίας, καθώς οι συνασπισμένοι υπό των Μακεδόνων Έλληνες κατάφεραν και κατέλυσαν την περσική αυτοκρατορία παρόλη την άνιση αναμέτρηση των δυνάμεων, με πολύ λιγότερες τις ελληνικές έναντι στις περσικές, χάρη στον ηρωισμό τους και στην ευφυΐα του Μακεδόνα ηγεμόνος, με μεγαλύτερη και κρισιμότερη μάχη, την μάχη των

Γαυγαμήλων το 331 π.Χ. Η νέα αχανής αυτοκρατορία, έχοντας διαιρεθεί μετά το θάνατο του ιδρυτή της σε τέσσερα ελληνιστικά βασίλεια, έγινε μέσο διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού σε ολόκληρο τον τότε γνωστό κόσμο και αιτία του εκπολιτισμού του, με πνεύμα σεβασμού προς τους κατεκτημένους σε βαθμό εξίσωσής τους με τους κατακτητές. Αυτή η πολιτική του αυτοκράτορα ήταν πρωτόγνωρη, πρωτοφανή, δύσκολα αποδεκτή από πολλούς έμπιστούς του και ήταν και είναι ανεπανάληπτη. Τα τέσσερα ελληνιστικά βασίλεια βασίλεψαν μέχρι την εμφάνιση μετά από καιρό μιας νέας μεγάλης εξωτερικής δύναμης, της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, στην οποία το ένα μετά το άλλο, με κάποια χρονική διαφορά,   υπέκυψαν, λαβαίνοντας τέρμα έτσι η περίοδος της ελληνικής κυριαρχίας.

Στο χάρτη παρουσιάζονται οι κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τα τέσσερα ελληνιστικά βασίλεια που δημιουργήθηκαν μετά το θάνατό του.

Στη συνέχεια, αφού πέρασαν λίγοι αιώνες, η αυτοκρατορία που ήταν κυρίαρχη στο τότε   κόσμο  άλλαξε  χέρια, πρωτεύουσα   και   όνομα,  και   ονομάστηκε   Βυζαντινή Αυτοκρατορία με πρωτεύουσα, όχι πλέον δυτικά την Ρώμη, αλλά ανατολικά την νέα Ρώμη, που ίδρυσε ο ιδρυτής της νέας Αυτοκρατορίας, δίνοντάς της το όνομά του, Κωνσταντινούπολη. Η νέα αυτοκρατορία, ενώ ήταν φορέας του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού, ωστόσο είχε μια σημαντική διαφορά με τη προηγούμενη, τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, που ήταν το θρήσκευμα. Στη διάρκεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, της οποία συνεκτικό στοιχείο ήταν η λατρεία του Αυτοκράτορα ως θεού, εμφανίστηκε η νέα πίστη του σταυρωθέντος Χριστού, η οποία ήταν τελείως ανεπιθύμητη στην αυτοκρατορία, καθώς δίδασκε μεν τον σεβασμό και την υποταγή στον αυτοκράτορα, δεν αποδεχόταν όμως και την λατρεία του ως θεό. Αυτό, για τους επόμενους τρεις ολόκληρους αιώνες, οδήγησε σε μεγάλους και τρομερούς διωγμούς από την αυτοκρατορία εις βάρος των ασπαζόμενων αυτήν την νέα πίστη. Καθώς τότε όμως ιδρύθηκε η νέα Αυτοκρατορία, ανακηρύχτηκε ανεξιθρησκία και η χριστιανική πίστη έγινε πια αυτή, που σε σύντομο χρονικό διάστημα ακολούθησε η πλειοψηφία του λαού, εκτός από τους Έλληνες, και οι άλλοι κάτοικοι της νέας αυτοκρατορίας. Η μεγάλες αυτές αλλαγές στην άλλοτε ρωμαϊκή αυτοκρατορία, τόσο ο νέος αυτοκράτορας και η μεταφορά της πρωτεύουσας προς τα ανατολικά από αυτόν, όσο και η αλλαγή του επίσημου θρησκεύματος, όπου ο αυτοκράτορας δεν ήταν πια θεός ο ίδιος, αλλά εκπρόσωπος του Θεού στην διοίκηση της αυτοκρατορίας, με πλήθος και πολλών άλλων μεταρρυθμίσεων, της έδωσαν πια και νέο χαρακτήρα, μάλλον ελληνικό, αντί ρωμαϊκό. Σε μια ιστορική πορεία πάνω από μια χιλιετία, οι Έλληνες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, κυριάρχησαν σε όλη την οικουμένη αποκρούοντας στρατιωτικά και εξουδετερώνοντας πολλούς δυνατούς βάρβαρους επιδρομείς, ή άλλες φορές σταματώντας τους διπλωματικά με συμβιβασμούς, βοηθώντας και στον εκπολιτισμό τους. Παράλληλα, διαφύλαξαν τον πολιτισμό που πήραν από τους αρχαίους προγόνους  τους, όπως  και  την  χριστιανική πίστη τους,  αλλά και συνέβαλλαν στο πολιτισμό άλλοτε λίγο, άλλοτε πολύ, μέσα στο πέρασμα των πολλών αυτών βυζαντινών αιώνων, Η συμβολή τους στο πολιτισμό έγινε σε όλους τους διάφορους τομείς του, είτε πρόκειται για την πολιτική και την στρατιωτική οργάνωση, είτε για την εκκλησιαστική και μοναστηριακή οργάνωση, είτε για το δίκαιο, πολιτικό και εκκλησιαστικό, είτε για την αρχιτεκτονική, κυρίως με την ναοδομία, είτε για τα γράμματα, κυρίως την εκκλησιαστική και πατερική γραμματεία, είτε για  την μουσική κυρίως με την Βυζαντινή ψαλμωδία, είτε για τη ζωγραφική κυρίως με την αγιογραφία. Το σημαντικότερο όμως ίσως πολιτισμικό επίτευγμα του Βυζαντίου είναι ότι συνέβαλλε στον εκπολιτισμό των άλλων βάρβαρων λαών γύρω του, με πιο χαρακτηριστικό αυτόν των Σλάβων. Μάλιστα στη τελευταία περίοδο της ιστορία του, ενώ σε αυτή χαρακτηρίζεται από στρατιωτική και οικονομική αποδυνάμωση και συρρίκνωση του, τότε ακριβώς παρουσίαζε ιδιαίτερα έντονη πνευματική δραστηριότητα, και το αποτέλεσμα σε αυτό ήταν ότι το ίδιο το τέλος του, έγινε αρχή μια νέας πολιτισμικής ώθησης στην Ευρώπη. Αυτό πραγματοποιήθηκε με τη μεταφορά πολλών κορυφαίων διανοουμένων του, που ήταν άριστοι φορείς της  πολιτισμικής παράδοσης του, που οι ρίζες της βρίσκονταν στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, στην Δύση. Έτσι ακολούθησε η μεγάλη ανθηρή περίοδος για την Ευρώπη, που ονομάστηκε Αναγέννηση, και έγινε η αρχή του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού, που ωστόσο η προσφορά της περιόδου αυτής στον σύγχρονο άνθρωπο δεν είναι αδιαμφισβήτητης αξίας, καθώς ο ανθρωπιστικός χαρακτήρας της, που απομάκρυνε από το Θεό, τελικά οδήγησε σήμερα τον άνθρωπο σε πολλά αδιέξοδα.

Η Αγία Σοφία.

Το Βυζάντιο όμως έπαψε να υπάρχει ως κράτος, όταν περίπου δυόμιση αιώνες μετά την πρώτη λεηλασία της πρωτεύουσας του από τους ‘Χριστιανούς’ σταυροφόρους της Δύσης, που ήρθαν να το ‘υπερασπιστούν’ από τους μουσουλμάνους, ήρθε η δεύτερη λεηλασία της, από τους μουσουλμάνους Οθωμανούς Τούρκους πλέον, εφόσον, μετά τη πρώτη και  φοβερότερη λεηλασία της, το Βυζάντιο δεν μπόρεσε ποτέ να επανέλθει στην προηγούμενη δύναμη και αίγλη του. Σύντομα τότε, μέσα σε λίγες δεκαετίες, όλα τα μέρη της πρώην Βυζαντινής Αυτοκρατορίας είχαν υποδουλωθεί στους Τούρκους κατακτητές και έτσι άρχισε η πιο μαύρη και θλιβερή χρονική περίοδο για τον ελληνικό λαό, που διήρκησε από τέσσερις έως πέντε αιώνες για τα διάφορα μέρη του ελλαδικού χώρου, που τώρα πια έχουν ελευθερωθεί αποτελώντας την σημερινή ελληνική επικράτεια. Οι υπόδουλοι Έλληνες, που κρατούσαν την αγάπη τους στη πίστη και στην πατρίδα τους, υπέφεραν κάτω από το τουρκικό ζυγό, που έφτανε να γίνεται αφόρητος πολλές φορές, όπως στην περίπτωση του φρικτού παιδομαζώματος των ελληνόπουλων, που αρπάζονταν από τις τούρκικες αρχές για να μπουν, αφού γίνουν με τη βία μουσουλμάνοι, στην στρατιωτική ή πολιτική υπηρεσία του κατακτητή Σουλτάνου. Βασικό χαρακτηριστικό της τουρκικής κυριαρχίας ήταν η δυσκολοβάστακτη φορολογία, προκειμένου να υπερπλουτίζει η εκάστοτε τουρκική διοίκηση.  Τελικά όμως ο ελληνικός λαός, παρόλες τις αντίξοες συνθήκες, όχι μόνο για πρόοδο σε οποιοδήποτε τομέα, αλλά και για την ίδια την επιβίωσή του, κατάφερε με την πίστη του και με τα λιγοστά σχολεία που υπήρχαν, όπως και με τα κρυφά σχολεία, αλλά και με τα σχολεία και Πανεπιστήμια που υπήρχαν στο Εξωτερικό για τους Έλληνες που είχαν διαφύγει εκεί, στα οποία διδάσκονταν τα παιδιά τους την πίστη, την γλώσσα και την ιστορία των προγόνων τους, και τα οποία όλα αυτά τα σχολεία και Πανεπιστήμια τροφοδοτούνταν με βιβλία γραμμένα στα ελληνικά από πολλά τυπογραφία που λειτουργούσαν με αυτό το σκοπό, να μπορέσει αυτός να διατηρήσει την ελληνική του συνείδησή μέσα στους σκοτεινούς αιώνες της Τουρκοκρατίας, μέχρι να έρθει η ώρα που ποθούσε, η ώρα να αποτινάξει τον τουρκικό ζυγό, η ώρα να ξαναγίνει ελεύθερος. Τελικά βέβαια, επί τουρκοκρατίας το ελληνικό στοιχείο, όχι μόνο επιβίωσε, αλλά και έδωσε πολλά από τα πολιτισμικά του στοιχεία στον κατακτητή, που ως γνωστό ήταν τελείως βάρβαρος και απολίτιστος, και ότι στοιχείο πολιτισμού είχε όταν ήρθε στη Μικρά Ασία, αυτό το είχε λάβει από τον γειτονικό περσικό και αραβικό πολιτισμό μαζί με τη θρησκεία του. Επιπλέον   κατάφερε και κάποια συμβολή στη πολιτιστική πρόοδο με πολλούς Έλληνες διανοούμενους να βγαίνουν στο εξωτερικό, να γνωρίζουν και να μετέχουν στις εξελίξεις του πολιτισμού εκεί, και μάλιστα των φυσικών επιστημών. Βέβαια η τελευταία αυτή δυνατότητα δεν ήταν πάντα προς όφελος των Ελλήνων, καθώς υπό του πνεύματος των ιδεών του Διαφωτισμού, της θεοποίησης της λογικής στη θέση του παραμερισμένου Θεού και της άρνησης οποιαδήποτε πολιτισμικής προσφοράς του Βυζαντίου, με άλμα πίσω στον αρχαιοελληνικό πολιτισμό, άλλες φορές λιγότερο και άλλες φορές περισσότερο, επηρεάζονταν αυτοί αρνητικά με αποτέλεσμα να στρέφονται κατά της Εκκλησίας και του ιερατείου, όπως και κατά της Βυζαντινής παράδοσης των προγόνων τους.  Τελικά βέβαια κάποιες μεγάλες γνήσια ελληνορθόδοξες μορφές, κυρίως οι άγιοι πατέρες του κινήματος των Κολλυβάδων, με τη συμβολή τους βοήθησαν στη διαφύλαξη την πίστης και της ιστορίας της Ελλάδος. Η μεγάλη αγάπη των Ελλήνων όμως για την υπόδουλη πατρίδα τους, τους οδήγησε στην ίδρυση της Φιλικής εταιρίας, και ήρθε η ώρα που με τον ηρωισμό τους ύψωσαν το λάβαρο της επανάστασης, ξεκινώντας επίσημα τον άνισο αγώνα. Στις πολλές μάχες που ακολούθησαν, ο κατακτητής, έχοντας την περίοδο εκείνη και πολλά άλλα προβλήματα να αντιμετωπίσει εσωτερικά και εξωτερικά της Αυτοκρατορίας του, η οποία έπασχε λόγω της κακής οργάνωσής της, δεν μπόρεσε τελικά να καταστείλει την επανάσταση των Ελλήνων και μετά από μια σειρά μεγάλες ήττες του  (Γραβιά, Βαλτέτσι, Δολιανά, Γράνα, Δερβενάκια, Ναύπλιο, Κεφαλόβρυσο, Μύλοι, Βέργα, Δηρός, Πολυάραβο, Αράχωβα, Δίστομο, Κερατσίνι, Πέτρα) δημιουργήθηκε το νεοελληνικό κράτος με πρώτο, και τελευταίο μεγάλο, κυβερνήτη του, τον Ι.Καπποδίστρια.

Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλογεί τη σημαία της Επανάστασης.

Διαβάστε το

Διαβάστε το 1ο Μέρος - Aπό τον Μέγα Αλέξανδρο έως την Μικρασιατική Καταστροφή
 εδώ: http://opaidagogos.blogspot.gr/2014/05/m-1.html

Διαβάστε το 2ο Μέρος - Από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 μέχρι την Μικρασιατική Eκστρατεία (μάχη του Σαγγάριου)  
εδώ: http://opaidagogos.blogspot.gr/2014/05/m-2-1821-e.html

Διαβάστε το 3ο Μέρος - Από την Μικρασιατική Eκστρατεία (μετά την μάχη του Σαγγάριου) μέχρι το τραγικό τέλος της. Η Μικρασιατική Καταστροφή
 εδώ: http://opaidagogos.blogspot.gr/2014/05/m-3-e.html

Διαβάστε το 4ο Μέρος - Συνέπειες της Μικρασιατικής Καταστροφής  εδώ: 
εδώ: http://opaidagogos.blogspot.gr/2014/05/m-4.html

Διαβάστε το 5ο Mέρος  (τελευταίο) - H σημερινή Ελλάδα.
 εδώ: http://opaidagogos.blogspot.gr/2014/05/m-5-h.html